Hatay Ticareti, Suriye'deki Olaylardan Olumsuz Etkilendi
Suriye’de yaşanan iç karışıklıktan kaynaklanan durgunluk ticaret hayatını olduğu kadar havayollarını da etkiledi.
Antakya Ayakkabıcılar Odası Başkanı Gökhan Oral da Suriye’deki olaylar nedeniyle 5 milyon ürün sattıkları pazarı kaybettiklerini söyledi .
ATSO Başkanı Hikmet Çinçin , Suriye’de yaşanan olayların sınır komşusu Hatay’a olan yansımalarını değerlendirdiği açıklamasında , Suriye Arap Cumhuriyeti ile Türkiye arasında 30-40 yıla dayanan bir soğuk savaş dönemi yaşadığını , ancak bu soğuk savaş dönemini müteakiben son 5 yıl içerisinde ciddi bir iyileşme ve ilişkilerde birbirine yakınlaşma olduğunu hatırlattı .
Çinçin , vize muafiyeti ile beraber çok üst düzeye çıkan ilişkiler olduğunu , hatta iki ülkenin bakanlar kurulunu müşterek yapmasının da yolaçtığı sinerji ile ortaklıkların tesis edildiğini ve karşılıklı ticaretin geliştiğini söyledi .
Çinçin , Türkiye-Suriye arasında başlatılan vize muafiyeti döneminde her iki ülkenin de küçük esnafından büyük esnafına kadar herkesin mutlu olduğunu , ancak son yaşanan olaylar ve karşılıklı yaptırımlardan sonra ciddi bir daralmanın baş gösterdiğini belirtti .
Çinçin , bu daralmayı şu sözlerle açıkladı : “Hatay açısından konaklama tesisleri sahipleri , acenteler , lokantalar , ihracatçılarımız , nakliye filo sahiplerimiz ve her gün alışverişle muhatap olan küçük esnafımız , yani bavul ticareti adı altında yapılan bir ticaret vardı Suriye Arap Cumhuriyeti ile aramızda . Burada bavul ticaretinde daralma yüzde yüze yakın seviyede . ”
SEFER SAYILARINDAKİ AZALMANIN NEDENİ SURİYE`DEKİ OLAYLAR
Suriye’de yaşanan olaylar öncesinde , vize muafiyetinin de katkıları ile yüzde 25 oranında Suriye Arap Cumhuriyeti vatandaşının Hatay Havaalanı`nı kullanarak dünyaya açıldığını aktaran Çinçin , “Türk Hava Yolları`nın Hatay’a yaptığı sefer sayılarındaki azalmalar , diğer hava yollarının sefer sayılarını azaltmalarının altında da bu gerginlik yatmakta . Çünkü gerginlikten önce elimizdeki rakamlar yüzde 20-25 civarında Suriye Arap Cumhuriyeti vatandaşının Hatay Havaalanı`nı kullanarak dünyaya açılmaları söz konusu idi . Burada da büyük çapta bir daralma söz konusu . ” dedi .
RO-RO SEFERLERİ EK KÜLFET GETİRECEK
Suriye’nin , Hatay’a komşu ülke olma sıfatının ötesinde , Hataylı iş adamlarının Ortadoğu’ya yaptıkları yatırımlarda önemli bir kapı olduğunu söyleyen Çinçin , “İki ülke ilişkilerinin dışında Suriye Arap Cumhuriyeti`nin bizim için önemi , Suriye topraklarını kat ederek biz bu yolla ihracat yapıyoruz . Ortadoğu’ya ulaşıyoruz . Ve bu yolla giden nakliye firmalarımız Ortadoğu’nun en ücra köşesine gidiş geliş 8 gün içerisinde mal teslim edip tekrardan yükleme noktasında dönerek , ayda yaklaşık 3 , 5 sefer sayısına ulaşmaktadır . Ancak alternatif diye önümüze getirilen RO-RO Taşımacılığında , bu sefer süreleri henüz başlamamış ve bana göre alt yapısı bitmemiş olan bu RO-RO’da 20 ile 25 gün arasında bir sefer yapılabileceği ifade edilmektedir . Artı bin 400 dolara yakın bir sefer başına maliyet gelmektedir . Bunun da anlamı Türk mallarının Ortadoğu’da yüzde 20-yüzde 30 arasında pahalanmasıdır . Ve Türk ihracatçısının rekabet gücünün kırılması anlamını taşımaktadır . ” diye konuştu .
" SURİYE’DE YAŞANANLARI TASVİP ETMİYORUZ "
ATSO Başkanı Hikmet Çinçin , iki ülke ilişkilerinin süratle düzelmesini istediklerini söyledi . Dünyanın en büyük projesi olduğu kabul edilen Avrupa Birliği Projesi`nin de bu temele dayandığını aktaran Çinçin , “İnsanların ve malların serbest dolaşımıdır . Tabiî ki Suriye’deki olayları asla ve asla tasvip etmemiz mümkün değildir . İnsanlığa karşı yapılan her türlü suçu kınarız . Ancak iki ülke arasındaki ilişkilerin yumuşaması ve bundan zarar gören esnafın da yatırımcımızın da yaralarının sarılmasını beklemekteyiz . “ dedi .
SINIR KAPILARINDA AĞIRLAŞMA VAR
Hatay’dan Suriye’ye açılan Cilvegözü ve Yayladağı sınır kapılarında da ağırlaşma olduğunun altını çizen Çinçin , “Giriş çıkışlarda ağırlaşmalar var . Suriye Arap Cumhuriyeti`nin ifade ettiği gibi bilgisayar sisteminden kaynaklı ağırlaşmalar var . Ayrıca , maliyet arttı . Bu 300 ile 850 dolar kadar her TIR’a Suriye Arap Cumhuriyeti çeşitli başlıklar altında paralar tahsil etmekte . Bu da Türkiye ihracatçısının rekabet gücünü olumsuz etkilemekte . ” şeklinde konuştu .
Suriye’de yaşanan olayların , Hatay’ı olduğu kadar o bölgeyi de etkilediğini aktaran Çinçin , “Ben Halep’teki otellerin haline de lokantaların durumlarına bakıyorum . Onların durumu bizden çok çok daha kötü . Temennim , bir ortak platformda buluşup bu ilişkileri yumuşatmaktan yana . ” diye ifade etti .
HATAY HAVAALANI`NDA KIŞ TARİFESİ UYGULANIYOR
Hem yapıldığı ova hem de yolcu sayılarında spekülasyon nedeniyle çok tartışılan Hatay Havaalanı`nda , halen bir çok hava yolu şirketi tam kapasite ile çalışıyor . Havayolu şirketleri yetkilileri , Hatay’daki yolcu potansiyelinden memnun . Ancak Suriye’de yaşanan olaylardan etkilendikleri de ortada . ATSO Başkanı Hikmet Çinçin , Suriye Arap Cumhuriyeti vatandaşlarının Hatay Havaalanı`nı olaylar nedeniyle artık kullanamadıkları için uçuş seferlerinde azalmaya gidildiğini belirtse de hava yolu şirketleri bu görüşe katılmıyor . Halen Hatay Havaalanı`nda kış ve yaz tarifelerini uyguladıklarını aktaran firma yetkilileri , 2011 yılı kış tarifesinin 2012 yılında uygulandığını , yaz tarifesinin de aynı şekilde uygulanmasını beklediklerini söyledi .
AYAKKABICILAR YILDA 5 MİLYON ÜRÜN SATTIKLARI PAZARLARINI KAYBETTİ
Suriye’de yaşanan iç karışıklıktan doğan sıkıntıları sadece iş adamları ve nakliye firmaları çekmedi . Ayakkabıcılık sektörü de Suriye’deki olaylardan olumsuz etkilendi .
Antakya Ayakkabıcılar Odası Başkanı Gökhan Oral , Suriye başta olmak üzere , Ortadoğu’ya açılan pazarlarını yaşanan iç karışıklık nedeniyle kaybetme noktasına geldiklerini söyledi .
Suriye’de yaşanan olaylardan etkilenen sektörlerin başında ayakkabıcılığın geldiğini söyleyen Oral , olaylar öncesinde Hatay’a gelen Suriye Arap Cumhuriyeti vatandaşlarının ayakkabıcı esnafına haftada 3 bin ila 4 bin TL arasında para kazandırdığını söyledi .
Suriye’nin ayakkabıcı esnafı ve üreticileri için önemli bir kaynak olduğunun altını çizen Oral , şöyle dedi : “Suriye , bizim için önemli bir kaynak . Burada birçok arkadaşımız en az haftada 3 bin-4 bin TL gibi ciddi rakamlarla iş yeri kasasına para gelen bir yerdi Suriye . Aynı zamanda Suriye’nin diğer bir ayrıcalığı , Suriye üzerinden Lübnan’a , Ürdün’e diğer Arap ülkelerine de direk geçiş yapan ve satış yapan arkadaşlarımız vardı . Sadece Suriye’deki müşterilerimizi kaybetmedik , Suriye üzerinden Hatay’a gelen ve Suriye üzerinden diğer bölgelere giden ticaretimiz de engellendi . Şu anda kapılarda çok ciddi sorunlar var . Ve Suriye Hükümeti tarafından da Türk mallarına çok ciddi vergiler uygulanmakta . Bunlar da Hatay’da ayakkabıcılık sektörüne son derece ciddi sıkıntılar yaşatıyor . Suriye’ye ve Suriye üzerinden diğer Arap ülkelerine ortalama yıllık 5 milyonun üzerinde ayakkabı satışı yapıyorduk . Şu anda bu durma noktasına geldi desek doğru olur . ”
Suriye’den artık Hatay’a paranın gelmediğini ve Suriye Arap Cumhuriyeti`nin giriş ve çıkışlarda para çıkışını yasakladığını da aktaran Oral , “Çok ciddi sıkıntılar yaşanıyor . Oradan gelen arkadaşlarımız da orada problemler olduğunu anlatıyorlar . Geçişlerde de zaten sıkıntılar ortada . Artı oradan buraya para gelmez oldu . Suriye çıkış kapılarından çıkışlarda para çıkışını yasaklamış durumda . Paranın gelmediği yerde de ticaret olmaz sanırım . 5 milyon ayakkabı 1 ya da 1 , 5 trilyon demektir . Bu da Hatay’ın ekonomik bütçesi için önemli bir eksikliktir . ” diye konuştu .
TİM VERİLERİ İHRACATTAKİ DÜŞÜŞÜ BELGELİYOR
TİM verilerine göre , 2011 yılı Ekim ayında Hatay’dan Suriye’ye 15 milyon 960 bin dolar ihracat yapılırken , bu rakam Kasım 2011’de yüzde 31 oranında gerileyerek 10 milyon 12 bin dolar oldu .
Düşüş , 2011 Aralık ayında , Kasım ayına oranla yine TİM verilerine göre yüzde 46’lık bir düşüşle 5 milyon 784 bin dolar oldu . Hatay , 2010 yılında Suriye’ye ihracatını 107 milyon dolar olarak gerçekleştirmiş , ancak olaylar sonrasında yani 2011 yılında ihracat yüzde 5 oranında düşerek 102 milyon dolara geriledi .