Jeoloji Mühendisleri Odası‘ndan Uyarı

TMMOB Jeoloji Mühendisleri Odası, Kütahya‘da Eti Gümüş A.Ş‘ye ait gümüş madeni tesisindeki siyanür barajında meydana gelen çökmeyle ilgili bir felaketin yaşanmaması için ‘‘geçici ama acil olarak son sete gelen su yükünün azaltılması‘‘ gerektiğini bildirdi. 

Jeoloji Mühendisleri Odasından yapılan açıklamada, gümüş madeni işletmesindeki atık depolama barajının iki ve üç numaralı havuzlar arasındaki setin bir kısmının yıkılmasının ardından siyanürlü atığın iki numaralı havuzdan da taşarak bir numaralı havuza aktığı hatırlatıldı. Atıkların tamamının son sete yüklenmesi nedeniyle tehlikeli bir durumun ortaya çıktığı belirtilen açıklamada, son setin de yıkılması halinde civarındaki tüm canlı yaşamı tehdit edecek boyutta bir çevre felaketi yaşanma riski bulunduğuna dikkat çekildi.

İşletmede, gümüş elde edildikten sonra arta kalan siyanür ve ağır metal içeren çamurun atık barajında depolandığına ve arıtma kullanılmadığına işaret edilerek, depolama alanındaki siyanür atığının sızma ve yer altı suyuna karışma riski bulunduğu vurgulandı. 

Atık barajının yakınındaki Dulkadir köyünde yer altı suyunda arsenik zenginleşmesi sonucunda kanserden ölenlerin sayısının hızla arttığı ve köyün boşaltıldığı belirtilerek, atık barajının yıkılması halinde ortaya çıkabilecek tehlikenin ciddi boyutlarda olabileceği ifade edildi.

İşletmenin kapasitesinin yaklaşık iki kat artırıldığı, bunun da daha fazla siyanürlü atığın atık barajlarında depolanması anlamına geldiği belirtilerek, şirketin internet sayfasında, artırılan üretim kapasitesini karşılayacak ilave atık baraj inşaatına başlanacağı bilgisine yer verildiği ifade edildi. 

Açıklamada, ayrıca şu uyarılarda bulunuldu:

‘‘Bir felaketin yaşanmaması için geçici ama acil olarak son sete gelen su yükünün azaltılması gerekmektedir. Bu nedenle bu kesimdeki atıkların başka bir tarafa başka bir çevre felaketine yol açmayacak şekilde taşınması ve havuzun kısmen de olsa boşaltılması gerekmektedir. Son setin güçlendirilme çalışmalarına hız verilmelidir. Halen inşası devam eden beşinci havuzun gerekli setlerin oluşturulup ve geçirgenliği önlemek için havuz tabanı ve kenarlarına jeomembran ve kil dolgu yapılarak devreye alınması ve birinci havuzdaki suyun bir kısmının buraya aktarılması imkanları araştırılmalıdır.

Setin yıkılma olasılığına karşı atığın yayılma yönlerine tabana jeomembran serilerek yeni set/setler oluşturulmalıdır.

Yaşanan son olay da göstermektedir ki sağlıklı ve güvenli bir çevrede yaşama hakkımız ciddi risk altındadır. Siyanürleme yöntemi uygulanan maden işletmelerinin faaliyetleri derhal durdurulmalıdır.‘‘

Kaynak: AA