Tarihi Eserlerimiz Yurda Dönüyor

Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürü Murat Süslü, son zamanlarda yurt dışında bulunan çok sayıda eserin Türkiye`ye iade edildiğini söyledi.Bu yılın 9 ayında Sırbistan, Almanya, İngiltere (şahıs) ve Amerika`dan olmak üzere bin 885 eserin geri döndüğünü anlatan Süslü, ``Burada bir dik duruş var. Ekonomik anlamda bir rahatlama görülen ülkemizde, dünyanın en özel ve güzel müzeleri inşa ediliyor. Bu ekonomik refahın kültür ve sanata yansımasının en büyük göstergesi`` dedi.Türkiye`den illegal yöntemlerle yurt dışına çıkarılan eserlerin peşine düştüklerini vurgulayan Süslü, ``Yurdumuzun birçok yerinde yeni müzeler yapıyoruz, müzelerimizi yeniliyoruz. Eserlerimizi ülkemizde en güzel şekilde sergileme niyetindeyiz`` diye konuştu.Son olarak Amerika`da Boston Güzel Sanatlar Müzesi`nde sergilenen ``Yorgun Herkül`` (Herakles) heykelinin üst tarafının Başbakan Recep Tayyip Erdoğan`ın özel uçağıyla Türkiye`ye getirildiğini anımsatan Süslü, şunları söyledi: ``Yurt dışındaki eserlerimizin ülkemize kazandırılması yönünde Sayın Başbakanımızın ve Bakanımızın son derece kararlı bir tutumu var. Bunun en güzel örneğini geçtiğimiz günlerde yaşadık. Yaklaşık 21 yıldır iadesi yönünde mücadele verdiğimiz Herakles heykelinin üst kısmı Sayın Başbakanımızın özel uçağıyla Türkiye`ye getirildi. Eserin restorasyon ve konservasyonunu tamamlamak üzereyiz. Sanıyorum en kısa zamanda yeni teşhiriyle beraber müzede ziyarete açılacak.Başbakanımız bu konuya gösterdiği hassasiyeti kendi özel eşyalarını bile uçaktan indirerek göstermiştir. Eserlerimizin getirilmesi yönünde mücadelemizi sürdürüyoruz. Yine geçtiğimiz aylarda Kültür ve Turizm Bakanı Ertuğrul Günay`la gerçekleştirdiğimiz Sırbistan ziyaretinde bin 865 eser, bizzat Sırbistan Kültür Bakanı tarafından teslim edildi. İngiltere`den 17 eserin iadesi gerçekleştirildi. Boğazköy Sfenksi`ni 27 Temmuz`da ülkemize getirdik, restorasyon ve konservasyon çalışmaları tamamlanınca yeniden düzenlediğimiz Boğazköy Müzesi`nde diğer ikisiyle birlikte sergileyeceğiz.`` -Fransa`daki müzelerde sergilenen çiniler- Her eserin kendi ülkesinde sergilenmesi gerektiğini dile getiren Süslü, II. Selim ve III. Murat türbeleri ile I. Mahmud kütüphanesindeki İznik çinilerinin de Fransa`daki çeşitli müzelerde sergilendiğinin belirlendiğini bildirdi.Çinilerin 1800`lü yılların sonuna doğru türbelerde ve kütüphanede yapılan restorasyon sırasında Fransız restoratör tarafından götürüldüğünü anlatan Süslü, şunları kaydetti: ``O dönemde II. Selim ve III. Murat türbeleri ve I. Mahmut kütüphanesinin İznik`te üretilen çinileri için Osmanlı hükümeti restoratör talep ediyor. Fransız restoratör para karşılığı onarımı üstleniyor. Çinilerin tamiri karşılığında bunun ücreti ödeniyor, bu bizim arşivlerimizde mevcut.Aradan yıllar geçiyor ve 2003 yılı sonuna kadar konuyla ilgili herhangi bir durum ortaya çıkmıyor. 2003 yılında buralarda gerçekleştirilen restorasyon sırasında 2 çini yere düşüyor, çininin arkasında Paris`te bir fabrikada üretildiğine dair mühür görülüyor. İznik çinisi başka bir yerde hele ki o tarihte taklidi bile üretilemezken bu nasıl oluyor sorusu geliyor akıllara. Uzman arkadaşlarımızın yaptığı araştırmada orijinal çinilerin Fransa`daki müzelerde sergilendiği tespit ediliyor. Başka bir araştırmada ise bu çinilerin sergilendikleri müzelerin envanterinde olduğu anlaşılıyor.`` Çini panoların iadesi için Fransız meslektaşlarıyla iletişime geçtiklerini anlatan Süslü, ``En son Başbakanımız Recep Tayyip Erdoğan, Fransa Cumhurbaşkanı Sarkozy`e Türkiye ziyareti sırasında durumu bildirdi. Fransız meslektaşlarımızın bu konunun üzerine bir an önce eğileceğini ve olumlu bir cevap vereceklerini ümit ediyoruz`` dedi

-``Bazı kararlarımız, yaptırımlarımız var``- Eserlerin iadesi yönünde çalışmaların kararlılıkla devam ettiğini dile getiren Süslü, şöyle devam etti: ``Ellerinde illegal bir şekilde ülkemizden götürülmüş eserler bulunan müzelerle, kurum kuruluşlarla hiçbir surette kültürel işbirliğine girmiyoruz. Bu müzelerin bizim ülkemizdeki müzelerde bulunan eserleri sergilenme talebini de ellerinde illegal biçimde eserlerimiz bulunduğu için olumlu karşılamıyoruz. Ülkemizdeki taşınır taşınmaz eserlerle ilgili bilimsel çalışma ya da yayın yapmak istediklerinde işbirliğine girmek istediklerinde de olumlu cevap veremiyoruz.`` Hali hazırda yurt dışındaki 300 eserin takibini yaptıklarını anlatan Süslü, İngiltere`deki Victoria&Albert Müzesi`nde Konya Ereğli`deki bir lahitten koparılmış bir Eros başı bulunduğunu, eserin iadesi için olumlu adımlar atıldığını sözlerine ekledi

-11 yılda 4 bin 501 eser geri getirildi- Kültür varlığı kaçakçılığını önlemek için Bakanlık ve ilgili kurumlar çok yönlü çalışmalar yapıyor. Müze veya ören yerlerinden çalınan eserin, fotoğraflı envanter bilgileri, Bakanlığa bağlı tüm müze müdürlüklerine, özel müzelere, koleksiyonerlere gönderiliyor.Bu konuda Bakanlığın web sitesinde de duyurular yapılıyor. Ayrıca yurt dışına çıkışlarının önlenmesi amacıyla fotoğraflı envanter bilgileri ilgili kurumlara gönderilerek tüm gümrük kapıları uyarılıyor.Yasa dışı yollarla yurt dışına götürülen eserler, bulunmaları halinde iadeleriyle ilgili çalışmalar, bilim adamları ve müze müdürlüklerince eserlere ilişkin verilen raporlar doğrultusunda ilgili kurumlarla koordinasyon sağlanarak sürdürülüyor.Eserlerin iadesinin ikili görüşmeler ve anlaşmalar kapsamında sağlanamaması durumunda, konsolosluklar ve elçilikler aracılığıyla avukatlık firmalarıyla ilişkiye geçilerek hukuki süreç başlatılıyor.Yürütülen çalışmalar sonucu 2000-2011 yılları arasında 4 bin 501 eserin iadesi sağlandı. Belirtilen yıllar arasında İngiltere, ABD, Almanya, Kıbrıs, İsviçre, Fransa, Avusturya, Birleşik Arap Emirlikleri, Hırvatistan ve Sırbistan`daki eserlerimiz Türkiye`ye döndü.Bu yıl Batrovçi Sınır Kapısı`nda ele geçirilen eserler, İngiltere`den iade edilen eserler, Boğazköy Sfenksi, Münih`ten iade edilen Balta ve Boston Güzel Sanatlar Müzesi`ndeki Herakles heykelinin üst kısmı olmak üzere bin 885 eser ait olduğu topraklara getirildi.