Depremzede ve Kurtarma Gönüllülerine Psikolojik Destek

Türk Psikologlar Derneği Genel Başkanı Öztan: ``İnsanlar bir depremde, aniden her şeylerini kaybedince, bir şeyleri stoklamak isteyebilirler.

Bu, afetlerde bizim gördüğümüz bir davranış`` - Türk Psikologlar Derneği İzmir Şube Başkanı İnceer: ``Arama kurtarma ekiplerinde yer alan amatörler daha sonra karşılaştığı görüntüler nedeniyle ölümle sürekli yüz yüze geliyormuş gibi hissedebilir`` İSTANBUL/İZMİR (A.A) - 27.10.2011 - Çiğdem Pala - Efsun Yılmaz - Psikiyatri uzmanları, deprem bölgesinde görev yapan ve depremzedelere yardım dağıtan kişilerin de psikolojik destek alması gerektiğini belirterek, bu sayede kriz anının doğru yönetilebileceğini bildirdi

NPİSTANBUL Nöropsikiyatri Hastanesinin Yönetim Kurulu Başkanı Prof. Dr. Nevzat Tarhan, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Van`da meydana gelen depremin ardından bölgeye yardım malzemelerinin gönderilmeye başlandığını anımsatarak, yardımların ihtiyaç sahiplerine ulaşmasının önemine değindi

Doğal afetlerde yardım malzemelerinin dağıtımı sırasında izdiham ve talan görüntülerinin zaman zaman oluşabildiğini ancak bu gibi durumlarda yetkili kişilerin yardımların dağıtılması konusundaki koordinasyonu iyi sağlaması gerektiğini söyledi

Depremzedelere yardım dağıtan kişilerin de psikolojik destek alması gerektiğini kaydeden Tarhan, böylece yaşanacak izdihamların da önüne geçilebileceğini ifade etti

Tarhan, bir iki münferit olayın geneli yansıtmayacağını, olayın tamamına bakılması gerektiğini dile getirerek, şöyle konuştu: ``İnsanlar bu gibi doğal afetlerde, gelecek kaygısı taşırlar. Dolayısıyla, böyle bir kaygı içinde olan insanların, ihtiyacından fazla yardım malzemesi alarak, geleceğini güvence altına almaya çalışması çok doğal. Ancak bu gibi olaylarda fırsatçı insanlar da ortaya çıkabiliyor. Dağıtılan yardım malzemelerini başka yerlerde satmak için gereğinden fazla malzeme almaya çalışan insanları görebiliyoruz. Bu noktada yetkili kişilere büyük görev düşüyor. Onların, kriz anını doğru yönetmeleri ile ihtiyaçtan fazla malzeme alımının önüne geçilebilir.`` Yetkililerin, depremzedelere ne yapacaklarını söylemek yerine, önce onları dinlemeleri ve buna göre bir strateji geliştirmesi gerektiğini kaydeden Tarhan, dağıtımı yapan yetkililerin, bunu görev bilinciyle değil, depremzedelerin psikolojini de anlayarak, onları incitmeden yapmalarının önemine işaret etti

Nevzat Tarhan, deprem gibi doğal afetlerde çocukların, yetişkinlerden daha büyük travmaya maruz kaldığını belirterek, çocukların hayatına renk katacak malzemelerin de dağıtılması gerektiğini söyledi

-``İleride ihtiyacım olursa diye düşünüyorlar``- Türk Psikologlar Derneği Genel Başkanı Nedret Öztan da 1999 depreminde de bu tür olayların yaşandığını dile getirerek, ``Çünkü insanlar, ihtiyaçları olduğunu düşündükleri şeyleri aldıkları gibi ileriye dönük de stoklamaya doğru gidebiliyorlar. Çünkü, `ileride ihtiyacım olursa` diye düşünüyor. O nedenle birtakım şeyleri almak istiyor. İhtiyaçlarının yeterince hızlı karşılanmadığını düşündüklerinden, kendileri bu yardım malzemelerini almayı tercih ediyorlar`` dedi

Bu olayın bir yağma psikolojisi olmadığını ifade eden Öztan, ``Yağma psikolojisi ayrı bir şey. Eğer böyle olsa, her yerde görülür, defalarca görülür, üst üste görülür. Bazen televizyonlar, tek bir olayı defalarca ele alıp, üzerine de ses ekleyip gösterince, sanki ciddi anlamda bir yağma devam ediyor gibi görünüyor olabilir. Tek bir münferit olay olabilir, bazı insanlar, diğerlerine göre daha çabuk öfkelenebilir`` diye konuştu

Öztan, ``İnsanlar bir depremde, aniden her şeylerini kaybedince, bir şeyleri stoklamak isteyebilirler. Bu, afetlerde bizim gördüğümüz bir davranış. Bazen çok ileri gidebilir, bazen az görülür, ama bir şekilde afetlerden sonra görülen davranıştır`` dedi

Pazartesi gecesinden beri, içinde psikologlar, psikiyatristler, sosyal hizmet uzmanları, çocuk ruh sağlığı uzmanları ve okul sisteminde görev alacak olan psikolojik danışman ve rehberlerin yer aldığı Afetlerde Psikososyal Hizmetler Birliği ekibinin, Van`da bulunduğunu anlatan Öztan, Birliğe bağlı ekip dışında, bakanlıklarca görevlendirilen ve gönüllü gelen psikologların da deprem bölgesinde görev yaptığını anlattı

Nedret Öztan, çadır kentte, çocuklarla çalışmalara başladıklarını, Van`da psikososyal hizmet verilecek merkezlerin oluşturulduğunu ve bölgede ihtiyaç görüldüğü sürece, destek hizmetlerinin devam edeceğini ifade etti

Medyadan, sadece olaya dikkati çekmekle kalmayıp, çözüm önerileri ve baş etme yöntemleri hakkında da halkın bilgilendirilmesini sağlamasını istediklerini dile getiren Öztan, bunun geçmişte yapılmış iyi örnekleri bulunduğunu, deprem bölgesinde medyanın desteğini beklediklerini kaydetti

-``Arama kurtarma gönüllüleri için de psikolojik destek`` Türk Psikologlar Derneği İzmir Şube Başkanı Benal İnceer de Van`daki depremin ardından dernek üyesi uzman ekiplerin bölgeye giderek hizmet vermeye başladığını ancak bu desteğin temel ihtiyaçların karşılanmasının ardından anlam kazanacağını dile getirdi

İnceer, depremin ardından bölgede yaralıları kurtarmak isteyen ekiplerin yıkıntılar içinde çalışmaya devam ettiğini, bu çalışmaların ardından felaketzedelere etkin bir psikolojik desteğin söz konusu olabileceğini belirtti

Sağlıklı yaşam koşullarının öncelikle sağlanması gerektiğine dikkati çeken İnceer, ``Barınma, gıda, ısınma gibi ihtiyaçların karşılanmasının ardından depremi yaşayanlara yaklaşmak gerekir. Şu anda sağlık önde. İlerleyen dönemde ruhsal sıkıntılar, örneğin aylar süren uykusuzluklar olabilir ancak herkeste olacak diye bir kural yok. `Deprem gördüm, mutlaka psikolojik hizmet almalıyım` diye de düşünmemek gerekir. İnsanlara öncelikle kendi gücünü kullanabilme fırsatı sunulmalı. Ancak kayıpların ardından yaşanan yas uzarsa o zaman önlem alınmalı`` dedi

Deprem bölgesinde gönüllü hizmet veren Türk Psikologlar Derneği üyelerinin bulunduğunu ifade eden Benal İnceer, ``Bölge için şu an en zararlı şey bilgisiz kalabalık. Bizi temsil eden üyelerimiz orada ve psikolojik hizmeti sürdürüyor. Kürtçe bilen gönüllü psikologlardan oluşan ekiplerimiz de hazır bekliyor`` diye konuştu

Arama kurtarma gönüllüleri için psikolojik travma riskinin bulunduğunu ifade eden Benal İnceer, saatlerce can kurtarmak amacıyla kazı yapanların, ölü bedenlerle karşılaşması ya da kurtardığı kişinin daha sonra yaşamını yitirdiğini öğrenmesinin olumsuz etki yapabileceğini söyledi

İnceer, gönüllüleri bekleyen psikolojik tehlikelere ilişkin şu bilgiyi verdi: ``Arama kurtarma ekiplerinde yer alan amatörler daha sonra karşılaştığı görüntüler nedeniyle ölümle sürekli yüz yüze geliyormuş gibi hissedebilir. İlk etapta sağlık sorunları çözüldükten sonra bu tür travmaların etkileri ortaya çıkabilir. Bu duruma post travmatik stres bozukluğu diyoruz ve onun tedavisi zaten bellidir, tanımı bellidir. Bir süre sonra ortaya çıkar. Deprem yokken depremi yaşıyormuş gibi hissedebilir. Görüntüler film şeridi gibi gözünün önünden geçebilir. Bu bozukluğu yaşayanlarda karanlıkta uyuyamamak, uyumak için gün ışığını beklemek gibi sorunlar da olabilir.`` Depremi yaşayan çocuklara da dikkat edilmesi gerektiğini söyleyen İnceer, ``Çocuklar en önemli grup. Olumlu deneyimleri de olumsuzları da alıyor. Önce çocukların temel altyapı hizmetlerinin, yaşamsal gerekliliklerin sağlanması, öncelikle sıcak bir yatağa kavuşmaları gerekiyor`` diye konuştu

(ÇİĞ-DÜR-SBR-EFS-BAH-HMD)
Kaynak: AA