İstanbul'da ilk Cuma hangi camide kılındı

İstanbul'da ilk Cuma namazı kılınan câmi Ayasofya'dır. Namazı kıldıran ise asrın sultânı Fatih Sultan Mehmet Han. Nice muhteşem hâtırâları içinde saklayan 1500 yaşındaki bu dev mâbed, kutsal makamlarıyla, dünyânın en büyük hat levhâlarıyla ve 12 rakamıyla ilgili gizemleriyle ve asırlık hâtırâlarıyla hâlâ ayakta.

Ve 1 Haziran 1453 Cumâ günü 9 asırlık kilise câmiye çevrilmiş, ilk cumâ namazı kılınıyordu. Namazı kıldıran ise asrın sultânı Fâtih Sultan Mehmet Han. Şimdi bu hâtırâları yâd etmek üzere bu Pazar Ayasofya'ya gidiyoruz. Onca turistin arasından kurtulup turnikelerden geçer geçmez Ayasofya'nın bahçesindeyiz. Koca atriumdan günümüze bu kadarlık kısmı kalmış. Şimdiki Ayasofya üçüncü Ayasofya'dır. Birincisi, İmparator Constantin tarafından 326 yılında yaptırılmıştı. Yıkılınca, İmparator Theodosios ikinci defa yaptırdı. O da yıkılınca üçüncü Ayasofya'yı 20.000 işçiye 5 yılda İmparator Justinianus yaptırdı. Diğer ikisi çatılıydı, bu kubbeli. Mimarları: Trallesli ( Aydın ) Anthemios, Miletli ( Söke ) İsidoros. Hz. Meryem'e adına yapılan Ayasofya, Hz. İsa'nın 537. doğum gününde açıldı. Devâsâ kubbesi depremlerde kaydığından kuzey-güney çapı 32 metre, doğu-batı çapı 31 metredir.

532 yılında doğmuştu Ayasofya. Mor pelerinli imparatorların taç giyme törenlerine sahne oldu. Tam karşısında mavilerle yeşillerin, kırmızılarla beyazların spor mücâdelelerini seyretti yüzyıllar boyu. Sonra çan seslerinin yerini ezan sesleri aldı. Son Bizans İmparatoru Constantin Paleilogos'u uğurladıktan sonra, şehrin ilk Osmanlı Sultanı Fatih Sultan Mehmet'i karşıladı 29 Mayıs Salı sabahında. Bundan sonra da Ayasofya'nın protokoldeki birinci sırası değişmedi. Vefât eden pâdişahların cenâze namazları hep Ayasofya'da kılındı. Güneydoğudaki tuğla minâreyi Fâtih, arkasındaki ince minâreyi oğlu 2. Bayezid, tramvay yoluna bakan ve Ayasofya'ya en uyumlu iki kalın minâreyi de 2. Selim Mimar Sinan'a yaptırmıştı.