Son sözü 12 Eylül’de millet söyleyecek - POLİTİKA
AYM kararını açıkladı
AYM kararını açıkladı
Sadece şekil incelemesi yapabileceği yönündeki kesin hükme rağmen esasa girerek inceleme yapan Anayasa Mehkemesi , AYM ve HSYK’ya üye seçimine ilişkin iki kritik ifadeyi çıkardı . ‘Reform paketi’ 12 Eylül’de referanduma sunulacak
LÜTFİ KAPLAN ANKARA
Yüksek Mahkeme , CHP’nin anayasa değişikliği için yaptığı iptal başvurusu ve yürürlüğü durdurma talebini dün görüştü . Anayasa Mahkemesi Başkanı Haşim Kılıç , kararı akşam geç saatlerde açıkladı . Kılıç , CHP’nin paketin tümü hakkında şekil yönünden iptal başvurusunun oybirliği ile reddedildiğini söyledi .
ANAYASA MAHKEMESİ ESASA GİRDİ
Kılıç , CHP’nin yaptığı başvuruda Anayasa Mahkemesi’nin yapısı ve HSYK’nın yapısında değişiklik öngören bazı düzenlemelerin anayasanın değiştirilmesi teklif dahi edilemeyecek 4 . maddesine aykırı olduğu iddiasını ise oy çokluğu ile ele aldıklarını söyledi . Kılıç , oy çokluğu ile esasa girme kararı alındığını ifade etti .
AYM VE HSYK’DA KISMİ İPTAL
Kılıç , esasa ilişkin yapılan incelemede Yargıtay ve Danıştay’ın Anayasa Mahkemesi ve HSYK’ya üye seçerken her boş üyelik için Köşk’e sunulacak 3 aday için , bir üyenin bir oy kullanması yönündeki ibareleri iptal edildiğini açıkladı . Yine , HSYK’ya iktisat , siyasal bilimler ve üst kademe yöneticiler arasında seçim yapılması yönündeki düzenlemenin de iptal edildiğini belirtti . Bunlara bağlı ek düzenlemeler de paketten çıkartıldı . HSYK’ya Hukuk dalları öğretim üyeleri ile avukatlar arasından ise seçim yapılabilecek .
YÜRÜRLÜĞÜ DURDURMAYA RET
Yürürlüğü durdurma talepleri ise oy birliğiyle reddedildi . Kılıç , esasa girilmesi konusundaki bir soruya , “Yasalardaki anayasaya uygunluk denetimi yapıyoruz , burada 4 . madde kapsamında olup olmadığı yönünde bir denetim yapılmış oldu . Yasalar için yapılan denetim ile bu denetimi birbiriyle karıştırmayın lütfen” diye konuştu . Kılıç , “Reddi hakim talepleri yetkili olmadıkları gerekçesiyle oy birliği ile reddedildi . Soruşturma taleplerini ise ciddi bulmayarak , başkanlık yetkimi kullanarak işleme koymadım” diye konuştu .
Raportör görüşü dikkate alınmadı
Raportör Ali Rıza Çoban , Anayasa Mahkemesi’nin anayasa değişiklikleri hakkında ancak şekil incelemesi yaptığına işaret ederek , yüksek mahkemenin teklif ve oyalama çoğunluğu ile anayasa değişikliklerinin ivedilikle görüşülmeyeceği şartına uyulup uyulmadığı noktasında başvuruyu inceleyebileceğini ifade etti . Anayasa değişikliğinin Resmi Gazetede ilk yayımlanmasının referandum için olduğunu , bu nedenle de yürürlüğe girmediğine dikkat çeken Çoban , yasalaşmayan bir düzenleme için iptal için başvurulamayacağını belirtti .
Anayasa Mahkemesi bu ifadeleri metinden çıkardı
ANAYASA MAHKEMESİ ( Madde 146 )
Yargıtay , Danıştay , Askerî Yüksek İdare Mahkemesi , Sayıştay Genel Kurulu , Yükseköğretim Kurulu ve Baro başkanlarından Anayasa Mahkemesi üyeliğine aday göstermek için yapılacak seçimlerde , her boş üyelik için , bir üye ancak bir aday için oy kullanabilir ; en fazla oy alan üç kişi aday gösterilmiş sayılır .
HSYK ( Madde 159 )
HSYK’nın , dört asıl üyesi , nitelikleri kanunda belirtilen ; yüksek öğretim kurullarının hukuk , iktisat ve siyasal bilimler dallarında görev yapan ögretim üyeleri , üst kademe yöneticileri ve avukatlar arasından Cumhurbaşkanınca . . . dört yıl için seçilir .
Reform özelliğini koruyor
Adalet Bakanı Sadullah Ergin : Anayasa Mahkemesi 148 . maddeyi ihlal ederek esasa girdi . Yapmaması gerekeni yaptı . Ortaya çıkan sonucu iyi tahlil etmeliyiz . Kısmen ret var . Siyasi bir karar . Mahkeme yetki gaspı yapmıştır . Ama her şeye rağmen elimizde kalan kısmıyla bu metin reform açısından çok önemli bir metindir . Tüm milletimizi 12 Eylül’de sandığa davet ediyorum . Paket reform özelliğini koruyor . Ortaya çıkan metinin Anayasa’ya uygunluğunu da Mahkeme kabul etmiştir .
İHSAS-I REY GÖLGESİ
• Paket , henüz TBMM Genel Kurulu’nda görüşülürken , düzenlemeler ile ilgili görüş belirlediği gözlenen Fulya Kantarcıoğlu da dünkü duruşmaya katıldı . Kantarcıoğlu , eski Adalet Bakanı Seyfi Oktay’a yürürlüğü durdurma konusunda bilgi vermişti .
Meclis’in yetkisine müdahale
AK Parti Grup Başkanvekili Suat Kılıç : Yüksek Mahkeme , bu kararla TBMM’nin millet adına Anayasa yapma yetkisine açık bir müdahalede bulundu . Oysa Anayasa yapma yetkisi Türk milletine aittir . Bu yetkiyi de millet adına TBMM Genel Kurulu kullanır .
PAKET NELER GETİRİYOR?
• Anayasa değişiklik paketi üzerinde tartışmalar genellikle Anayasa Mahkemesi ve HSYK’nın yapısının değiştirilmesi üzerinden yürütüldü . Ancak , toplumsal hayatımızı yakından ilgilendiren bir çok konuda düzenlemeler de pakette yer alıyor . Paket ile birlikte , idarenin işlemlerine karşı şikayet etme imkanı geliyor . İşkence , kötü muamele , fikir özgürlüğü gibi konularda Anayasa Mahkemesi’ne bireysel başvuru yapma imkanı sağlanıyor . Diğer taraftan kadınlara karşı pozitif ayrımcılık yapılmasının eşitlik ilkesine aykırı olmadığı anayasal çerçeveye oturtuluyor . Darbecilere yargı yolu getiriliyor . Ancak bu durum YSK’nın referandum tarihini 12 Eylül’e çekmesi ile birlikte zamanaşımına girdi . Diğer taraftan askere sivil yargı , YAŞ ve HSYK kararlarına karşı yargı yolu açılmış olacak .
Ret cephesi
HSYK Başkanvekili Özbek : İptal edilen cümlelerin Anayasa ve kuvvetler ayrılığı ilkesine aykırı olduğu gözetilmemiştir . Karar , beklentilerimize cevap vermiyor .
YARSAV Başkanı Emine Ülker Tarhan : Karar , beklentimizi karşılamıyor . İptal edileceğini umuyorduk . Mücadelemiz bitmiş değil . Umudumuzu kaybetmedik .
CHP İstanbul Milletvekili Mustafa Özyürek : 12 Eylül’de hayır çıkmasını istiyoruz . Halkın sağduyusuna güveniyoruz .
MHP Grup Başkanvekili Oktay Vural : İnşallah millet 12 Eylül’de tamamını iptal eder .
BDP Milletvekili Hasip Kaplan : Yüksek Mahkeme , referandumu boşa çıkarmıştır .
Star Gazete