Davutoğlu: Yaptırımlara ilke olarak karşıyız

 

Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu , herhangi bir ülkeye yaptırım uygulanmasına ilke olarak karşı olduklarını ve İran ' a da nükleer enerji projesinden dolayı yaptırım uygulanabilecek psikolojik zeminin son anlaşmayla ortadan kalktığını söyledi .

İstanbul ' da bir gazeteci grubuyla sohbet toplantısı yapan Davutoğlu , Brezilya ve Türkiye ' nin İran ile yaptığı uranyum takasına ilişkin anlaşmadan sonra bütün tarafların ve özellikle İran ' dan taleplerde bulunan Batılı ülkelerin yeni duruma uyum sağlama dönemine girdiklerini belirtti .
İran ' ın 1200 kilogram yüzde 3 , 5 oranında zenginleştirilmiş uranyumu Türkiye ' ye teslim etmesi ve 11 ay içinde Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu ve konuyla ilgili ülkelerin de İran ' ın sivil ihtiyaçları için yüzde 20 oranında zenginleştirilmiş uranyumu İran ' a verilmek üzere Türkiye ' ye teslim etmesini öngören anlaşma , Tahran ' da Türkiye , Brezilya ve İran liderlerinin katıldığı törende üç ülkenin dışişleri bakanları tarafından imzalanmıştı .
" Anlaşmada boş bırakılmış bir şey yok " diyen Davutoğlu , " Amaç yaptırımları sona erdirmek miydi? " sorusuna , " Hayır . Amaç anlaşmadaki işlemin tamamlanmasıdır . Güven ortamını sağlamaktır . Yaptırımların psikolojik zemini kalmamıştır " cevabını verdi .
Dışişleri Bakanı Davutoğlu , zaten hem uluslararası toplumda , hem de BM Güvenlik Konseyinin daimi üyeleri arasında İran ' a yaptırımların ileri götürülmesi konusunda ortak bir tutum olmadığına işaret etti .
Tahran ' daki anlaşmanın ABD Başkanı Barack Obama ' nın " çok taraflı angajman " yaklaşımının bir başarısı olduğunu belirten Davutoğlu , genel beklentinin Tahran ' daki müzakerelerden sonuç alınamayacağı yönünde olduğunu , ancak şimdi çıkan yeni duruma ilgili ülkelerin uyum sağlamaya çalışacaklarını ifade etti .
Davutoğlu , Rusya ' nın yeni durumda yaptırımların gündeme gelmesine karşı çıktığını da bildirdi .
" Yaptırımlara ilke olarak karşı çıktıklarını , Ermenistan ile normalleşme sürecinin de bu ilkenin bir parçası olduğunu " vurgulayan Davutoğlu , İran ' a yaptırımların genişletilmesi halinde Türkiye ' nin zarar göreceğini söyledi .
Davutoğlu , şöyle devam etti :
" Benim komşuma yaptırım gündeme geldiyse , ben seyirci kalmam . İran ' ın 10 yıl sonra doğuracağı muhtemel tehdit beni ilgilendirmiyor . Beni ilgilendiren , şu anda dünyanın 16 . büyük ekonomisi olan Türkiye ' nin bu alanda 10 . sıraya gelmesidir . Ne istiyorlarsa , karşılığı bu metinde ( uranyum takası anlaşması ) var . Ne istediklerinin kayıtları da bizde var . "
Şimdiki süreçte en kötü olasılığın İran ve Batılı liderlerden gelebilecek ve kamuoylarını provoke edecek açıklamalar olacağını vurgulayan Davutoğlu , " Psikolojik faktör , yol kazası , o noktada olur " dedi .
Barış ve istikrarın tesisini esas aldıklarını anlatan Davutoğlu , kendileri için ulusal çıkarların önemine de işaret etti . İran ' a halen uygulanan yaptırımlar olmasa Türkiye-İran ticaret hacminin beş yılda 30-40 milyar dolara çıkarılabileceğini belirten Davutoğlu , 1991 ' deki Körfez Krizi ve Körfez Savaşı yüzünden Irak ' a 2 , 5 milyar dolar olan ihracatın bir anda sıfırlandığını hatırlattı .
" Ben Van ' daki ticareti düşünüyorum , Orta Asya ile kara yolu bağlantısının sürmesini düşünüyorum , kışın doğal gaz sıkıntısı çekilmesinden kaygılanıyorum " diyen Davutoğlu , en şiddetli yaptırım talebinin bölgede uluslararası denetim altında olmamasına rağmen nükleer silaha sahip olan İsrail ' den geldiğini belirtti ve İsrail ' in bölgede uluslararası denetim altına girmemiş , ama nükleer silaha sahip bir ülke olduğunu hatırlattı .
-NÜKLEER ENERJİ-
Türkiye ' nin nükleer enerji konusunda çok geç kaldığını , Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanıyla bu açığı kapatmanın yollarını değerlendirdiklerini anlatan Davutoğlu , iki yılda bir trilyon dolar , on yılda da iki trilyon dolar milli gelir hedefi olan Türkiye ' nin enerjiye ihtiyacı olduğunu vurguladı .
Uranyum gibi maddelerin nükleer amaçlarla zenginleştirilmesi sürecini bazı ülkelerin tekellerine alamayacaklarına işaret eden Dışişleri Bakanı , mevcut uluslararası antlaşmaların bu tekelleşmeye izin vermemekle birlikte , kuralların her ülkeye kesin ve tarafsız biçimde uygulanması gerektiğini ifade etti .
Davutoğlu , uranyum zenginleştirme teknolojisinin belli ülkelerin meşru hakkı olarak sınırlandırılmasının yeni bir OPEC oluşturmasından endişe ettiğini bildirerek , " Sorumlu ve hesap verebilir aktörlere bu izin verilmeli . Bunlar da BM üyeleridir " dedi .
-TÜRKİYE ' NİN KÜRESEL KONUMU-
" Bu anlaşmanın Türkiye tarafından kotarılmasının yol açtığı rahatsızlıklar da var " diyen Davutoğlu , Türkiye ' nin diplomatik performansıyla uluslararası düzende bir paradigma değişikliğinin söz konusu olduğunu belirterek , şöyle devam etti :
" Türkiye olayları seyretmiyor , vizyonu var ve ön alıyor . Alanda diplomasi yapıyor . Bu , riskli , alışkanlıkları bozan bir politika , ama çıtayı bu kadar yükselttikten sonra zorunlu olan politika . "
Türkiye ' nin bir krize yönelik tutum belirlemesinin bir buçuk saatte mümkün olabileceğini , ama AB gibi blokların haftalarca tutum belirlemeye çalıştıklarını kaydeden Davutoğlu , bunun da Türkiye ' nin gücünü arttırdığını anlattı . Davutoğlu , " Biz dış politikanın işleyişini değiştirdik . Biz bir görüşe destek vermeyiz , o görüş olumlu da olsa . Biz görüş açıklarız " dedi .
Dışişleri Bakanı Davutoğlu , edinilen tecrübelerin dünyanın başka köşelerinde de yansımaları olduğunu söyledi . Afrika ' da dört ülkeyi ilgilendiren bir sınır anlaşmazlığını çözmek için Botswana dışişleri bakanının kendilerine danıştığını anlatan Davutoğlu , Sırbistan ve Bosna-Hersek ile Türkiye ' nin yaptığı zirve için harcadığı çabayı , İran için son bir yıldır yaptığı temasları ayrıntılı olarak aktardı .
ABD Temsilciler Meclisinde 1915 olaylarına ilişkin Ermeni iddiaları için alınan kararın Washington ile her alanda iletişimi kopardığını , buna İran ' ın nükleer sorununun da dahil olduğunu belirten Davutoğlu , Türkiye ' nin pozitif gündemle bu sıkıntıyı geride bıraktığını anlattı . Davutoğlu , " diplomasiyi belli konulara hapsetmeme " gereğine işaret etti .

Zaman