Galatasaray'ı kim nasıl kurdu?
Galatasaray Kulübü dün yapılan başkanlık seçimlerinde yeniden Adnan Polat dedi. Peki Galatasaray'ın ilk başkanı kimdi? Galatasaray'ı kimler nasıl kurmuştu? İşte Galatasaray'ın kuruluşu;
İşte Galatasaray ' ın kuruluşu ;
1905 yılında Ali Sami Yen ve arkadaşları tarafından , ö ; ğrenci oldukları ve kuruluş tarihi 1481 ' lere dayanan Galatasaray Lisesi ' nde kurulan kulü ; p , futbol branşında şu ana kadar 17 kez Tü ; rkiye Ligi şampiyonu olmuş ; 2000 yılında da UEFA Kupası ve UEFA Sü ; per Kupası ' nı kazanmıştır . 2000 yılında bu başarılarından dolayı UEFA tarafından o yılın Eylü ; l ayında Millenium Kupası ile ö ; dü ; llendirilen ve kupası Franz Beckenbauer tarafından verilen Galatasaray , ayrıca Uluslararası Futbol Tarihi ve İstatistikleri Federasyonu ( IFFHS-International Federation of Football History & ; Statistics ) tarafından yapılan ' Dü ; nyanın en iyi futbol kulü ; pleri ' istatistik ç ; alışmasında , 2000 Ağustos ayı en iyi takımı [1] olarak gö ; sterilmiş ve o yılın sonunda dü ; nyada yılın en iyi 2 . takımı olmuştur . [2] 2001 Ocak ayında ise puan sıralamasında 1 . sıraya yü ; kselerek ayın lideri olmuştur . Son yapılan araştırmalarda Tü ; rkiye ' deki en bü ; yü ; k taraftar kitlesine sahip kulü ; p olarak belirtilmektedir . [3][4]
Galatasaray UEFA Kupası ' nı yenilmeden ve Şampiyonlar Ligi gruplarını 3 . olarak bitirip kazanan tek takımdır . 1999-2000 yılında , UEFA Kupası finalinde İngiltere ' nin Arsenal kulü ; bü ; nü ; penaltılarla yenerek , bir Avrupa Kupası kazanan ilk ve tek Tü ; rk futbol kulü ; bü ; olmuştur . [5] Galatasaray aynı yıl ; Sü ; per Kupayı ' da Real Madrid ' i 2-1 yenerek kazanmıştır . [6] Avrupa ' da en fazla başarı yakalamış Tü ; rk takımı olan Galatasaray ' ın Avrupalı rakiplerine oranla mü ; tevazı olarak gö ; rü ; len kadrosuyla kazandığı UEFA Kupası ve Sü ; per Kupa dü ; nyada bü ; yü ; k bir başarı olarak gö ; rü ; lmü ; ş , bö ; ylece Galatasaray adı tü ; m dü ; nya tarafından tanınan bir marka hâ ; line gelmiş[7] ve kulü ; p dü ; nya ç ; apında bü ; yü ; k bir taraftar topluluğu kazanmıştır . Kulü ; p Avrupa ' daki popü ; lerliğini halen devam ettirmektedir .
2002-2003 Tü ; rkiye Sü ; per Lig 1 ' inci sezon maç ; larında şü ; krü ; saracağolu deplasmanında Fenerbahç ; eye 6-0 mağlup olarak omuzlarına bü ; yü ; k bir yü ; k almıştır . Hala bu yıllarda Bü ; yü ; k galatasaray taraftarı bu maç ; ın acısının ç ; ıkartılmasını beklemektedir .
2004 yılında Polonya ' nın Poznan kentinde gerç ; ekleşen 23 yaş altı Dü ; nya Şampiyonası hafif kilo İki Tek kategorisinde İhsan Emre Vural ve Ahmet Yumrukaya ikilisi kü ; rek sporunda Tü ; rkiye ' ye ilk defa dü ; nya şampiyonluğu getirdiler .
28 Haziran 2008 Fransa ' nın Pau şehrinde yapılan 49 . Avrupa Briç ; Şampiyona ' sında Galatasaray Briç ; takımı oyuncularından Ergun Korkut ' un takım kaptanı olduğu ve Galatasaray Briç ; Takım Kaptanı Orhan Ekinci ' nin ortağı olduğu Tü ; rkiye Takımı , Avrupa Şampiyonu olmuştur .
2008 yılında bir diğer başarıya imza atılmış olunup , Galatasaray Spor Kulü ; bü ; Tekerlekli Sandalye Basketbol Takımı , Avrupa Tekerlekli Sandalye Basketbol şampiyonası finalinde Alman rakibi RSV Lahn-Dilli 63-51 yenerek bu dalda Avrupa Şampiyonlar Ligi Şampiyonu olmuştur . [15][16] Daha sonra Galatasaray , Japonya ' da dü ; zenlenen kıtalararası şampiyonada Kanada ' lı British Columbia [17] takımını 77-62 mağlup ederek ve namağlup Dü ; nya Şampiyonu olarak Tü ; rkiye ' de kulü ; p bazında en bü ; yü ; k başarıya imza atmıştır . [18]
2009 yılında ise Galatasaray Bayan Basketbol Takımı FIBA Eurocup finalinde İtalyan Cras Basket Taranto takımını 82-61 yenerek Avrupa Şampiyonu ü ; nvanını almıştır . [19]
2009 yılında yeni bir başarıya imza atılmış olunup , Galatasaray Spor Kulü ; bü ; Tekerlekli Sandalye Basketbol Takımı , Avrupa Tekerlekli Sandalye Basketbol şampiyonası finalinde Alman rakibi RSC-Rollis Zwickau ' yu 82-73 yenerek bu dalda ü ; stü ; ste 2 . kez Avrupa Şampiyonlar Ligi Şampiyonu olmuştur .
Şu an uluslararası ç ; apta 5 Avrupa ve 1 Dü ; nya Şampiyonluğu Kupası Galatasaray Mü ; zesi ' ndedir .
Galatasaray Spor Kulü ; bü ; , Tü ; rk Spor Tarihi ' ndeki ö ; ncü ; olma ö ; zelliğini hiç ; kuşkusuz iç ; inden doğduğu ve gene ö ; ncü ; bir kurum olan Galatasaray Lisesi ' nden ( Mektebi Sultani ) almıştır . Okul ile kulü ; p arasındaki koparılmaz bağ , yadsınamayacak bir gerç ; eklik ve ö ; vü ; nç ; kaynağıdır .
Devlet adamı yetiştirmek amacıyla II . Beyazıt tarafından 1481 ' de kurulan mektep , adını kurulduğu bö ; lgeden alır ve ' Galata Sarayı ' olarak anılmaya başlar . Okul modern konumuna 1 Eylü ; l 1868 ' de Sultan Abdü ; laziz dö ; neminde kavuşur . Okul ' un yeniden yapılanmasıyla birlikte , Tü ; rkiye ' de de gerç ; ek anlamıyla ilk sportif ç ; alışmalar başlamış olur ve okulda Beden Eğitimi dersi jimnastikç ; i ' Monsieur Curel ' tarafından eğitim programına konur . Bu atılımlar gerç ; ekten bir devrim niteliği taşımaktadırlar . Curel , modern aletler eşliğinde ç ; alıştırdığı ö ; ğrencileri sportif aç ; ıdan geliştirirken , onlar iç ; in Kağıthane ' de bir idman Bayramı dü ; zenler . Yıl 1870 ' tir . Bu etkinlikte başarı gö ; steren sporcular değişik ö ; dü ; l ve madalyalar kazanır ve yarışmaların sonunda ö ; ğrencilere ' kuzulu pilav ' verilir . Bu da , sonraki yıllarda bir başka geleneğin başlangıcını oluşturur .
Curel ' den sonra gö ; revi devralan yabancı spor hocaları ( M . Moiroux , Signor Martinetti , Stangali gibi ) , jimnastik ve atletizmin yanı sıra , değişik branşlara da eğilerek ( yü ; zme , kü ; rek , aletli jimnastik ) , bir ilki daha başlatmış olurlar . Bu ç ; alışmaların ü ; rü ; nü ; ç ; ok geç ; meden alınmaya başlanır ve adı Tü ; rk Spor Tarihi ' ne altın harflerle yazılan Faik Ü ; stü ; nidman ' ın yanı sıra , Binbaşı Mazhar Kazancı , Abdurrahman ve Ahmet Robenson kardeşler GSL ' nde gö ; rev alıp , izcilik , tenis , hokey gibi spor dallarının ö ; ğrenciler arasında yaygınlaşmasını sağlarlar . Ö ; zellikle Ü ; stü ; nidman ' ın ö ; n ayak olmasıyla , ö ; ğrenciler futbolla tanışırlar . Ama oynanan futbol , bir kö ; r dö ; vü ; şü ; nden farklı olmayan ve kural tanımayan bir koşuşturmayı andırmaktadır . Ama futbol GSL ' nin Tö ; ren Kapısı ' ndan adımını atmış ve tam bir salgına dö ; nü ; şmü ; ştü ; r .
1901 yılında İstanbul ' da yaşayan iki İngiliz , James Lafontaine ve Horace Armitage , Rum ve İngiliz oyunculardan oluşan Kadıkö ; y Futbol Kulü ; bü ; ' nü ; kurmuşlar ama 1903 ' te takımdaki İngilizler bir anlaşmazlık sonucu ayrılarak Moda Kulü ; bü ; ' nü ; oluşturmuşlardır . 1904 yılında ise bu kulü ; pler , Imogen , Elpis , Strugglers takımlarıyla anlaşarak , İstanbul Futbol Birliği ' ni hayata geç ; irmişler ve bugü ; nkü ; Fenerbahç ; e Şü ; krü ; Saraç ; oğlu Stadı ' nın yerinde bulunan ' Union Club-İttihat Spor ' sahasında dü ; zenli karşılaşmalar yapmaya başlamışlardır . Gö ; rü ; ldü ; ğü ; gibi bu takımlar yabancı ya da azınlık takımlarıdır . Tü ; rk olmayan ekiplerin gerç ; ekleştirdikleri bu ilk futbol karşılaşmaları , GSL ö ; ğrencilerini hem ilgilendirir hem de ç ; ok ü ; zer . Artık onların amacı , kendi futbol kulü ; plerini kurmak , ö ; lesiye sevdikleri bu oyunun kurallarını ' hatmetmek ' ve yabancılarla boy ö ; lç ; ü ; şmektir .
Tü ; rk olmayan takımları yenmek
Galatasaray Spor Kulü ; bü ; ' nü ; n kurucusu Ali Sami Yen , ' Ellinci Yıl ' kitabında kuruluş ö ; ykü ; sü ; nü ; şö ; yle anlatır :
' 1 Teşrin 1905 ' te mektebin beşinci sınıfında edebiyat muallimimiz merhum Mehmet Ata beyin dersi esnasında birkaç ; arkadaş baş başa vererek Galatasaray ' da bir futbol kulü ; bü ; kurmaya karar verdik . İlk mü ; teşebbisler oyuna ve mü ; cadeleye meyyal arkadaşlardan Asım Tevfik Sonumut , Reşat Şirvani , Cevdet Kalpakç ; ıoğlu , Abidin Daver , Kamil . . . gibi genç ; lerdi . Mektepde tahsilde bulunan Bulgar ve Sırp talebesinden ç ; evik ve kuvvetli olanlar da bize iltihak etmişlerdi . Asım ' ı muhasebeciliğe , Cevdet ' i ikinci reisliğe seç ; miş , kendim de Reis olmuştum . Asım her hafta arkadaşlardan birer kuruş toplamakda mahir olduğu iç ; in kendisini muhasebeci yapmıştık . Ben Reisliği topu yağlayıp şişirmekle almıştım . Topumuza evladım gibi bakardım . Zaten varımız yoğumuz da toptu . Mektebe gelirken , domuz sokağından geç ; er , domuz yağı alırdım . Topu onunla yağlar , şişirirdim ; yamasını yeni pabucumdan kesmiştim . Bunu gö ; ren arkadaşlar , bana hepimizden fazla paye vermişlerdi . Yani o zaman Reisliğe ve diğer vazifelere payeyi , en ç ; ok ç ; alışan kazanırdı . Cevdet de ikinci Reisliği formaları yıkadığı iç ; in almıştı .
' Maksadımız İngilizler gibi toplu bir halde oynamak , bir renge ve bir isme malik olmak ve Tü ; rk olmayan takımları yenmek . '
Kulü ; bü ; n adının Gloria ( Zafer ) ya da Audace ( Cesaret ) konulması yolunda gö ; rü ; şler ortaya atılmışsa da , sonuç ; ta Galatasaray olmasında anlaşmaya varılmıştır . Araştırmacı Cem Atabeyoğlu , Galatasaray adının , bu takımın yaptığı ilk maç ; ta Rum ekibini 2-0 yenerken , seyircilerin onlardan ' Galata Sarayı efendileri ' diye sö ; z etmelerinden doğduğunu yazar . Bunun ü ; zerine kurucular da ismi benimserler ve ' Adımız Galata Sarayı olsun ' derler .
Kurucu Listeler
1905 ' ten 1919 ' a kadar Galatasaray Spor Kulü ; bü ; ' ne Başkanlık yapan , mektebin 889 numaralı ö ; ğrencisi Ali Sami Yen , inci gibi elyazısıyla tuttuğu Galatasaray Terbiye-i Bedeniye Kulü ; bü ; ıhsaiyet Defteri ' nin ( Sayım-İstatistik Defteri ) 181 ve 182 . sayfalarında kurucu 13 ü ; yeyi şö ; yle sıralar :
1-Ali Sami Yen
2-Asım Sonumut
3-Emin Bü ; lend Serdaroğlu
4-Celal İbrahim
5-B . Nikolof
6-Milo Bakiş
7-Pol Bakiş
8-Bekir Sıtkı Bircan
9-Tahsin Nahit
10-Reşat Şirvanizade
11-Hü ; seyin Hü ; snü ;
12-Refik Cevdet Kalpakç ; ıoğlu
13-Abidin Daver
1905 ' te Osmanlı İmparatorluğu ' nda bir dernekler yasası bulunmadığından , Galatasaray Spor Kulü ; bü ; yasal olarak tescil edilme olanağını bulamamıştır . 1912 yılında Cemiyetler Kanunu ç ; ıkarıldıktan sonra , kulü ; p yasal bir kimlik kazandı . Yetkili makamlara kulü ; plerin tü ; zü ; kleriyle birlikte , kurucu ü ; yelerin ad ve adreslerinin de bildirilmesi zorunlu tutulduğundan , istifa eden ya da eğitimlerini tamamlayarak ü ; lkelerine dö ; nen ü ; yeler ilk listeden ç ; ıkarılmış ve 1 Eylü ; l 1913 ' te kurucu liste yeniden dü ; zenlenmiştir . Kurucu ü ; yelerin yeni sıralaması şö ; yle gerç ; ekleşmiştir :
1-Ali Sami Yen
2-Asım Sonumut
3-Emin Bü ; lend Serdaroğlu
4-Celal İbrahim
5-Bekir Sıtkı Bircan
6-Reşat Şirvanizade
7-Refik Cevdet Kalpakç ; ıoğlu
8-Abidin Daver .
Renklerin ö ; ykü ; sü ;
Galatasaray Spor Kulü ; bü ; ' nü ; n ilk renkleri kırmızı-beyaz ' dır . Bayrağımızın renklerinden esinlenerek seç ; ilen bu renkler , dö ; nemin baskıcı ve paranoyak yö ; netimi tarafından kuşkuyla karşılanmış ve futbolcular sıkı bir takibe alınmışlardır . Bu nedenle , sarı-lacivert renkler gü ; ndeme gelmiş ama bunlar da kalıcı olmamış ve Galatasaray bugü ; nkü ; renklerine kavuşmuştur . Bu renklerin ö ; ykü ; sü ; nü ; Ali Sami Yen ' den dinleyelim :
' Birç ; ok yerleri dolaştıktan sonra , nihayet Bahç ; ekapı ' daki Şişman Yanko ' nun dü ; kkanına gidilerek orada zarif iki yü ; nlü ; kumaşa tesadü ; f ettik . Biri , vişneye ç ; alan koyuca tatlı bir kırmızı , ö ; teki de , iç ; inde turuncudan iz taşıyan tok bir sarı . Tezgahtar , mahirane bir el hareketi ile kumaşların dalgalarını birleştirdi . Bir saka kuşunun başı ile kanadının yarattığı renk gü ; zelliğine benzer bir parlaklık hasıl oldu . Ateşin iç ; indeki renk oyunlarını gö ; rü ; r gibi olmuştuk . Sarı-Kırmızı alevinin takımımız ü ; stü ; nde parıldamasını tasavvur ediyor ve bizi derhal galibiyetten galibiyete gö ; tü ; receğini tahayyü ; l ediyorduk . Nitekim de ö ; yle oldu . ' Buna karşılık kuruculardan Bekir Sıtkı , sö ; z konusu renklerin Gü ; l Baba ' nın II . Beyazıt ' a verdiği sarı ve kırmızı gü ; llerden esinlendiğini ileri sü ; rer .