AK Parti'nin Anayasa için gerekçesi yok

  AK Parti ' nin gü ; ndeme getirdiği 26 maddelik Anayasa Değişikliği Paketi ü ; zerine her kesimden farklı bir ses ç ; ıkıyor . Muhalefet paketin sadece hü ; kü ; met partisi tarafından hazırlandığı iç ; in kabul edilemeyeceğini sö ; ylerken , kimileri paketin oldukç ; a eksik ve yanlı olduğuna vurgu yapıyor .

Marmara Ü ; niversitesi Anayasa Profesö ; rü ; İbrahim Kaboğlu ise hazırlanan değişiklikler iç ; in ö ; ncelikle gerekç ; elerin aç ; ıklanmamasının bü ; yü ; k eksiklik olduğunu vurguluyor . Kaboğlu ayrıca dü ; zenlemelerin yasama ve yü ; rü ; tmeyi adeta bir zırh iç ; ine alıp koruduğunu ve eşitlik ilkelerine de aykırı olduğunu belirtiyor .

Anayasa paketi referanduma gider ve kabul edilirse , Anayasa Mahkemesi ' nin bunu iptal etme gibi bir durumu var mı?
Hayır yok . Anayasa Mahkemesi değişiklik ö ; nerisini ö ; nceden iptal edebilir . Nasıl ki cumhurbaşkanının halk tarafından seç ; ilmesine dair Anayasa değişikliği yapıldı , ardından Anayasa Mahkemesi ' ne gö ; tü ; rü ; ldü ; ve Anayasa Mahkemesi , &ldquo ; Anayasa ' ya uygundur&rdquo ; dedi . Ne zaman yapıldı , referandum yolunda . Nedeni şu ; Anayasa değişiklikleri Resmi Gazete ' de yayımlandıktan sonra 10 gü ; n iç ; inde Anayasa Mahkemesi ' ne gö ; tü ; rü ; lü ; r . Dolayısıyla referandum sonrası değil ancak referandum ö ; ncesi yapılır . Yani Meclis ' te oylanıp , Cumhurbaşkanı imzalayıp , Resmi Gazete ' de yayımlandıktan 10 gü ; n sonra değişikle ilgili itiraz Anayasa Mahkemesi ' ne gö ; tü ; rü ; lü ; r gö ; tü ; rü ; lü ; r , gö ; tü ; rü ; lmez kalır .

nayasa Mahkemesi kabul etmezse o zaman değişiklik referanduma da gö ; tü ; rü ; lemez değil mi?
Tabii , Anayasa Mahkemesi hayır derse o değişiklik hiç ; bir şekilde referanduma sunulamaz .

O zaman bunun iç ; in bir tü ; r sistemin kendisini koruması diyebilir miyiz? Ç ; ü ; nkü ; Anayasa Mahkemesi karşı ç ; ıktığı sü ; rece anayasa değişiklikleri referanduma sunulamıyor .
Burada şö ; yle bir durum var . Bu referandum konusu 1987 Anayasa Değişikliği ile geldiği ve normal olarak bizim Anayasal sistemimize referandum yabancı olduğu iç ; in ö ; yle ç ; ok hesaplanmış bir durum değildir . Zaten hiç ; uygulaması da olmadı . Onun yanında uygulaması olmadığı gibi , Anayasa Mahkemesi ' nin Anayasa ü ; zerindeki denetimi de ç ; ok istisnai bir durumdur . Ama olmaz mı? Olur . Mesela gelecekte olabilecek durum dikkate alındığı zaman Anayasa Mahkemesi referandum işlemini mi denetlenecek , yoksa Anayasa ' yı mı denetleyecek? İki durumu birbirinden ayırt etmek gerekiyor . Dolayısıyla bu metnin TBMM ' de oylanmasından sonra ortaya ç ; ıkacak tabloya gö ; re konuşmak daha sağlıktır .

Kanuna gö ; re Cumhurbaşkanı Meclis ' te 367 ve ü ; zeri oy alan Anayasa değişikliğini referanduma sunmadan onaylayabiliyor . Mevcut durumda AK Parti ' nin değişikliği 367 oyu bulsaydı ve Cumhurbaşkanı Abdullah Gü ; l bu değişikliği onaylasaydı Anayasa Mahkemesi buna karşı ç ; ıkabilir miydi?
Anayasa Mahkemesi buradaki olasılıkların dışında ne olursa olsun mü ; dahale eder . Anayasa ' nın 148 . maddesine gö ; re Anayasa Mahkemesi ' nin mü ; dahalesi bu olasılıkların ü ; zerinde tutulmuştur . Şö ; yle ki , Anayasa Mahkemesi , anayasa değişikliklerini sadece şekil bakımından inceler ve denetler . Anayasa değişikliklerinin teklif ve oylama ç ; oğunluklarına ve ivedilikle gö ; rü ; şü ; lemeyeceği şartına uyulup uyulmadığı hususlarını denetler . Burada şu var , ö ; nemli olan anayasa değişikliğinde şekil kuralına uyulup uyulmadığı noktasından hareketle Anayasa Mahkemesi ' ne gö ; tü ; rü ; lmesi . Hangisi olursa olsun Anayasa Mahkemesi ' ne gö ; tü ; rü ; lü ; nce mahkeme şö ; yle bir yetkiye sahip değil , teklif Cumhurbaşkanı ' na gö ; nderildi , yasa referanduma gö ; nderildi gibi ayrım yapamaz .

Buradan anlaşılan şu oluyor , hazırlanan teklif referanduma giderse ve kabul edilirse Anayasa Mahkemesi mesela kendi yapısının da değiştirilmesini ö ; ngö ; ren maddeye itiraz edemez . Bö ; yle mi?
Burada ö ; nemli olan TBMM ' nin yapacağı değişiklikte 175 . maddeye uyup uymayacağı . Anayasa Mahkemesi bunu inceleyecek . Mahkeme değişikliklere şekil bakımından uyulup uyulmadığı inceler . Mesela teklif kaç ; imza ile geldi , iki kez gö ; rü ; şme yapıldı mı , sonrasında alınan oy sayısına gö ; re mi hareket edildi&hellip ; Anayasa Mahkemesi ancak bu durumları inceleyebilir . Anayasa Mahkemesi ' nin denetimi şekil ile sınırlıdır . Referanduma gö ; nderilmiş , gö ; nderilmemiş bunlara bakılmaz . Sadece 330 ' u geç ; miş mi geç ; memiş mi buna bakar Anayasa Mahkemesi .

Bir Anayasa Profesö ; rü ; olarak bu değişikliği paketi iç ; in ne dü ; şü ; nü ; yorsunuz?
Bir ö ; n saptama yapmak istiyorum . Tü ; rkiye ' de ç ; ok uzun zamandır bir anayasa değişikliği yapılması talebi var . Neredeyse ç ; eyrek asra yayılan bir anayasa yenilenmesi ç ; alışması var ama bu konuda birikim sivil kesimde . Siyasal kesim bu konuya pek aç ; ık değil . O yü ; zden şu an da anayasayı yenileyebilme durumundan Tü ; rkiye siyasal aktö ; rleri uzak . Bu yü ; zden birinci seç ; enek olarak yeni bir anayasa yapamıyoruz . İkinci seç ; enek , bü ; tü ; nsel bir revizyon . Başlangıç ; kısmından tutun da , anayasayı değiştirme kısmı ne kadar berraktıra kadar . Ç ; ü ; nkü ; anayasa profesö ; rleri arasında bile Yü ; ksek Seç ; im Kurulu ' nun 775 Sayılı Kanunu , &ldquo ; Anayasa Değişikliğinin Halkoyuna Sunulması&rdquo ; konusunda bir tartışma var . Anayasa ç ; ok sorunlu yazılmış . Anayasa tamamen değiştiremezsiniz ama baştan sona okuyarak değiştirebilirsiniz . Revize edersiniz . Ü ; ç ; ü ; ncü ; seç ; enek ise , şu an AK Parti ' nin yaptığı gibi anayasanın bir kısmında değişiklik yapmak . Bu değişiklikler ü ; ç ; alana ilişkin . Bir , hak ve ö ; zgü ; rlü ; kler alanına ilişkin . Ç ; ocuk haklarından , kamu ç ; alışanlarına toplu sö ; zleşme hakkı tanınıp tanınmayacağına kadar . İki , devlet organlarına ilişkin ki devlet organları dediğimiz zaman yasama , yü ; rü ; tme ve yargıdan sadece yargıya değiniyor . Bir ü ; ç ; ü ; ncü ; kategori değişiklik var ki o da her ikisi arasında yer alan , yurttaş ve devlet arasında kö ; prü ; kuran siyasal partilere ilişkin değişiklik .

Bu ü ; ç ; alanı kapsayan bir değerlendirme yaparsanız o zaman&hellip ;
Hak ve ö ; zgü ; rlü ; kler alanında 1982 Anayasası ' nda ç ; ok değişiklikler yapıldı . Bü ; tü ; n bu değişikliklere rağmen hak ve ö ; zgü ; rlü ; kler konusunda toptan revizyonu yana bıraktığımız halde birç ; ok hak ve ö ; zgü ; rlü ; k alanında değişiklik yapılması lazım . Fakat bu pakette ç ; ocuk hakları diyor aileye bağlıyor . Cinsellik falan da diyip karıştırıyor . Tam hak değil bu . Kamu gö ; revlilerine toplu sö ; zleşme hakkı diyor ama onu nasıl kullanılacağı , yasa ç ; ıkmadan kullanılabilinir mi , kullanılamaz mı , iç ; uyuşmazlık kurulu kimlerden oluşur durumları belirsiz ayrıca grev hakkı hiç ; yok . Burada ü ; zerinde dikkat edilmesi gereken durum gerekç ; eleri yok . İktidardaki bir siyasal parti anayasa değişikliği yapıyor ve gerekç ; esi yok . Gerekç ; ede kamu ç ; alışanlarına neden toplu sö ; zleşme hakkı tanınıyor da grev hakkı tanınmıyor gerekç ; esini yazmamışlar . Tü ; rkiye Barolar Birliği ile &ldquo ; Tü ; rkiye Cumhuriyeti Anayasa Ö ; nerisi&rdquo ; yazdık ama gerekç ; eli . Anayasa değişiklikleri gerekç ; eli yazılır . Dolayısıyla hak ve ö ; zgü ; rlü ; kler alanında ç ; ekici gö ; rü ; necek şeyler var ama daha ö ; ncelikli olanlar değil de bunlar .

Daha ö ; ncelikli olarak tabir ettiğiniz maddeler hangileri? Bir ö ; rnek verebilir misiniz?
Mesela işç ; ilerin sendikal hakları ç ; ok sorunludur . Onlar ü ; zerine dü ; şü ; nü ; lmü ; yor ya da dü ; şü ; nü ; n 57 . maddenin adı &ldquo ; Konut Hakkı&rdquo ; ama madde iç ; inde hak kavramı yok . İşte Toplu Konut İdaresi konut inşa ediyor dağlarda , ovalarda ama kimin iç ; in inşa ediyor? Dü ; şü ; nü ; n 30 yıllı Tü ; rkiye konut hakkı olmadan heba etti . Bir ö ; rnek veriyorum ya da ç ; ocuk hakları ç ; ok ö ; nemli ama Ç ; ocuk Hakları Sö ; zleşmesi ' nde ü ; ç ; tane ç ; ekince maddesi var , onları aç ; ılması da ö ; nemli . Bunlar gerekç ; e olmadığı iç ; in bilemiyoruz . Sosyal haklar , dü ; şü ; nce ö ; zgü ; rlü ; ğü ; hala sorunlu . Bilim ve Sanat Ö ; zgü ; rlü ; ğü ; hala sorunlu . Bunlar neden hiç ; dikkate alınmamış . Bir ö ; rnek vereyim , Bilim ve Sanat Hü ; rriyeti , şö ; yle deniyor , &ldquo ; Herkes , bilim ve sanatı serbestç ; e ö ; ğrenme ve ö ; ğretme , aç ; ıklama , yayma ve bu alanlarda her tü ; rlü ; araştırma hakkına sahiptir . Yayma hakkı , Anayasanın 1 . , 2 . ve 3 . maddeleri hü ; kü ; mlerinin değiştirilmesini sağlamak amacıyla kullanılamaz . &rdquo ; Bö ; yle bir bilim ve sanat hü ; rriyeti olur mu? Anayasa ' nın 1 . , 2 . ve 3 . maddelerini değiştirmeyi ben derste anlatarak , bir anayasa profesö ; rü ; olarak 27 . maddeyi ihlal ediyorum . Bunu ciddi olarak bakan kişiler , dü ; şü ; nce ve ifade ö ; zgü ; rlü ; ğü ; ne ö ; nem veren kişiler bunun ü ; stü ; nü ; ç ; izmeliydi . Bunun gibi 10 tane ö ; rnek hemen sayabilirim . 10 . madde eşitlikten bahseder ve ö ; nemlidir ama o kadar ö ; ncelikli değil . 26 . maddeyi okuyabilirim dü ; şü ; nce ö ; zgü ; rlü ; ğü ; bakımından .

Devlet alanı dediğiniz kısma geç ; ersek&hellip ;
1982 Anayasası ' nda devlet alanında hak ve ö ; zgü ; rlü ; klere oranla bakınca ç ; ok az değişiklik yapıldı . Gerç ; i hak ve ö ; zgü ; rlü ; kler alanında değişiklikler yapıldı ama yine birç ; ok eksik , ç ; elişki ve tutarsızlık var . Devlet alanında Milli Gü ; venlik Kurulu ' nun statü ; sü ; biraz yumuşatıldı , ondan sonra TBMM ü ; ye sayısı iki aşamada 550 ' ye ç ; ıkarıldı . Bir de 2007 ' de ç ; ok tartışmalı olan cumhurbaşkanının halk tarafından seç ; ilmesi ile Meclis ' in gö ; rev sü ; resinin beş yıldan dö ; rt yıla indirilmesi var . Ancak 1982 Anayasası ' nda gerekli olan kurumsal anayasa kısmının değişmesiydi . Burada ne yaptı AKP hü ; kü ; meti , yargıyı hedef aldı sadece . Yargıda da Hakimler ve Savcılar Yü ; ksek Kurulu ( HSYK ) ile Anayasa Mahkemesi ' ni hedef aldı . HSYK ile Anayasa Mahkemesi ' nin yeniden yapılandırılmasını yıllar yılı hepimiz savunuyoruz ama burada iki ö ; nemli ç ; elişki var . Birincisi bu kurulların dü ; zenlenmesi diğer iki devlet erkine dokunulmaksızın yapıldı . Oysaki anayasa revizyonu iç ; tutarlılık ve bü ; tü ; nlü ; k bakımından diğer iki devlet erkiyle birlikte ele alınması gerekirdi . Yasama ve yü ; rü ; tmedeki eksiklikleri , aksaklıkları da gö ; zden geç ; irip , onlarla birlikte yapılmalıydı . Birincisi bu yapılmadı . Mesela deniyor ki Almanya ' da Anayasa Mahkemesi ü ; yeleri Parlamento tarafından atanıyor . Doğru ama mesela orada Parlamento iki kanatlıdır . Bizde Millet Meclisi ' nin yanında senatonun kurulması akla bile gelmiyor . Ö ; yle ya Anayasa Mahkemesi ' ni ç ; ok daireli yapma konusunda radikal bir dö ; nü ; şü ; m ö ; ngö ; rü ; yorsunuz eğer , peki Avrupa ü ; lkelerinin hemen hemen hepsinde olan cumhuriyet senatosunu kurmayı neden aklınızın ucundan geç ; irmiyorsunuz? Bu iç ; tutarlılık bakımından ciddi bir sorgulamadır . Bu bakımdan demek ki yasama , yü ; rü ; tme ve yargı bü ; tü ; nlü ; ğü ; yle dü ; şü ; nü ; lmemiş . Denmiş ki HSYK ile Anayasa Mahkemesi ' ni yeniden dü ; zenlersek yargı yola girer . Bir an iç ; in varsayalım ki onlar yeniden dü ; zenlenirse yargı yola girecek . Ancak onların yeniden dü ; zenlenmesinde ne yapmak gerekiyor ; şikayet ettiğimiz 1982 ' nin kırılması , aşılması , ileriye gö ; tü ; rü ; lmesi gerekiyor . Bu kurumların yapılarının genişletme anlamında 1982 Anayasası ' nın ç ; erç ; evesi kırılıyor fakat esasen aranması gereken yasama , yü ; rü ; tme ve yargı dengesi ç ; erç ; evesinde bu kez yü ; rü ; tmeye 1982 ç ; erç ; evesinden daha fazla ağırlık tanınıyor .

Nasıl yü ; rü ; tmeye fazla bir ağırlık tanınıyor?
Bizim en ç ; ok eleştirdiğimiz konu 1982 Anayasası yü ; rü ; tme ile cumhurbaşkanını sistemin merkezi haline getiriyor ve bu da sistemi parlamenter rejim olmaktan uzaklaştırıyordu . Bu taslağı benim okuduğum zaman gö ; rdü ; ğü ; m tablo şu ; 1982 zaten cumhurbaşkanının yetkilerini arttırmıştı , o nedenle bunun şemsiyesi , sistemin şapkası konumundaydı cumhurbaşkanı . 1987 ise cumhurbaşkanını halka seç ; tirmekle daha da pekiştirdi , demokratik meşruiyet aç ; ısından . Sanki bu dü ; zenlemede Cumhurbaşkanına verilen gerek HSYK ' da gerek Anayasa Mahkemesi ü ; zerinde ö ; ncelikli rol , 2007 değişikliklerinin bir uzantısı , daha ileri gö ; tü ; rü ; lmü ; ş bir hali . Yani sisteme cumhurbaşkanı ekseninde bir rejimin entegre edilmesi . Belki de ö ; nü ; mü ; zdeki dö ; nemde başkanlık sistemine doğru bir adım daha geç ; iş provası . Olabilir mi , olabilir . Fakat bunların aç ; ıkç ; a yapılmasında yarar var . Bunun bu şekilde yapılması , hem cumhurbaşkanı merkeze yerleştiriliyor ama ö ; te yandan en ç ; ok şikayet edilen konu HSYK ' da Adalet Bakanı ve mü ; steşarın bulunması tutkusundan vazgeç ; ilmiyor . Siz hem yargıyı bağımsızlaştıracağım diyorsunuz hem de aynı sistemi daha da derinleştiriyorsunuz . Ö ; rneğin Yü ; ksek Ö ; ğretim Kurumu ' na ( YÖ ; K ) yetki veriyorsunuz Anayasa Mahkemesi ' ne ü ; ye seç ; sin diye . 22 kişilik YÖ ; K bu Anayasa ' da en ç ; ok şikayet ettiğimiz kurum değil miydi? Onun yetkisini arttırıyorsunuz ve bunu demokrasi adına yapıyorsunuz . Burada demokrasi adına yargı bağımsızlığı adına tam tersi yapılıyor .

Siz HSYK ve Anayasa Mahkemesi ' nin genişletilmesini savunuyorsunuz . Pakette ö ; nerilen değişiklik bu durumda ne aç ; ıdan farklı?
Gerek HSYK gerek Anayasa Mahkemesi genişletilmeliydi . Biz hep onu savunduk . Ü ; yeler , ü ; yelik yapısı bakımından ç ; oğulcu bir yapının sağlanması gerekiyordu . Fakat bu şekilde olmaz . Burada kimin , hangi organın atadığından ç ; ok kimin atandığı ve atanan kişinin niteliği ö ; nemli . Atayan organın da hangi ç ; oğunluk sistemiyle atadığı ö ; nemli . Salt ç ; oğunluk mu , nitelikli ç ; oğunluk mu , sıradan ç ; oğunlukla mı? Avrupa ' dan alıyoruz diyorlar ama bakmadıkları Almanya ' da , İspanya ' daki kurumlar zaten ç ; ift meclisli . O bir kere ç ; oğulculuğu sağlıyor ç ; ü ; nkü ; birinde bir parti hakim durumdaysa ö ; bü ; rü ; nde diğer parti hakim durumda oluyor . Sonra gerekli ç ; oğunluk var . Bir de ü ; yelerde aranan nitelikler . Bu aç ; ılardan baktığımız zaman ciddi olarak HSYK ile Anayasa Mahkemesi ' nin statü ; sü ; nü ; başkalaştırıp , yü ; rü ; tmenin ve yasamanın , bir bü ; yü ; k partinin gü ; dü ; mü ; ne sokma iradesi ç ; ok aç ; ıkç ; a gö ; rü ; lü ; yor . 1982 Anayasası ' nın getirdiği dü ; zenlemenin ilerisine sayı olarak geç ; iliyor , genişletme olarak geç ; iliyor ama ö ; z olarak , hedef ve gerekç ; e olarak bunların daha da gerisine dü ; şü ; lü ; yor . Fakat burada ç ; ok ilginç ; bir nokta , derin bir ç ; elişki var ü ; zerine gidilmeyen . Eğer hü ; kü ; met partisi AKP bu iki kurumu bu şekilde yeniden yapılandırmak suretiyle yargı bağımsızlığını sağlayacağına inanıyorsa , o zaman neden 83 . maddeyi , yasama dokunulmazlığına ilişkin maddeyi de ç ; ok kü ; ç ; ü ; k bir rö ; tuşa tabi tutmuyor? Ç ; ü ; nkü ; bugü ; ne kadar AKP ' nin başlıca kaygısı şuydu , &ldquo ; Yargı bağımsız değil , 83 ' ü ; değiştirirsem bağımsız olmayan yargıcın ö ; nü ; ne ç ; ıkarım . &rdquo ; Şimdi ise AKP diyor ki , bu dü ; zenlemeyi yaparsak yargı bağımsızlaşacak . O zaman lü ; tfen dokunulmazlık maddesine &ldquo ; yargılanma olanağı&rdquo ; kelimeleri eklensin . Milletvekili yine milletvekilliğine devam etsin . Dokunulmasın , gö ; zaltına alınmasın ama dosya aç ; ılabilsin . Mahkeme milletvekilinin işlediği suç ; u araştırabilsin . Buradaki ç ; elişkiye baktığımız zaman bu işin yargı bağımsızlığı ve demokrasi adına yapılıp yapılmadığına karar verebiliriz . Derin ç ; elişki bana gö ; re burada .

Siyasal partilerle ilgili yapılan değişiklikler var . Burada da denge faktö ; rü ; gö ; zetilmemiş mi?
Siyasal partiler bildiğimiz gibi hayli evrim geç ; irdi . DTP olmadı ama AKP ' nin kurtarılması mevzuattaki bir evrimin bir sonucudur . Bugü ; n siyasal partilerin kapatılması geç ; en yıllara gö ; re daha zordur . Bu aç ; ık . Siyasal partileri iki madde dü ; zenliyor . 68 . maddenin 4 . fıkrası partilerin kapatılma nedenlerini sıralar . 69 . madde ise kapatmaya ilişkin usulleri dü ; zenliyor . Ben partilerin kapatılması iç ; in 68 . maddede sayılan nedenleri azaltmalarını ve daha da somutlaştırmalarını bekliyordum . Şiddete ç ; ağrı , anti-demokratik faaliyet gibi . Bu taslakta 68 ' e dokunulmuyor , adı geç ; miyor . Siyasal partilerin kapatılma nedenleri aynen tutuluyor . Ama 69 ' uncu maddeye şö ; yle bir şey ekleniyor . Cumhuriyet Başsavcılığı parti kapatma hakkında bir iddianame yazarsa Meclis ' te bir komisyon kurulacak . Meclis ' teki komisyon , grubu bulunan partilerin beşer kişilik temsilci vermesiyle oluşacak . TBMM Başkanlığı ' nda toplanacak , gizli oyla oylayacak ve ü ; ç ; te iki oy &ldquo ; Evet&rdquo ; derse dava aç ; ılacak , demezse aç ; ılmayacak . Bu demokrasi adına o kadar bü ; yü ; k bir ç ; elişki ki , siyasal partiler demokrasi adına yaşamalı , kapatılmamalı . Ama burada siz siyasal partileri diğer siyasal partilerin iradesine tabi tutuyorsunuz . Yani engelleyebilirsiniz de , sü ; zgeç ; gö ; revi de gö ; revi de gö ; rebilir . Burada verilen karara yargı yolu da kapalı . İki bü ; yü ; k parti anlaştığı zaman tamam . Buradaki esas tehlike şu , yü ; zde 10 ' luk baraj sistemi olmasaydı bu savunulabilinirdi . Şimdi yü ; zde 10 ' luk barajı sebebiyle tıpkı 22 . Yasama Dö ; nemi ' ndeki gibi AKP , CHP gibi iki parti girerse parlamentoya hayatta iki parti adına dava aç ; ılamayacak , reddedecekler . Fakat parlamentoya giremeyip de DTP gibi rahatsızlık yaratan partiler kapatılabilecek . Bu aç ; ıdan şö ; yle bir durum ç ; ıkıyor karşımıza , partilerin kapatılmasına karşıyız . Ancak parti hakikaten Anayasa ' ya karşı eylemler iç ; ine girmiş ise sü ; rekli Anayasa ' ya aykırı sö ; ylemi ve faaliyetleri yoğun bir biç ; imde işliyorsa siz o partiyi parlamentodaki grubu sayesinde dava bile aç ; amayacaksınız . Diğer yandan iki parti dü ; şü ; nü ; n aykırı sesleri seslendiren ve yü ; zde 9 . 9 oy aldığı halde keyfi olarak sü ; rekli sistem dışında tutacaksınız . Burada iki yü ; z var . Biri suç ; işlediği gö ; rü ; ne gö ; rü ; ne partinin mahkeme ö ; nü ; ne ç ; ıkarılmaması , imtiyazdan yararlanması durumu var . Ö ; bü ; rü ; nde ise parti suç ; işlemiyor sadece aykırı fikri ö ; neriyor , topluma bir seç ; enek daha sunuyor , ç ; oğunluğu oluşturamıyor , yü ; zde 10 ' u bulamıyor ve parlamento dışında kalıyor keyfi olarak . Yaptıkları fikir ö ; zgü ; rlü ; ğü ; kapsamında ama aykırı ve parlamentoya sokmuyorsunuz onu . Bu aç ; ıdan bakılınca 69 . madde yeni yazıldığı haliyle madalyonun iki yü ; zü ; . Biri kara da olsa parlamentoda olunca aklanıyor , diğerinde ak pak olsa da parlamento dışında olduğu iç ; in kapatılabiliniyor . Burada ciddi bir yö ; neten yö ; netilen , seç ; en seç ; ilen ayrımında seç ; ilmişlere yö ; nelik bir imtiyaz zırhının oluşturulması sö ; z konusu . Bö ; yle olunca sonuç ; , nasıl ki 83 . maddede parlamentoya bir kere girmiş milletvekili mü ; nferit olarak ö ; mü ; r boyu korunuyorsa , parlamentoya girmiş bir siyasal parti suç ; işlese de korunacak ç ; ü ; nkü ; bir tü ; r yasama dokunulmazlığı olacak ancak parlamento dışında kalan parti iki şekilde cezalandırılacak . Bir yü ; zde 10 ' u alamadığı iç ; in parlamentoya giremeyecek . İki kanuna en ufak bir aykırılığı olunca cezalandırılacak .

Peki bu tablodan siz ne gö ; rü ; yorsunuz?
Burada ana nokta yü ; zde 10 baraja dokunulmamasıdır . Bu dü ; zenlemeyi yü ; zde 10 barajla okuduğumuz zaman ve 69 ile 83 . madde arasında kö ; prü ; yü ; gö ; rdü ; ğü ; mü ; z zaman Tü ; rkiye ' de yasama mensubu olmak ayrıcalıklı bir konumdur . Yasamayı kim oluşturuyor ; yü ; rü ; tmenin , partinin gü ; dü ; mü ; nde . Dolayısıyla onlara ayrıcalıklı bir konum oluşturuyor ve yargıda zaten yargı da yasama ve yü ; rü ; tmenin gü ; dü ; mü ; ne alınıyor . O zaman yasama , yü ; rü ; tme , yargı ayrılığına dayanan kuvvetler ayrılığını bir daha sorgulamak lazım . &ldquo ; Meclis ç ; alışmalarındaki oy ve sö ; zler , Meclis ' te ileri sü ; rü ; len dü ; şü ; nceler ve Meclisç ; e başka bir karar alınmadıkç ; a bunların Meclis dışında da tekrarı veya aç ; ığa vurulması&rdquo ; buraya kadar sorun yok ama &ldquo ; idarenin eylem ve işlemleri , odaklaşmanın tespitinde gö ; zetilemez&rdquo ; deniyor . İdare hü ; kü ; mete bağlı , adam yasaya aykırı birç ; ok işlem yapıyor . İyi de başbakan , parti başkanı ö ; nlem almıyorsa , bu parti iç ; in niç ; in olmasın? Bu hü ; kü ; m neden konuyor? O zaman daha baştan bağışıklık sağlanıyor . Denecek ki , &ldquo ; Falan kaymakam yaptı&rdquo ; . Tunceli de &ldquo ; Vali dağıtıyor , parti değil&rdquo ; dendi . Bu tü ; r hareketlere anayasal zemin oluşturuluyor . Bunlar oldukç ; a tehlikeli . Bu bir tü ; r demokratik bakış aç ; ısının ne kadar ikiyü ; zlü ; olduğunu gö ; steriyor . Bu pakette demokratik aç ; ılımın izlerini gö ; rmek isterdim . Ama 69 . madde demokratik aç ; ılıma kapının tamamen kapanmasını gö ; steriyor . &ldquo ; Yü ; zde 10 ' luk baraj anayasal sorun değil&rdquo ; deniyor . Peki , bir cü ; mle zaten 33 . maddenin bir fıkrası , onun da ü ; stü ; nü ; ç ; iz . Ama yü ; zde 10 ' luk barajı indirmeyip , bunu getiriyorsan hakikaten ciddi bir sorun .

' Kamu Denetç ; isine Başvurma Hakkı ' getiriliyor . Yani bir tü ; r obmudsmanlık . Bunun Meclis Başkanlığı ' na bağlanması doğru mu?
Bu kurum bağımsız ve ö ; zerk olmalıydı . Fakat bu kadarını bile Anayasaya koyan parti , şu anda TBMM Anayasa Komisyonu ' nun gü ; ndeminde olan Tü ; rkiye İnsan Hakları Kurumu Kanun Tasarısı ' nı kanun olarak ve tamamen Başbakanlık ' a bağlı bir birim olarak tanımlıyor . Gerç ; ekten burada samimiyet varsa Anayasa ' ya girmesi gereken İnsan Hakları Ulusal Kurumu olması gerekirdi . O da bağımsız , uzman ve ö ; zerk bir statü ; yle olmalıydı . Siz hem insan haklarını yasa ile Başbakanlık ' ın arka bahç ; esine alın , bü ; rokratı başına getirmek amacıyla . İnsan haklarını dü ; zeltecek bir kurum varsa devlettir değin tıpkı komü ; nizmle devlet arasında kurulan bağ gibi . Ombudsmanı bağımsızlık adına TBMM Başkanlığı ' na monte edin . Yargıyı yine demokrasi adına yasama , yü ; rü ; tmenin gü ; dü ; mü ; ne koyun ve bunun adına anayasa reformu diyin . İşte ben bu kısmi paketi bir , iç ; bü ; tü ; nlü ; k ve tutarlıklıktan yoksun , iki , eksik ve ç ; elişkili , ü ; ç ; , anti-demokratik , erkler ayrılığı ilkesine aykırı ve erkler arasındaki fren ve denge mekanizmalarını ihlal edici olması nedeniyle son derece sakıncalı buluyorum .