Türkiye'nin 'Jeolojik Miras Ulusal Envanteri' Çalışmaları
Türkiye'de 'Jeolojik Miras Alanları'nın ulusal envanterinin yapılarak, koruma statüsü ve kriterlerinin belirlenmesi amacıyla 2007 yılında başlatılan çalışmalar devam ediyor.
MTO Jeoloji Etütleri Daire Başkanı Erol Timur, Doğa ve Çevre Derneği Başkanı Mutlu Gürler ile MEÜ Jeoloji Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Nurdan İnan tarafından sunumlar yapıldı.
Yapılan konuşmalarda; 3 yıldan bu yana yürütülen çalışmaların temel amacının Türkiye'de milyonlarca yıllık jeolojik süreçlerin ürünü olan ve 'Milli Parklar Kanunu' esaslarına göre korunması gereken; bilim ve eğitim bakımından da 'açık laboratuvar' olarak öne çıkan ve tüm bunların yanında ender bulunan, tehlikeye maruz kalan ve kaybolmaya yüz tutmuş doğal nitelikli jeolojik oluşumların ulusal envanterinin yapılması olduğunun altı çizildi. Konunun yerbilimleri meslek topluluğuyla yaygın biçimde
paylaşılması, geniş boyutlu katılımın sağlanmasıyla birlikte kamuoyunun jeolojik mirasın korunması çalışmaları çerçevesinde çevre koruma faaliyetlerine dönük duyarlılığının da arttırılmasının hedeflendiği çalışmaların ilki Eskişehir Osmangazi Üniversitesi'nin, ikincisiyse Trabzon Karadeniz Teknik Üniversitesi'nin ev sahipliğinde gerçekleştirildiği hatırlatıldı.
Öte yandan, 'Jeolojik Miras Ulusal Envanteri' çalışmalarının üçüncü ayağında MEÜ'de gerçekleştirilen bölge toplantısında; 'Jeoturizm Olanakları' konulu bir oturum gerçekleştirildi. Türkiye'nin fosiller, minareler, kristaller, süs taşları, madenler, kanyonlar, obruklar, mağaralarla kıyı ve kumul yapıları gibi jeolojik miras niteliğine sahip pek çok örneği barındırdığına dikkat çekilen panelde; bunların yasal, bilimsel, eğitsel, kültürel ve turistik olarak değerlendirilmesiyle birlikte korunmasına yönelik
işlerliklerin yetersiz olduğunu ve bu durumun doğal bir sonucu olarak da söz konusu değerlerin hızla yok olduğuna dikkat çekildi.
Son yıllarda jeolojik mirasın uluslararası ölçekte ilgi kazanması ve buna bağlı olarak da 'jeoturizm'in yeni bir uzmanlık alanı haline gelmesiyle bu kavramların Türkiye genelinde yaygınlaştırılması noktasında MTA başta olmak üzere bazı kurumların stratejik planlarına dahil edildiği hatırlatıldı.
MTA, DKMP Genel Müdürlüğü ile Doğa ve Çevre Derneği'nin ortak katılımıyla yapılandırılan; 'Türkiye Jeolojik Mirası Araştırma Projesi'nin (TÜJEMAP), ülkenin doğal kaynaklarının korunması ve gelecek kuşaklara aktarılmasında çok önemli katkılar sağlanmasının beklendiği görüşü dile getirilirken, projenin ortaya çıkaracağı alternatif turizm potansiyeliyle birlikte kaynak çeşitliliğine katkı sağlanarak, ekonomik anlamda önemli katkılar sağlanması ve yeni istihdam alanları oluşturulması beklendiği vurgulandı.
Jeolojik mirasın gelecek kuşaklara aktarılabilmesi, halkın kültürel ve turistik kalkınmışlığına hizmet edebilmesinin ancak toplumsal bir bilinçle sahiplenilmeleri ve korunma altına alınmalarıyla; taşınabilir olanakların yerleştirilebileceği 'Doğa Tarihi Müzesi' sayısının kent ve üniversite müzeleri kurularak hızla arttırılmasıyla mümkün olabileceğinin altı çizildi. Bu uzmanlık alanının, ulusal ölçekte yaygınlaştırılması gerektiği görüşünün dile getirildiği oturumda uluslararası çalışmalarla ayın düzeyin
yakalanabilmesi için başta üniversiteler olmak üzere yerel yönetimler ve kamu kuruluşlarının bölge ve il kapsamında katkılarının alınmasının da oldukça önemli olduğuna dikkat çekildi. TÜJEMAP Mersin Bölge Toplantısı'nın son ayağındaysa Mersin yöresinden önerilen jeolojik miras alanları kapsayan bir arazi gezisi gerçekleştirildi.
(SNK-EA-Y)