Sebze Ve Meyve Ticaretine Yeni Kurallar Getiren Tasarı Yasalaştı

Sebze ve meyve ticaretinde köklü değişiklikler öngören tasarı TBMM Genel Kurulu'nda kabul edildi. Kanuna göre haller; müzayede, depolama, tasnifleme ve ambalajlama tesisleri ile laboratuvar ve soğuk hava deposu gibi diğer asgari koşulları taşıyan projeler çerçevesinde kurulacak.
TBMM Genel Kurulu, Sebze ve Meyve Ticaretinin Düzenlenmesi Hakkında Kanun Tasarısı'nın görüşmelerini tamamladı. Görüşmelerin sonunda tasarı kabul edilerek yasalaştı. Yasaya göre toptancı halleri, imar planlarında belirlenmiş alanlarda, halin sınıfına, büyüklüğüne ve işlem hacmine göre müzayede, depolama, tasnifleme ve ambalajlama tesisleri ile laboratuvar ve soğuk hava deposu gibi diğer asgari koşulları taşıyan projeler çerçevesinde, belediye sınırları içinde belediyeler, büyükşehir belediye sınırları
içinde büyükşehir belediyeleri tarafından kurulacak. İmar planında toplantı hal yeri olarak belirlenmiş alanlarda, özel mülkiyete ait arazilerin bulunması halinde, bu araziler rızaen satın alma veya kamulaştırma yoluyla edinilebilecek.
Komisyoncuların satış bedeli üzerinden alacakları komisyon oranı, yüzde 8'i aşmamak üzere, taraflarca serbestçe tespit edilecek. Bakanlık, bu oranı yarıya kadar indirmeye yetkili olacak. Fiilen aracılık hizmeti verilmedikçe komisyon ücreti alınamayacak. Semt pazarında bulunan toplam satış yeri sayısının en az yüzde 20'si, özel satış yeri olarak üreticilere ayrılacak. Ayrılan satış yerlerine üreticilerden yeteri kadar talep olmaması veya boşalan satış yerlerinin doldurulamaması halinde, diğer talep
sahiplerine de tahsis yapılabilecek. Toptancı halinde satılan mallardan yüzde 1, toptancı hali dışında satılan mallardan yüzde 2 oranında hal rüsumu tahsil edilecek. Bakanlar Kurulu, hal rüsumu oranlarını, yüzde 90'a kadar azaltmaya veya artırmaya yetkili olacak.
Malların ticaretinin kanuna uygun olarak yapılmasının sağlanması için karşılıklı bilgi ve görüş alışverişinde bulunmak, sorunları incelemek ve önlemleri tespit etmek, uygulamayla ilgili kurum ve kuruluşlar arasında iş birliğini sağlamak üzere Toptancı Hal Konseyi oluşturulacak. Belediye toptancı hallerindeki iş yerleri, kiralama veya satış yoluyla işletilecek. Satılan iş yeri sayısı, o haldeki iş yeri sayısının yüzde 50'sini geçemeyecek.
Kiralama veya satış işlemi, Devlet İhale Kanunu'na göre yapılacak. Kira süresi en fazla 10 yıl olacak ve kira süresi sona erenler, açılacak kiralama ihalelerine tekrar katılabilecek. Bir yıldan uzun süreli kira sözleşmelerinde ikinci ve izleyen yıllar için kira bedelleri, Üretici Fiyatları Endeksi oranında arttırılacak. Toptancı hallerinde bulunan toplam iş yeri sayısının en az yüzde 20'si, üretici örgütü yeri olarak ayrılacak.
Malların kap ve ambalajlarında, o ürüne ait bilgileri içeren künyeler yer alacak. Halde, toptan satış miktarının altında mal satanlar malların etiketlenmesine, pazar yerine mal getirilmesine, tahsis sahiplerince kullanılacak kimlik kartlarına ve bu kişilerce giyilecek kıyafetlere ilişkin çıkarılan yönetmeliklere aykırı davrananlar, 100 lira idari para cezasına çarptırılacak. Satış yeri olmadan toptancı halinde veya pazarda satış yapanlara 500 lira idari para cezası verilecek. Aracılık hizmeti vermeden
komisyon ücreti alanlara, aldıkları malın bedelini 15 gün iş günü içinde üreticiye ödemeyen komisyonculara, üretici ve üretici örgütleri dışında hallerde kendi aralarında mal alıp satanlara, tasarıdaki hükümlere aykırı olarak komisyonculuk yapan üretici ve tüccarlar ile satış yerinde izin almadan değişiklik yapanlara, 2 bin lira idari para cezası uygulanacak. Toptancı halinden satın alınmayan veya toptancı haline bildirilmeyen malları taşıyanlara veya bunları depolayanlara, Bakanlıkça belirlenen asgari
şartları ve bilgileri sözleşmelerde bulundurmayanlara, Bakanlık denetim elemanlarınca istenecek bilgi, belge ve defterler ile bunların örneklerini vermeyenlere veya eksik verenlere ise 2 bin lira idari para cezası uygulanacak. Malın miktarını, satış değerini, komisyon oranını ve ücretini gerçeğe aykırı bir şekilde üreticiye sunanlara ve haldeki atık malları ayıklayarak hal içinde veya dışında satanlara da 3 bin lira para cezası verilecek.
Kap veya ambalaj üzerine ürünün bilgilerini yazmayanlar, malın kalitesine ve gıda güvenilirliğine ilişkin bilgilerde değişiklik yapanlar 5 bin lira, serbest rekabeti engellemek amacıyla kendi aralarında veya üreticilerle ticari anlaşmalar yapan ilgili meslek odasının mensupları, fiyatların yükselmesine neden olanlar, düşmesine engel olmak için malları belirli kişilerde toplayanlar ve malları stoklayanlar ile gerçeğe aykırı analiz raporu düzenleyenler ve bu raporun düzenlenmesini sağlayanlar 10 bin lira
idari para cezası ödeyecek.
Hal içindeki geçiş yollarında mal teşhir edenlere ve satanlara, çevreyi rahatsız edecek şekilde satış yapanlara, alıcı veya tüketiciye karşı sözlü veya fiili muamelede bulunanlara ve atık malzemelerini belirlenen alanlarda toplamayanlara ya da satış yerini temiz tutmayanlara 50 lira idari para cezası uygulanacak. Ölçü ve tartı aletlerini hileli bir şekilde kullananlar veya hileli ve karışık olarak mal satanlar, malları gıda güvenilirliğine, teknik ve hijyenik şartlarına aykırı olarak satanlar, kaba,
ambalajın üzerinde yazılı miktardan az mal koyanlar hakkında 200 lira idari para cezasıyla cezalandırılacak.
(ZÇ-OK-Y)