Mayından sonra tam siperde

İSTANBUL - Geçen mayıs ayında Türkiye Çukurca’dan gelen altı şehit haberiyle sarsıldı. Mayına basan altı asker yaşamını yitirmişti. Yetkililer önce ‘PKK’nın işi’ dedi. Hatta Başbakan Tayyip Erdoğan, demokratik açılım çerçevesinde görüşmek için 29 Mayıs gününe randevu verdiği BDP’yle görüşmekten vazgeçti. Ancak bir süre sonra bölgedeki komutanların internete düşen ses kaydından mayının TSK’ya ait olduğu iddiası gündemle geldi. Adli soruşturma sonunda da mayının TSK’ya ait olduğu ortaya çıktı. Mayınlar ilgili komutanın emriyle güvenlik amaçlı döşenmişti. Genelkurmay Askeri Savcılığı, ‘mayın döşenmesi emrini veren’ Tuğgeneral Zeki Es hakkında dava açtı. Yüksek Askeri Şura (YAŞ) toplantısında Bursa Jandarma Bölge Komutanlığı’na atanan Es, önceki gün ‘Dikkatsizlik ve tedbirsizlik sonucu birden fazla askerin ölümüne sebep olmak’ suçundan tutuklandı. Şehit düşen askerlerin aileleri şimdi soruşturmada gelinen noktayı olumlu buluyor ancak internete düşen ses kaydında adı geçen Tümgeneral Gürbüz Kaya’nın soruşturulmamasını eleştiriyor. 

‘Başbakan’ın yanında’
Patlamada ölenlerden biri 20 yaşındaki Kemal Özevin’di. Hakkari Dağ Komando Tugay Komutanlığı’nda istihkam er olarak askerlik yapıyordu. Ailesi 12 yıl önce Siirt’ten İstanbul’a gelmiş, Sultangazi ilçesine yerleşmişti. 27 Mayıs’ta Kemal’in ölüm haberini alan aile o günden beri bu acıyla yaşıyor. Tuğgeneral Es’in tutuklandığını öğrendiklerinde adalet umudu doğmuş. Ancak onlar için Es’in tutuklanması yeterli değil. Özevin’in kardeşi Hüseyin Özevin şunları söylüyor:
“O ses kayıtları ağabeyim öldükten sonra ortaya çıkmıştı. Tutuklama şimdi oluyor. Adamlar çıkıp hesap vermiyorlar. Başbakanın yanında rahatlıkla elini kolunu sallayıp dolaşıyorlar (Hakkari sınırındaki Gediktepe’de Başbakan’la birlikte objektiflere yansıyan Gürbüz Kaya’dan söz ediyor) Televizyonlara çıkıp avazım çıktığı kadar bağırsam ne olur? Kemal ağabeyimin gidişi kolumuzu kopardı. Biz Kürt kökenliyiz. Emin olun ki bütün Türkler Kürtlere karşıdır desem dağda olurdum. Ama öyle değil. Biz ağabeyimin tabutunu Türk bayrağını sardık.” 

O da yargılansın
Baba Halil Özevin de Kaya’nın neden tutuklu olmadığını soruyor:
“Gürbüz Kaya neden tutuklanmadı? Avukat tuttuk, tüm yetkileri verdik. Kaya’nın da yargılanması için elimizden geleni yapacağız.”
Baba Özevin, artık ‘barıştan’ söz etmek gerektiğini söylerken “Aslında Türk - Kürt ayrımı yapan haindir. Savaş istemiyoruz artık. İki tarafın da kararlı olması gerekir. Biz cahil adamız ama bunun yolunu bilenler var. Onlar da bizim başımızda. Oturup konuşup çözsünler. Biz vatanımızı seviyoruz” diyor. 

Adalet yerini bulsun
Şehitlerden biri 29 yaşındaki Uzman Çavuş Ziya Bener’di. Anne Dönüş Bener, oğlunun ölüm haberini aldıktan sonra gazetecilere “Oğlumla üç gün önce telefonla görüştüm. Mayın topladıklarını söyledi” demişti. Anne Bener Es’e tutuklama kararının ardından “Adalet yerini bulsun” görüşünde:
“Biz oğlumuzu asker verdik, şehit olarak geri verdiler. Bize teröristler yaptı diye yalan söylediler.”
Şehitlerden Özkan Dumlu da Bingöllü Kürt bir ailenin çocuğuydu. Tezkeresine altı ay kalmıştı. Özkan’ın ölüm haberi alındıktan sonra evin bahçesinde Zazaca ve Kürtçe ağıtlar yükselmişti. Baba Aldulkadir Dumlu Es’in tutuklanmasını şöyle yorumladı: “Bize terör örgüt yaptı demişlerdi.”

Eslen: Gizlememek lazım
Emekli askerler altı askerin TSK mayını yüzünden şehit olmasını şöyle değerlendirdi:
Tuğgeneral Nejat Eslen: Talihsiz bir olaydı. Silahlı çatışmalarda böyle talihsiz olaylar oluyor zaman zaman. Kendi güvenliğini sağlamak için generalin emriyle birlik mayın döşemiş ve yanlışlıkla kendi askerleri mayınlı alanlardan geçmişler. Böyle bir hata yapılmışsa hatayı gizlememek, ders almak lazım. Tuğgeneral vicdan azabı çekiyor. O da bir insan. Bunlardan TSK gereken dersi çıkarmıştır. Bu yargı sürecinin bu tür olayların önlenmesi konusunda katkısı olacaktır.
Eski MGK Genel Sekreteri emekli Orgeneral Tuncer Kılınç: Askeri yargı kendi içinde buna izin veriyorsa demek ki bariz bir takım bulgular var. Tabiî ki asker de de hukuk içerisinde, hukuka bağlı; bu da onun göstergesi.
Emekli Tümgeneral Armağan Kuloğlu: Askerin ve askeri mahkemelerin hukuk kurallarına titizlikle uyduğunu gösteren bir manzara bu.
Emekli Tümgeneral Osman Özbek: Bir generalin tutuklanmasından üzüntü duyarım. Ama içine hukuk girdiğinde denecek fazla bir şey yok.

Telefonda teselli: Ufak hatalar olur
Hakkari Tümen Komutanı Tümgeneral Gürbüz Kaya ve dönemin Çukurca Tugay Komutanı Tuğgeneral Zeki Es arasında yapılan ve internete sızan telefon görüşmesi şöyleydi:
Zeki Es: Komutanım uzaktan komutalı değil. Maalesef.
Gürbüz Kaya: Değil mi?
Zeki Es: Değil komutanım. Uzaktan komutalı değil. Biliyorsunuz bunları korumak için... Bizzat kendim yerleştirdim. Rütbelileri tek tek çağırdım, gösterdim. Bütün bölük komutanları birbirine devretsin dedim. Hep böyle tekmil verdiler devrettik diye. Ama komutanım bu büyük bir olasılıkla bizim, yani sabah buraya gelmenizde yarar var komutanım.
Gürbüz Kaya: Kolordu komutanı gelecek sabah, onunla gelicem.
Zeki Es: Komutanım kolordu komutanımızla bu konuyu paylaşmanızda yarar var. Ben tamamen sorumluluğu almaya hazırım.
Gürbüz Kaya: Hepimiz alırız o konuda tereddüdümüz yok.
Zeki Es: Ben bu çocukları koruyayım diye onları döşedim. Ama onlar demek ki bu hassasiyeti göstermemişler. Komutanımızla da paylaşırsanız, ben sabah sıkıntıda kalabilirim. Yani olduğu gibi paylaşmak durumunda kalabilirim. Sizi böyle sıkıntıya soktuğum için kahroluyorum.
Gürbüz Kaya: Yok, yok hayır öyle bir şey, hiçbir sıkıntı yok bak hiçbir sıkıntı yok. Hayır, hayır, hayır hiçbir sıkıntı yok. Biz aynen planladığımızı tekrar uygularız. Sen merak etme hiç onda bir sıkıntı yok.
Zeki Es: Yarından itibaren de harekatımızı uygulamak için hazırız. Yarın akşama kadar
atarız üzerimizden bu sıkıntıyı. Ama bu sıkıntıdan dolayı ben kahroluyorum.
Gürbüz Kaya: Hiç önemli değil. Kahrolacak bir şey yok. Biz elimizden geleni yapıyoruz. Burada hayatımızı ortaya koyup mücadele veriyoruz. Bu mücadelenin içerisinde birileri ufak tefek hata yapacaktır. Bunun bedeli belki ağır olacaktır.


‘Çoban sanmıştık’
Gürbüz Kaya önce Çukurca’daki mayın patlaması, ardından altı askerin şehit olduğu Hantepe baskını sonrası, saldıran PKK’lılar için “Biz onları çoban sanmıştık” sözleriyle dikkat çekmişti. Balyoz davasında sanık olduğu için 2010 YAŞ’ta terfi alamayan Kaya, Askeri Yüksek İdare Mahkemesi’ne başvurdu ve yürütmeyi durdurma kararı aldı. Böylece Kaya’nın terfi etmesinin önü açılmış oldu.