Kurban ibadeti hakkında merak edilen sorular

Sözlükte; Allah’a yakınlaşma anlamındaki kurban, terim olarak da Allah’a yakınlaşarak, rızasını kazanmak için ibadet amacıyla belirli şartları yerine getirerek kesilen hayvanlara denilir. Kurban ibadetinin bir kaç çeşidi de bulunmaktadır. Örneğin; kurban bayramında kesilen kurbana "udhiyye", hac görevini yerine getirdikten sonra kesilen kurbana ise "hedy" denir. Ayrıca yeni doğan çocuklar için kesilene "akika", bir isteğin yerine gelmesi için bağışlanan kurbana da "adak" veya "nezir" kurbanları denilmektedir.

KURBAN İBADETİ İLE İLGİLİ EN ÇOK MERAK EDİLEN SORULAR!

- Kurban İbadetinin Dini Hükmü Nedir?

İslam hukukçularının çoğunluğuna göre bayramda kesilen udhiyye kurbanı sünnet, Hanefi İslam hukukçularına göre de vacip hükmündedir.

- Dinen Kimler Kurban Kesmekle Yükümlüdür?

Kurban kesmek, akıl sağlığı yerinde, büluğa (ergen) ermiş ve dinen de zengin sayılan her Müslümanın yerine getirmesi gereken mali bir ibadettir.

- İslam'a Göre Kimler Zengin Sayılır?

Temel ihtiyaçlarından ve borcundan başka 80.18 gr. (20 miskal) altın veya değerinde para ya da eşyaya sahip olan her Müslümam dinen zengin sıyrılır ve kurban kesmek ile mükelleftir. Ayrıca kurban mükellefiyeti için aranan ölçünün üzerinden, zekat ibadetindeki gibi bir yıl geçmesi de gerekmemektedir.

- Tatile Gidenlerin Kurban Kesmesi Gerekir mi?

Yolcular yani din dilindeki adı ile seferi olanlar kurban kesmekle yükümlü değildir. Ancak kesmesi durumunda da sevabını kazanır. Kişi, kurbanını ikamet ettiği yerde kesebileceği gibi, bayram dolayısıyla veya başka bir sebeple gitmiş olduğu yerde de kesebilir. Seferi olması, kurban kesmesine ve kestiği kurbanın da geçerli olmasına engel değildir. Ancak seferi iken kurban kesenler; bayram günleri içinde memleketlerine dönerlerse, yeniden kurban kesmeleri gerekmez. Ancak zengin sayılan Müslümanlar yolculuk yani seferilik durumunda kurban kesmemiş ise bayram günlerinde memleketlerine dönendüklerinde mutlaka kurbanlarını kesmeleri gerekmektedir.

- Kurban Kesim Vakitleri Hangi Vakitlerdir?

Kurbanlık hayvanların kesim vakitleri duruma göre değişmektedir! Örneğin; bayram namazı kılınan yerlerde bayram namazı kılındıktan sonra başlar. Bayram namazı kılınmayan yerlerde ise, sabah namazı vakti girdikten sonra başlar. Hanefi İslam hukukçularına göre bayramın 3. günü akşam ezanına kadar devam eder. Bu süre içinde hem gece hem de gündüz vakitlerinde kurban kesilebilir. Ancak kurbanların gündüz kesilmesi, olabilecek kazaları engellemek için daha uygun bir vakittir. Şafi İslam hukukçularına göre de kurbanlar 4. günün gün batımına yani akşam ezanına kadar kesilebilmektedir.

- Hayvanların Bayıltılarak Kesilmesi Caiz midir?

Kurban edilecek hayvanların bilinen klasik yöntem ile kesilmesi sünnete en uygunn ve doğru olanıdır. Ancak hayvana fazla eziyet vermemek, ölüm acısını azaltmak amacıyla, hayvanı elektrik şoku, narkoz veya benzeri bir yöntemle bayıltıp kesmekte caizdir. Ancak hayvan bayıltıldıktan sonra ölmeden hemen kesilmesi gerekir. Çünkü; hayvanın kesim esnasında canlı olması gerekmektedir. Aksi halde hayvan kesilmeden ölürse, kurban hem geçersiz olur, hem de eti yenmez.

- Evde Kesilen Tek Kurban Öteki Aile Fertlerini de Kapsar mı?

İslam dininde ibadetlerde sorumluluk, ceza ve mükafat tamamen bireyseldir. Aile fertleri arasında da mal ayrılığı esası bulunmaktadır. Yani bir aile içinde karı, koca ve çocuklardan her birinin malı ayrı ayrı belirlenmiş ise o belirlenen mallar kendilerine aittir. Bu itibarla aile fertlerinden karı, koca ve yetişkin çocuklardan dinen zengin sayılan her biri, fıtır sadakası vermekle sorumlu oldukları gibi, kurban bayramında da Hanefi İslam hukukçularına göre kurban kesmekle yükümlüdür. Ancak Şafi İslam hukukçularına göre aile için bir kurban kesmek sünneti kifaye olduğundan, aileden birisinin kurban kesmesi ile hepsi için bu sünnet yerine getirilmiş olur.

- Kredi Kartı ile Kurban Alıp Kesmek Caiz midir?

Kurban kesecek kişilerin, kredi kartı borcunu tarihinde ödemeleri ve gecikmeden kaynaklanan faizli işlemlere düşmemeleri şartı ile kurbanlarını kredi kartı ile alabilirler.

- Taksit ile Kurban Alıp Kesmek Caiz midir?

İslam hukukuna göre vadeli satış caizdir. Taksit de borcun ödenmesinin belirli birkaç zamana vadeli olarak geciktirilmesi işlemidir. Bu duruma göre de taksitlendirme yolu ile satın alınan bir mal, alıcının mülkiyetine geçmektedir. Dolayısıyla bu yolla alınan bir hayvanın kurban edilmesinde de herhangi bir sakınca bulunmamaktadır.

- Banka Kredisi ile Kurban Alıp Kesmek Caiz midir?

Kurban kesecek kişiler, kurbanını peşin olarak alabileceği gibi, borçlanarak da satın alabilirler. Ancak kurbanın faizli bir şekilde borç alınması durumunda kişi günaha girmiş olur. Dolayısıyla kendi imkanlarıyla kurban kesemeyecek durumda olanların da böyle yöntemlere başvurarak kurban kesmeleri dinen caiz değildir.

- Vekalet Yoluyla Kurban Kesilmesi Caiz midir?

Bir kimse kurbanını bizzat kendisi de kesebileceği gibi vekalet yoluyla başkasına da kestirebilir. Vekalet, sözlü veya yazılı olarak ya da telefon ve internet gibi iletişim araçlarıyla da verilebilir. Önemli olan vekil tayin edilen kişi veya kurumların aldığı vekaleti gereği gibi yerine getirmeleridir. Kurbanda önemli olan, kişinin niyetinin Allah için olması ve vekaleten kendisi adına kurbanın kesilmesidir.

- Kurbanımızı Yurt Dışında Kestirmemiz Caiz midir?

Kurbanın yurt içinde başka bir şehir de ya da yurt dışında kesilmesinde herhangi bir sakınca bulunmamaktadır. Kurban fiyatlarının kesilen ülkeye göre az veya çok olması da bu durumu değiştirmez. Ancak kişnin yaşadığı şehirde muhtaç veya fakirler varsa kişinin, öncelikle kurbanını orada kesip dağıtması daha uygun olur. Çünkü; kişinin yaşadığı şehirdeki fakirlerin ve komşularının onun üzerinde hakları bulunmaktadır.

- Hamile Hayvanların Kurban Edilmesi Caiz midir?

Hamile hayvanların kesilmesi caiz değildir. Ancak bilmeden kesilmesi durumunda da kurban geçerli olur. Çıkan yavru da İslam hukukçularının çoğuna göre yaratılışı tamamlanmış ise yenilebilir.

- Kısırlaştırılmış Hayvanların Kurban Edilmesi Caiz midir?

Kısırlaştırılmış veya hadım edilmiş hayvanlar kurban olarak kesilebilirler. Bu durum kurban ibadeti açısından herhangi bir eksiklik oluşturmamaktadır.

- Kulağı Kesik veya Delinmiş Hayvanları Kurban Etmek Caiz midir?

Hz. Peygamber, kurbanlıkların göz ve kulaklarının sağlam olmasına dikkat edilmesini istemiştir. Buna göre, kulağının yarıdan fazlası kesik olan hayvanlar, kurban olmaya elverişli değillerdir. Hayvanın bir kulağının delik veya yırtılmış olması yarıdan fazlasını kapsıyorsa, böyle bir hayvan kurban edilemez. Bu ölçüye varmayan kesikler, delikler veya yırtıklar hayvanın kurban olmasına engel değildir.

- Hangi Hayvanlar Kurban Olarak Kesilir?

Kurban; koyun, keçi, sığır, manda ve deveden olur. Bunların dışındaki hayvanlar kurban olarak kesilemezler. Söz konusu hayvanların kurban olarak kesilebilmesi için devenin 5, sığır ve mandanın 2, koyun ve keçinin 1 yaşını doldurmuş olması gerekmektedir. Bu sayılan yaş sınırını geçtiği halde süt dişlerini değiştirmeyen hayvanlar da kurban edilir. Bunun yanında, 6 ayını tamamlayan koyun, bir yaşını doldurmuş gibi gösterişli olması halinde kurban edilebilir.

- Müslüman Olmayan Kişilerin Kasap Olarak Kurbanlık Hayvanları Kesmesi Caiz midir?

Eti yenen hayvanların etlerinin helal olması için, hayvanı kesecek kimsenin, akıllı ve iyiyi kötüden ayırabilme gücüne sahip, Müslüman veya ehli kitaptan olması gerekir. Ehli kitaptan olmayan mecusi, putperest veya deistin-ateistin kestiği hayvanın eti helal değil, kestikleri de geçersizdir.

- Gayrımeşru (Kanunsuz) Yollarla Kazanılan Paralar ile Kurban Kesmek Caiz midir?

Kanunsuz yani gayrımeşru yollarla elde edilen paralar o kişinin kendi malı değildir. Dolayısıyla böyle bir para ile kurban kesmek de uygun değildir. Zira mali ibadetler helal parayla yapılmalıdır.

- Kurban Kesilirken Besmele Çekmeinin Hükmü Nedir?

Kurban edilecek hayvan kesilirken besmele çekilmesi gerekir. Hayvanın kesimi esnasında besmele kasten terk edilirse o hayvanın eti yenilmez. Ancak kasıtsız bir şekilde unutularak besmele çekilmezse bu hayvanın eti yenilir.

- Kurban Keserken Abdestli Olmak Şartmıdır?

Kurban kesen kişinin abdestli olması şart olmamakla birlikte, kurban bir ibadet olduğu için kesenin abdestli olması daha faziletli olur.

- Kadınların Kurban Kesmeleri Caiz mi?

Hayvan kesiminde, gerekli yeterlilik ve şartları taşıyanlar ister kadın olsun, ister erkek olsun kurban kesebilirler.

- Kurbanlık Hayvanlardan Hangileri Ortak Olarak Kesilebilir?

Koyun veya keçinin bir kişi tarafından; sığır, manda ve devenin ise, yedi kişiye kadar ortaklaşa kurban olarak kesilebileceği Hz. Peygamberin hadisleri ve uygulamaları ile sabittir. Ayrıca ortak olarak kurban edilebilen hayvanlar tek veya çift hisse olarak da kesilebilirler.

- Kurban Eti Nasıl Dağıtılmalıdır?

Hz. Peygamber, kurban etinin üçe bölünüp, bir bölümünün kurban kesemeyen yoksullara dağıtılmasını, bir bölümünün de akraba, tanıdık ve komşularla paylaşılmasını, diğer bölümünün de eve ayrılmasını tavsiye etmiştir. Ailenin ihtiyaç durumuna göre de etin tamamı evde kalabileceği gibi, günümüzde muhtaçların çoğaldığı bu dönemde kurban etinin çoğunun yada tamamının dağıtılması daha uygundur.

- Kurban Derisi Nasıl Değerlendirilir?

Kurbanın derisi, fakirlere veya İslam düşmanlığı yapmayan hayır kurumlarına verilmelidir. Kurban derilerinin para karşılığında satılması, kurbanın kesimi veya bakımı için ücret olarak verilmesi caiz değildir. Derinin satılması durumunda da bedelinin eksiksiz bir şekilde yoksullara verilmesi gerekmektedir.

- Satın Alınan Kurbana, Daha Sonra Başkaları Ortak Edilebilirmi ?

Kişi, kendi mülkiyetinde olan veya kurban etmek için satın aldığı büyükbaş hayvanları yedi kişiyi geçmemek şartıyla başkalarını ortak edebilir.

Kurban Bayramınızı tebrik eder, kurbanlarınızın da Allah katında kabul olmasını temenni ederim.