TCMB Ocak Ayı Fiyat Gelişmeleri Raporu

Rapordan: 'Ocak ayı, özellikle Türk lirasındaki değer kaybına bağlı olarak tüketici fiyatları üzerinde üretici fiyatları kaynaklı maliyet baskılarının güçlü seyrettiği bir dönem olmuştur' 'Bu dönemde, talep koşulları kısmen sınırlayıcı olmakla birlikte Türk lirasındaki belirgin değer kaybının etkisiyle çekirdek enflasyon göstergelerinin yıllık enflasyonu ve ana eğilimi yükselmiştir' 'Mevsimsellikten arındırılmış verilerle enflasyonun 3 aylık ortalamalara göre ana eğilimi incelendiğinde, çekirdek enflasyon göstergelerindeki bozulmanın sürdüğü gözlenmiştir'.

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Aylık Fiyat Gelişmeleri Raporu'nda, ocak ayının, özellikle Türk lirasındaki değer kaybına bağlı olarak tüketici fiyatları üzerinde üretici fiyatları kaynaklı maliyet baskılarının güçlü seyrettiği bir dönem olduğu belirtildi.

TCMB, Ocak Ayı Fiyat Gelişmeleri Raporu'nu yayımladı. Raporda, ocak ayında tüketici fiyatlarının yüzde 2,46 arttığı ve yıllık enflasyonun 0,69 puan yükselerek yüzde 9,22 olduğu anımsatıldı.

Ocak ayı Para Politikası Kurulu (PPK) Toplantı Özeti’nde ifade edildiği üzere, gıda yıllıkenflasyonunun işlenmemiş gıda kaynaklı olarak yükseldiği, enerji grubu yıllık enflasyonundaki artışın dövizkuru gelişmelerine bağlı olarak sürdüğü kaydedildi.

Raporda, bu dönemde, talep koşullarının kısmen sınırlayıcı olmakla birlikte Türk lirasındaki belirgin değer kaybının etkisiyle çekirdek enflasyon göstergelerinin yıllık enflasyonu ve ana eğiliminin yükseldiği belirtilerek, şunlar kaydedildi:

'Ocak ayında tüketici fiyatları yüzde 2,46 oranında artmış ve yıllık tüketici enflasyonu 0,69 puanyükselerek yüzde 9,22 olmuştur. Bu dönemde B ve C endekslerinin yıllık değişim oranları 0,25ve 0,26 puan artarak sırasıyla yüzde 7,54 ve 7,74 olarak gerçekleşmiştir. Alt grupların yıllık tüketici enflasyonuna katkıları incelendiğinde, bir önceki aya göre gıda veenerji gruplarının katkısı sırasıyla 0,46 ve 0,37 puan artarken alkol-tütün grubunun katkısı 0,35puan azalmıştır. Bu dönemde temel mal ve hizmet gruplarının katkısında belirgin bir değişimolmamıştır. Mevsimsellikten arındırılmış verilerle enflasyonun 3 aylık ortalamalara göre ana eğilimiincelendiğinde, çekirdek enflasyon göstergelerindeki bozulmanın sürdüğü gözlenmiştir. Bugelişmede, Türk lirasındaki değer kaybına bağlı olarak temel mal grubu ana eğiliminde gözlenenyükselişin yanı sıra hizmet grubu ana eğiliminde gözlenen yukarı yönlü hareket de etkiliolmuştur.'

- 'Hizmetler grubunda yüksek oranlı fiyat artışları gözlenmiştir'

Raporda, ocak ayında hizmet fiyatlarının yüzde 1,49 arttığı, grup yıllık enflasyonunun 0,16 puanyükselerek yüzde 8,27 olduğu, bu dönemde yıllık enflasyonun ulaştırma grubunda yükseldiği,diğer hizmetler grubunda ise bir miktar düşüş kaydettiği bildirildi.

Kira, lokanta otel ve haberleşmegruplarında ise yıllık enflasyonun nispeten yatay seyrettiği belirtilen raporda, 'Bir önceki aya kıyasla ulaştırmagrubunda şehirler arası kara yolu yolcu taşımacılığı ve taksi ücretlerine bağlı olarak belirgin bir fiyat artışı gözlenmiştir. Lokanta otel grubunda fiyatlar gerek konaklama gerekse yemekhizmetlerinde yükselirken kira artışları hızlanmıştır. Bunun yanında, başta sağlık hizmetleriolmak üzere diğer hizmetler grubunda da yüksek oranlı fiyat artışları gözlenmiştir.' ifadesi kullanıldı.

Raporda, temel mal grubu yıllık enflasyonunun ocak ayında 0,41 puan artarak yüzde 7,18 olduğu hatırlatılarak, şu değerlendirmelere yer verildi:

'Budönemde yıllık enflasyon giyim ve ayakkabı grubunda azalırken, dayanıklı mallarda yatayseyretmiş, diğer temel mallarda ise artmıştır. Giyim ve ayakkabı grubunda toplam taleptekiyavaşlamanın etkileri hissedilmiş ve yıllık enflasyondaki yavaşlama eğilimi devam etmiştir. Diğertaraftan, Türk lirasında gözlenen değer kaybına bağlı olarak dayanıklı mal alt kalemlerindeyüksek fiyat artışları gözlenmiş ve bu grupta fiyatlar yüzde 1,93 yükselmiştir. Budönemde diğer temel mallarda da fiyatlar bir önceki aya göre belirgin bir oranda artmıştır.

Ocakayı, talep koşullarının kısmen sınırlayıcı etkisine rağmen Türk lirasındaki değer kayıplarınıntemel mal fiyatları üzerindeki etkisinin oldukça belirgin olduğu bir dönem olmuştur. Enerji fiyatları, Türk lirasında gözlenen değer kaybının etkisiyle grup geneline yayılan fiyatartışları sonucunda ocak ayında yüzde 3,53 artmıştır. Akaryakıt fiyatları bu dönemdeyüzde 5,43 yükselmiş ve grup yıllık enflasyonu yüzde 28,39’a ulaşmıştır. Benzerşekilde tüp gaz, katı yakıtlar ve su fiyatlarında bir önceki aya kıyasla sırasıyla yüzde 6,33, yüzde3,91 ve yüzde 4,39 oranlarında yüksek artışlar gerçekleşmiştir. Sonuç olarak, enerji grubu yıllıkenflasyonu bu dönemde 2,93 puanlık yükselişle yüzde 11,60 olmuştur.'

- 'Gıda fiyatları üzerinde olumsuz hava koşulları ile TL'deki değer kaybının etkileri gözlenmiştir'

TCMB raporunda, gıda ve alkolsüz içecekler grubu yıllık enflasyonunun ocak ayında 2,12 puan artarak yüzde 7,77’yeyükseldiği, bu gelişmede, sebze grubuna bağlı olarak işlenmemiş gıda fiyatlarında gözlenensert yükselişin belirleyici olduğu kaydedildi.

Bu grupta yıllık enflasyonun ocak ayında 4,15 puan artarakyüzde 8,67’ye ulaştığı belirtilen raporda, 'Bir süredir ılımlı seyreden kırmızı et fiyatları bu dönemde yüzde 1,34oranında artarak dikkat çekmiştir. İşlenmiş gıda fiyatları ise yüzde 1,10 oranında artarken grupyıllık enflasyonu sınırlı bir yükselişle yüzde 6,81 olmuştur. Bu dönemde gıda fiyatları üzerindeolumsuz hava koşulları ile Türk lirasındaki değer kaybının etkileri gözlenmiştir.' denildi.

Yurt içi üretici fiyatlarının ocak ayında yüzde 3,98 arttığı ve yıllık enflasyonun 3,75 puanyükselerek yüzde 13,69 olduğu bildirilen raporda, şu görüşlere yer verildi:

'Bu artış, büyük ölçüde Türk lirasındaki değer kaybındankaynaklanmıştır. Yıllık enflasyon imalat sanayisinde yüzde 15,77’ye, petrol ve ana metal hariçimalat sanayisinde ise yüzde 10,70’e ulaşmıştır. Petrol ve ana metal hariç imalat sanayifiyatlarının mevsimsellikten arındırılmış ana eğilimi bu dönemde belirgin bir oranda yükselmiştir. Ana sanayi gruplarına göre incelendiğinde, ocak ayında fiyatlar tüm alt gruplarda yüksek oranlıartışlar göstermiştir. Ara malı fiyatlarındaki yükselişte demir çelik fiyatlarındaki artışlar belirleyiciolurken, sermaye malı fiyatlarında motorlu kara taşıtları ve metal yapı ürünleri öne çıkmıştır. Budönemde dayanıklı tüketim malı fiyatları mobilya kaynaklı artmış, dayanıksız tüketim mallarındaise işlenmiş meyve-sebze fiyatlarındaki artışlar belirleyici olmuştur. Sonuç olarak, ocak ayı, özellikle Türk lirasındaki değer kaybına bağlı olarak tüketici fiyatları üzerinde üretici fiyatlarıkaynaklı maliyet baskılarının güçlü seyrettiği bir dönem olmuştur.'

Kaynak: AA