Sendika Üyeliğinin Kazanılması ve Sona Ermesi İle Üyelik Aidatının Tahsili Hakkında Yönetmelik

ANKARA - Toplu iş sözleşmesinin imzası sırasında taraf işçi sendikasına üye olmayanlar, sonradan işyerine girip de üye olmayanlar veya imza tarihinde taraf işçi sendikasına üye olup da ayrılanlar ya da çıkarılanların toplu iş sözleşmesinden yararlanabilmeleri, toplu iş sözleşmesinin tarafı olan işçi sendikasına dayanışma aidatı ödemelerine bağlı olacak.

Sendika üyeliğinin kazanılması ve sona ermesiyle üyelik aidatının tahsili hakkında yönetmelik, Resmi Gazete'de yayımlandı.

Buna göre, sendikaya üye olmak serbest olacak ve hiç kimse sendikaya üye olmaya veya olmamaya zorlanamayacak. İşveren sayılanlar, işveren sendikalarına üye olabilecek. İşçi ve işverenler, aynı işkolunda ve aynı zamanda birden çok sendikaya üye olamayacak. Bu hükme aykırı şekilde birden çok sendikaya üye olunması halinde ise sonraki üyelikler geçersiz sayılacak. Ancak aynı işkolunda ve aynı zamanda farklı işverenlere ait işyerlerinde çalışan işçiler, aynı işkolunda çalıştıkları işyeri sayısı kadar sendikaya üye olabilecek.

Sendika üyelik başvurusu, işçi tarafından e-Devlet üzerinden yapılacak. Üyelik bildirimi elektronik ortamda eş zamanlı olarak Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına ve sendikaya da ulaşacak. Üyelik, yetkili organın e-Devlet üzerinden 30 gün içerisinde başvuruyu kabulü ile kazanılacak.

Üyelik başvurusu, yetkili organ tarafından 30 günlük süre içerisinde reddedilmediği takdirde 30'uncu günün sonunda üyelik talebi kabul edilmiş sayılacak.

-30 gün içinde mahkemede dava açabilecek

Yetkili organ, üyelik başvurusunu e-Devlet üzerinden reddedebilecek ve ret kararı, yetkili organ tarafından gerekçesiyle e-Devlet'e kaydedilecek ayrıca işçiye, yazılı tebliğ edilecek. Üyelik başvurusunun haksız bir nedenle reddedildiğini iddia eden işçi, bildirimin tebliğinden itibaren 30 gün içinde mahkemede dava açabilecek. Ayrıca mahkemenin kararı kesin sayılacak.

Mahkemenin davacı lehine karar vermesi halinde işçi, mahkeme kararını Bakanlığa bildirecek. Mahkeme kararı ile kazanılan üyeliğin başlangıç tarihi, üyelik başvurusunun yetkili organ tarafından reddedildiği tarih kabul edilecek.

-30'uncu günün sonunda üyelik talebi kabul edilmiş sayılacak

Sendika üyelik başvurusu, işveren tarafından işyerinin veya işletmenin kurulu bulunduğu işkolunda faaliyet gösteren işveren sendikasına yazılı yapılacak. İşverenin tüzel kişilik olması halinde yetkili organının aldığı kararın örneği başvuruya eklenecek.

Üyelik, yetkili organının başvuruyu kabulünü e-Devlet üzerinden Bakanlığa bildirmesiyle kazanılacak. Üyelik başvurusu, yetkili organ tarafından 30 günlük süre içerisinde reddedilmediği takdirde, 30'uncu günün sonunda üyelik talebi kabul edilmiş sayılacak.

-İşçi sendikasının onayı aranmayacak

Üyelik aidatının miktarı, sendika ve konfederasyonların tüzüğünde gösterilecek. Dayanışma aidatının miktarı, üyelik aidatından fazla olmamak kaydıyla sendika tüzüğünde belirlenecek.

Toplu iş sözleşmesinin imzası sırasında taraf işçi sendikasına üye olmayanlar, sonradan işyerine girip de üye olmayanlar veya imza tarihinde taraf işçi sendikasına üye olup da ayrılanlar veya çıkarılanların toplu iş sözleşmesinden yararlanabilmeleri, toplu iş sözleşmesinin tarafı olan işçi sendikasına dayanışma aidatı ödemelerine bağlı olacak. Ayrıca bunun için işçi sendikasının onayı aranmayacak.

Dayanışma aidatı ödemek suretiyle toplu iş sözleşmesinden yararlanma, talep tarihinden itibaren geçerli olacak. Toplu iş sözleşmesinin imza tarihinden önceki talepler, imza tarihi itibarıyla hüküm doğuracak.

-En geç 1 ay içinde aidat miktarı, işverene bildirilecek

Üyelik ve dayanışma aidatları, yetkili işçi sendikasının işverene yazılı başvurusu üzerine, işçinin ücretinden kesilerek ilgili sendikaya ödenecek. Genel kurul kararı ile aidatlarda değişiklik yapıldığı takdirde, en geç 1 ay içinde sendika tarafından aidat miktarı işverene bildirilecek.

İşyerinde uygulanan toplu iş sözleşmesinin tarafı olan işçi sendikası veya toplu iş sözleşmesi yapılmamışsa ya da sona ermişse yetki belgesi alan işçi sendikası, aidatların işçilerin ücretlerinden kesilmesi için işverene yazılı talepte bulunacak.

Hükümlere göre, ödenmesi gereken aidatı kesmeyen veya kesmesine rağmen 1 ay içinde ilgili işçi sendikasına ödemeyen işveren, bildirim şartı aranmaksızın aidat miktarını, bankalarca işletme kredilerine uygulanan en yüksek faiziyle ödemekle yükümlü olacak.

-Mahkeme, 2 ay içinde kesin karar verecek

İşçi sendikası üyeliğinden çekilme, e-Devlet üzerinden çekilme bildiriminde bulunulmasıyla gerçekleşecek. İşveren sendikası üyeliğinden çekilme başvurusu, işveren tarafından sendikaya yapılacak. Çekilme, sendikaya bildirim tarihinden itibaren 1 ay sonra geçerlilik kazanacak.

Çekilenin 1 aylık süre içinde başka bir sendikaya üye olması halinde, yeni üyelik bu sürenin bitimi tarihinde kazanılmış sayılacak. Çekilmenin hüküm ve sonuç doğuracağı 1 aylık süre içerisinde, işçinin üyelik başvurusunda bulunduğu sonraki sendika üyeliğinden de çekilerek bir önceki sendikasına yeniden üye olması halinde, sendika üyeliği kesintisiz bir şekilde devam edecek.

Sendika üyeliğinden çıkarılma kararı, genel kurul tarafından verilecek. Çıkarılma kararı, aynı zamanda e-Devlet üzerinden Bakanlığa bildirilecek ve üyelikten çıkarılana yazı ile tebliğ edilecek. Çıkarılma kararına karşı üye, kararın tebliğinden itibaren 30 gün içinde mahkemeye itiraz edebilecek. Mahkeme, 2 ay içinde kesin olarak karar verecek ve üyelik, çıkarılma kararı kesinleşinceye kadar devam edecek.

Ayrıca işkolunu değiştiren işçi veya işverenin sendika üyeliği ile 1 yıldan fazla süreyle işsiz kalan işçinin sendika üyeliği kendiliğinden sona erecek.

Tüzel kişiliğin üyeliği sona ermeyecek

Sosyal Güvenlik Kurumundan yaşlılık veya malullük aylığı ya da toptan ödeme alarak işten ayrılan işçilerin de sendika üyeliği sona erecek. Ancak 1 yıl içerisinde aynı işkolunda çalışmaya devam edenler veya ara verdikten sonra 1 yıl içerisinde tekrar çalışmaya başlayanlar ile konfederasyon, sendika ve şubelerinin yönetim, denetleme ve disiplin kurullarındaki görevleri sırasında yaşlılık veya malullük aylığı ya da toptan ödeme alanların üyeliği, görevleri süresince ve yeniden seçildikleri sürece devam edebilecek.

"İşveren" veya "işveren vekili" sıfatını kaybedenlerin sendika ve konfederasyonlardaki üyelikleri ve görevleri, bu sıfatı kaybettikleri tarihte kendiliğinden sona erecek. Ancak, tüzel kişiliği temsilen işveren vekili sıfatı ile işveren sendikalarına üye olanların bu sıfatı kaybetmeleri halinde tüzel kişiliğin üyeliği sona ermeyecek.

Ayrıca herhangi bir askeri ödev nedeniyle silah altına alınan üyenin, işçi sendikası ile üyelik ilişkisi bu süre içinde askıda kalacak.

Bakanlık, söz konusu yönetmeliğin yayımı tarihinden itibaren 6 ay içinde kayıtlarında yer alan üye listelerini işçi sendikalarına gönderecek. Sendikalar, varsa itirazlarını 1 ay içinde Bakanlığa bildirecek ve Bakanlık, itirazları en geç 1 ay içinde karara bağlayacak.

Yönetmeliğin işçi sendikasının ve işveren sendikası üyeliğinin kazanılması, üyelikten çekilme ile sendika üyeliğinden çıkarılma maddeleri 7 Kasım 2013'te, diğer hükümleri de yayımı tarihinde yürürlüğe girecek.
Kaynak: AA