Dijital Yorgunluk Artiyor, Tüketici Harcadigi Zamani Sorguluyor

Deloitte’un dünyada Türkiye’nin de içinde bulundugu 21 ülkede gerçeklestirdigi Dijital Tüketici Trendleri Arastirmasi tüketicilerin dijital ürün ve servislere iliskin kullanim aliskanliklarini, deneyimlerini ve satin alma egilimlerini ölçüyor. Arastirma tüketicilerin akilli cihaz kullanimiyla ilgili ilginç veriler ortaya koyuyor. Dijital Tüketici Trendleri Arastirmasi’nin Türkiye sonuçlarina göre, akilli telefonlar hala hayatimizda vazgeçilmez bir unsur. Dizüstü-masaüstü bilgisayara erisim küçük de olsa gerileme basladi.

Akilli TV ve akilli saat erisim orani ise son 5 yilda neredeyse 3 kat artti. Akilli ev cihazlari kullaniminda Türkiye’deki erisim global ortalamaya göre birçok baslikta hayli yüksek. Özellikle robot süpürge kullanimi yüzde 30 ile dünya ortalamasinin (yüzde 14) iki katindan fazla. Internet baglantili akilli ev aletleri (yüzde 23) ve internet baglantili dis güvenlik kamerasi ve kapi zili (yüzde 20) de en çok erisilen akilli ev cihazlar arasinda yer aliyor.

Günlük hayatta kullanilan cihaz sayisi arttikça sürdürülebilirlik endiseleri de gündeme geliyor. Katilimcilarin yarisindan fazlasi çevre dostu bir cihaz için daha fazla ödemeye istekli. Ancak büyük çogunlugu sirketlerin sürdürülebilirlik konusunda seffaf olmadigi düsünüyor.

Türkiye’deki sonuçlardan ilgi çeken bazi basliklar söyle:

2017’den bu yana gerçeklestirilen arastirma verileri dikkate alindiginda akilli telefona erisim oraninin yüzde 95’e ulastigi görülüyor. Nispeten yeni kategoriler olan akilli TV ve akilli saat son 5 yildir istikrarli sekilde büyümeye devam etse de büyüme hizinda yavaslama var. Her iki kategori için de 25-34 yas grubu yüzde 52 ve yüzde 75 oraniyla en yüksek erisime sahip grup oldu.

Günlük kullanim oranlari incelendiginde bir önceki yila göre en yüksek artis gösteren kategoriler arasinda sanal gerçeklik gözlügü (2021’de yüzde 30’dan 2022’de yüzde 39’a) ve kablosuz kulaklik (yüzde 64’ten yüzde 70’e) bulunuyor. Akilli telefon (yüzde 88) ve akilli TV (yüzde 78) ise en çok kullanilan cihazlar olarak ilk siralardaki yerlerini koruyor.

Kullanicilarin çogunlugu sahip olduklari cihazlarin karbon ayak izi hakkinda bilgi sahibi olmak istemesine ragmen sadece yarisindan azi sirketlerin dogru bilgiyi açiklayacagina güveniyor. Katilimcilarin yüzde 65’i sirketlerin karbon ayak izlerini açiklamalarinin zorunlu tutulmasi gerektigini düsünüyor. Katilanlarin yüzde 52’si çevre dostu bir cihaz karsiliginda daha fazla ödemeye istekli oldugunu belirtiyor.

Dijital yorgunluk artiyor

Cihazlarin kullanicilarin günlük yasamlarindaki zaman paylari giderek artiyor ve bu durum kullanicilari da rahatsiz ediyor. Katilimcilarin yüzde 60’i cihaz kullanimina daha az süre ayirabilmeyi tercih edeceklerini söylüyor (Globalde yüzde 40). Akilli telefonunu uyanir uyanmaz kullanma (yüzde 70), cihaz kullanimi yüzünden planladigindan daha geç uyuyanlar (yüzde 65) ve akilli telefonu yemek sirasinda kullananlar da (yüzde 52) kullanicilarin yarisindan fazlasini kapsiyor.

Tüm yas gruplarinda akilli telefonlar çevrimiçi alisveris ve kisa içerikler için ilk tercih olsa da uzun içerikler için TV ilk sirada gelmeye devam ediyor. 18-24 yas grubu ise neredeyse tüm aktivitelerde telefonu tercih ediyor.

Ikinci el pazarina ilgi az

Türk kullanicilarinin yüzde 88’i yeni telefon almayi tercih ederken yalnizca yüzde 11’i kullanilmis telefonu tercih edecegini belirtiyor. Bunda en büyük neden kullanim ömrü (yüzde 36) olurken kullanilmis telefona (yüzde 34) ve saticilarina (yüzde 33) güvenmeme en önde gelen nedenlerden.

Eski cep telefonlarini sattiklarini ya da takas yaptiklarini belirten katilimcilarin oraninda ise dikkat çekici bir artis var. 2021’de yüzde 25 olan oran 2022’de yüzde 32’ye yükseliyor. Bu oran global ortalamanin yaklasik 2 kati.

5G beklentisi yüksek

Katilimcilarin yüzde 75’i 5G özellikli bir cep telefonuna sahip ya da sahip olmayi istiyor. Yüzde 71’i 5G’nin daha iyi ag baglantisi saglayacagini düsünüyor. Yüzde 56’si mevcut operatörünü 5G kapsami dogrultusunda degistirebilecegini belirtiyor. Yüzde 50’si 5G hakkinda yeterli bilgiye sahip olmadigini söylüyor.

Oyun severlerin yaklasik yarisi 35 yas üstü

Yas grubu bazinda en yüksek oyun oynama orani 25-34 yas araligi. Oyun oynadigini belirten toplam katilimci sayisinin yüzde 49’u 35 yas ve üzerinde. Bu sonuç, cinsiyet dagilimi ile klasik bir oyuncu stereotipi olmadigini ve oyuncu profilinin çesitlendigini gösteriyor.

Oyun oynamak için ilk tercih edilen cihaz akilli telefon (yüzde 72). Onu masa üstü/diz üstü bilgisayarlar (yüzde 46) ve oyun konsolu (yüzde 32) takip ediyor. Türkiye’deki katilimcilarin oyun oynarken akilli telefonu tercih etmesi, dünya genelindeki yüzde 56 ortalamanin oldukça üstünde yer aliyor. Macera, bulmaca, spor, yaris ve strateji en çok tercih edilen oyun türleri. Bulmaca oyunlarini kadinlar erkeklere oranla 1,7 kat daha fazla tercih ediyor.

Türk tüketicisi reklamli içerik saglayicilarini tercih ediyor

Abonelik temelli istege bagli video (SVOD) hizmetlerine olan ilgi pandemi sonrasinda da artmaya devam ediyor. Türkiye’deki katilimcilarin yüzde 77’si en az bir adet SVOD hizmetine üye olduklarini belirtirken abone olunan platform sayisi geçen yila göre yüzde 18 artis göstererek 2,6’ya ulasti. Katilimcilarin yüzde 50’sinin geçen yil bir video hizmetine abone olmalari global ortalamanin aksine Türkiye’de SVOD pazarinin hala büyüdügünü gösteriyor.

Maliyetle ilgili endiseler SVOD aboneliklerindeki en büyük kayip. Bu yüzden de kullanicilarin yarisina yakini reklam temelli video hizmeti (AVOD) modelini tercih ediyor. Ekonomik sikintilar sonucu artan finansal endise nedeniyle Türkiye’deki katilimcilarin yüzde 34’ü beraber yasadiklari hane halki disindaki bir kisinin ücretli aboneligini paylastigini belirtiyor. 18-24 yas arasindaki kullanicilarin yaklasik yarisi (yüzde 45) video aboneligini paylasiyor.

“Hedef pismanligi memnuniyete çevirmek”

Deloitte Türkiye Danismanlik Hizmetleri Lideri Hakan Göl, Dijital Tüketici Trendleri Arastirmasi’nin hayatimizda yeri giderek artan dijital ürünlere egilimle ilgili düzenli bilgi verdigini söyledi.

Tüketicilerin daha küçük ekranli ve daha fazla mobiliteye sahip cihazlari giderek artan oranda tercih ettiklerini belirten Göl, buna karsilik hayatlarinin bu kadar içinde olmasina ragmen kullanicilarin ekran basinda vakit geçirmekten pisman olduklarini kaydetti.

“Pandemi dönemi cihaz penetrasyonunun arttigi 2021’den sonraki yatay seyir, hayatin yeniden disariya kaydigini gösteriyor. Tüketiciler sosyallesmek için daha fazla zaman ayiriyor. Bu durum akilli cihazlara ayrilan zamani daha önemli hale getirecek. Cihaz ve içerik üreticileri, tüketici ilgisini kaybetmemek ve rekabetçi pazarda öne çikmak zorunda. Tüketici akilli cihaziyla geçirdigi zamandan pismanlik degil memnuniyet duymak isteyecek. Bu nedenle tüketicinin cihazlarda geçirdigi zamanin degerli ve zenginlestirici olmasini saglamalari gerekecek. Tüketici satin almaya karar verdigi teknoloji için yüksek kalite ve üst düzey deneyim arayacak. Cihazlar günlük yasamda önemli rol oynamaya devam edecek” dedi.