Hepatite Karsi 'Bilgilenin, Asilanin, Korunun!'

Erzincan Il Saglik Müdürlügünden yapilan açiklamada viral hepatitlerin tüm dünyada yaygin olarak görülen, ciddi bir halk sagligi sorunu oldugunu ifade edilerek su mesaj paylasildi: “Hepatitler, kronik karaciger hastaligi, siroz ve karaciger kanserine yol açabilen, tüm dünyada yaygin olarak görülen ve ülke ekonomisini yakindan ilgilendiren önemli bir halk sagligi sorunudur. Dünya Saglik Örgütü 2030 yilinda tüm dünyada hepatitlerin elimine edilmesini hedeflemektedir. Dünya genelinde hastaligin büyük oranda geç dönemde belirti vermesi ve hastalarin büyük bölümü hastaliklarinin farkinda olmamalari nedeniyle hepatite dikkat çekmek amaciyla 28 Temmuz tarihi ‘’Dünya Hepatit Günü’’ olarak belirlenmistir.

Saglik Bakanligi tarafindan hazirlanan Türkiye Viral Hepatit Önleme ve Kontrol Programi (2018-2023) tüm saglik kurum ve kuruluslari ile program paydaslarina duyurulmustur. Bu çerçevede uygulanacak stratejiler;

Viral hepatitler konusunda farkindaligin artirilmasi, viral hepatit sürveyansinin güçlendirilmesi, anneden bebege geçisin azaltilmasi, tedaviye erisimin artirilmasi. Güvenli kan ürünleri saglanmasi, damar içi madde kullananlarda viral hepatit bulasinin önlenmesi, saglik hizmeti iliskili hepatitlerin önlenmesidir.

Türkiye Viral Hepatit Önleme ve Kontrol Programi çerçevesindebasta risk altindaki kisiler olmak üzere tüm toplumun farkindaligin arttirilmasi, bulasmanin önlenmesi, hastaligin erken tespiti ve tedavisi ile siroz ve kanser gelisiminin önlenmesine yönelik faaliyetler planlanmakta ve yürütülmektedir.

Hepatit, en basit anlamiyla karacigerin iltihabidir.

Hepatitler, tüberkülozdan sonra en sik ölüme yol açan enfeksiyon hastaligi olup pek çok nedene bagli olarak gelisebilmektedir. Viral hepatitlere ise basta Hepatit A, B, C, D ve E virüsleri olmak üzere farkli virüs tipleri sebep olmaktadir. Hepatit B ve Hepatit C virüsleri uzun vadede kronik karaciger hastaligi, siroz veya karaciger kanserine yol açabildigi için ayri bir öneme sahiptir.

Hepatit A; Hepatit A virüs ile kirlenmis (kontamine) su ve besinlerle salginlara yol açabilen, kötü hijyenik sartlarda kolaylikla bulasabilen bir hastaliktir. Çocukluk çaglarinda hafif belirtilerle geçirilen Hepatit A enfeksiyonu, ileri yaslarda daha agir seyretmekte ve siddetli karaciger hastaligi ile ölümlere yol açabilmektedir. Ülkemizde hijyen kurallarina ve temizlik sartlarina uyum, temiz su kaynaklarina ulasimin artisi, sosyoekonomik sartlarla ilgili diger göstergelerin iyilesmesi ve 2012 yili sonu itibariyle baslayan hepatit A asi uygulamalari sonucunda ülkemizde hastalik görülme sikligi yildan yila düsüsler göstermektedir. Halen ülkemizde çocuklara 18. ve 24. aylarda, risk grubundaki kisilere de en az 6 ay ara ile 2 doz halinde saglik kuruluslarimizda ücretsiz hepatit A asisi uygulanmaktadir.

Hepatit B ve hepatit C; Kontrol edilmemis kan ve kan ürünlerinin transfüzyonuyla, sterilize edilmemis cerrahi malzemelerin kullanildigi tibbi ya da dis müdahaleleriyle, kullanilmis enjektör paylasimiyla, tiras biçagi, dis firçasi gibi esyalarin paylasimiyla, sterilize edilmemis araçlarla dövme, akupunktur ya da vücut takilarinin uygulanmasiyla, hepatit B ve C tasiyicilarinin aile içi temasiyla, anneden bebege dogumda ve sonrasinda, güvenli olmayan cinsel iliskiyle bulasabilir.

Hepatit C virüsü bulasma yollari, Hepatit B virüsü bulasma yollari ile benzer olmakla birlikte esas yayilma yolu enfekte kan ve kan ürünleri ile dogrudan temastir. Ancak enfekte kan ile temas etmis diger vücut sivilari da bulasma açisindan kaynak olabilir.

Hepatit B hastaligindan korunmanin en etkili yolu asilanmadir. Ülkemizde Hepatit B asisi 1998 yili itibariyle rutin çocukluk çagi asi takvimine eklenmistir. Bagisiklama hizmetleri yürüttügümüz en önemli ve etkili koruyucu saglik hizmetlerinden birisi olup, Genisletilmis Bagisiklama Programi çerçevesinde Hepatit B asilamalari yüksek öncelikli stratejilerimizdendir.

Hepatit C virüsüne karsi asi henüz bulunmamaktadir ancak kullanilmaya baslayan yeni ilaçlarla tedavide yüzde 95’in üzerinde iyilesme saglanmaktadir. Bu tedavi de vatandaslarimiza genel saglik sigortasi çerçevesinde ücretsiz saglanmaktadir.

Asi disinda hepatitlerden korunmanin en etkili yolu, bulas yoluna iliskin koruma önlemlerinin alinmasidir.

Hepatit D virüsü, hepatit B virus (HBV) enfeksiyonu olan kisilerde hastaliga yol açar. HBV’nin yoklugunda enfeksiyon yapamaz. Fakat hafif seyreden HBV enfeksiyonunu daha agir ve hizli seyreden bir hastaliga dönüstürebilir. HDV kan ve kan ürünleri temasiyla, kas içi veya damar içi enjeksiyonlarla, deri ve mukoza yoluyla ve cinsel yolla bulasabilir.

Hepatit E virüsü (HEV) fekal-oral (diski ile temas) yol ile bulasir, vahsi ve evcil hayvanlarda bulunur ve akut enfeksiyona yol açar. Gebelikte geçirildiginde hepatit E hastaligi daha ciddi seyreder. Özellikle gebelerde son 3 aylik dönemde düsük, erken dogum, ciddi karaciger yetmezligi ile ölüm riskinin artmasina sebep olabilir. Hepatit E virüsünün spesifik bir tedavisi ve asisi yoktur.”