Borsa Istanbul 2022 Yilinda Dünyada En Fazla Kazandiran Borsa Oldu

Türkiye Sermaye Piyasasi 2022” raporuna göre, Borsa Istanbul, dünyadaki organize borsalar arasinda 2022 yilinda, dolar bazinda yüzde 105 ile en fazla getiriyi saglayan borsa oldu. Rapor, Borsa Istanbul’un rekor getiri sagladigi 2022 yilinda dünya genelinde 91 borsadan, 70’inin yili kayipla tamamladigini ortaya koydu.

Küresel enflasyonda artis, gelismis ülke merkez bankalarinin güçlü parasal sikilasma adimlari, artan resesyon endiseleri ve jeopolitik riskler nedeniyle dünya genelinde borsa getirilerinin negatif oldugu 2022 yilinda, Borsa Istanbul, getiri sampiyonu oldu. Türkiye Sermaye Piyasalari Birligi’nin (TSPB) “Türkiye Sermaye Piyasasi 2022” raporuna göre, 2022 yilinda dünyada borsalara kote olan sirketlerin toplam piyasa degeri yüzde 18 azalarak 101 triyon dolara gerilerken, Borsa Istanbul, dolar bazinda yüzde 105 oraninda artisla, organize borsalar arasinda en fazla getiriyi saglayan borsa oldu.

91 borsadan 70’i 2022’yi kayipla tamamladi

“Türkiye Sermaye Piyasasi 2022” raporuna göre, 23 gelismis ve 24 gelismekte olan ülkenin büyük ve orta ölçekli sirketlerinin performansini yansitan MSCI ACWI Endeksi, 2022 yilini dolar bazinda yüzde 18, MSCI Gelisen Piyasalar Endeksi ise yüzde 20 kayipla tamamladi. “Türkiye Sermaye Piyasasi 2022” raporu, 91 borsadan sadece 21’inin pozitif getiri sagladigi 2022 yilinda, 70 borsanin yili kayipla tamamladigini ortaya koydu.

Ana endeks verilerine göre, 2022 yilinda organize borsalar arasinda dolar cinsinden en fazla getiriyi saglayan ikinci borsa yüzde 79 ile Zimbabve olurken, Arjantin Borsasi yüzde 40 getiri ile üçüncü, Sili Borsasi ise yüzde 27 oranindaki getiri ile dördüncü oldu. En fazla kayip yasanan 10 borsanin; 4’ünün Afrika, 4’ünün Asya ülkeleri borsalari, birinin ABD, digerinin ise Polonya Borsasi oldugunun belirtildigi raporda, Sri Lanka, Gana, ABD ve Tayvan’da borsa endekslerinin dolar bazinda yüzde 30’lari asan kayiplarla 2022 yilini tamamladigi vurgulandi.

Dünyada borsalarin piyasa degeri 101 trilyon dolara geriledi

“Türkiye Sermaye Piyasasi 2022” raporunda, verisi incelenen 83 borsaya iliskin kote sirketlerin toplam piyasa degerinin, 2022 yilinda bir önceki yilsonuna göre yüzde 18 azalarak 101 trilyon dolara geriledigi belirtildi. TSPB’nin Dünya Borsalar Federasyonu verilerinden yararlanarak yaptigi analizde, 2022 yilinda dünya borsalarindaki toplam piyasa degerindeki azalisin yarisinin ABD borsalarindan geldigi ifade edildi. Raporda, 2022 yilinda piyasa degeri açisindan; New York Borsasi (NYSE) bir önceki yila göre yüzde 13, Nasdaq OMX ise yüzde 33 deger kaybetti. Yasanan kayiplarin etkisiyle 2022 yili sonunda, piyasa degeri 40 trilyon dolara gerileyen ABD borsalarindaki (New York ve Nasdaq OMX) sirketlerin, dünya borsalarindan aldiklari pay da yüzde 39,6’ya geriledi. 2021 yilinda ABD borsalarindaki sirketler, 52 trilyon dolarlik piyasa degeri ile dünya borsalarinin toplam piyasa degerinin yüzde 41’ine sahipti. 6 trilyon dolar piyasa degeri ile Avrupa’nin en büyügü olan ve Hollanda, Belçika, Fransa, Portekiz, Norveç, Italya Borsalarini içeren Euronext Borsa ile Uzak Dogu blokunda yer alan Japonya, Çin, Hong Kong ve Senzhen borsalari, piyasa degeri itibariyle ABD borsalarinin ardindan gelerek, dünya borsalarindaki toplam piyasa degerinin yüzde 26’sini olusturdu” denildi.

New York Borsasi 24 trilyon dolar piyasa degeri ile dünyanin en degerli borsasi

Rapora göre, New York Borsasi 24 trilyon dolari asan piyasa degeri ile 2022 yilinda dünyanin en degerli borsasi olma unvanini korudu. Nasdaq OMX 16.2 trilyon dolar ile ikinci sirada, Sanghay 6.7 trilyon dolar piyasa degeriyle üçüncü sirada yer aldi. Raporda, 2022 yilinda piyasa degeri yüzde 18 düserek 3.1 trilyon dolara gerileyen Londra Borsasi Grubu’nun bir önceki yila göre iki basamak gerileyerek 2022 yilinda dünya borsalari siralamasinda dokuzuncu siraya düstügüne dikkat çekildi. Borsa Istanbul ise önceki yila göre 8 sira yükselerek 330 milyar dolar piyasa degeri ile 2022 yilinda 30’uncu sirada yer aldi.

2022 yili sonunda dünya borsalarinin toplam piyasa degerinin ilgili ülkelerdeki GSYH’ya oraninin yüzde 61 oldugunun belirtildigi raporda, Hong Kong borsasinin piyasa degeri itibariyle milli gelirinin 12 kati büyüklügüne sahip olduguna dikkat çekildi. Dolar bazinda hesaplandiginda 2022 yilinda Borsa Istanbul’un piyasa degerinin ise bir önceki yila kiyasla 19 puan artarak Türkiye GSYH’sinin yüzde 36’sina ulastigi vurgulandi.

Dünyada borsalara kote sirket sayisi 57 bine yaklasti

Raporda, 2022 sonu itibariyla dünyada yatirim fonlari ve holdingler hariç 87 borsaya kote olan yerli, yabanci sirket sayisinin 56 bin 807 oldugu belirtildi. Incelenen borsalar arasinda 6 bin 655 sirketle en fazla sirketin kote oldugu borsa Hindistan Bombay olurken, 3 bin 871 sirketle Japonya Borsasi ikinci, 3 bin 688 sirketle Nasdaq OMX üçüncü sirada yer aldi. Raporda, kote olan sirket sayisi bakimindan ilk 10’da yer alan borsalarin dünyadaki borsaya kote olan sirketlerin yüzde 57’sine sahip oldugu belirtildi. Menkul kiymet yatirim ortakliklari ve borsa yatirim fonlari hariç, 462 sirketin kote oldugu Borsa Istanbul ise 87 borsa arasinda bir önceki yila göre iki sira yükselerek 2022 yili sonunda 28’inci siraya çikti.

2022 yilinda 87 borsa arasinda 865 sirket ile Nasdaq OMX en fazla yabanci sirketin kote oldugu borsa oldu. Ilk 10 siralamasinda yer almayan Viyana Borsasi’na kote olan sirketlerin yüzde 92’si, Lüksemburg’a kote olan sirketlerin ise yüzde 78’i yabanci sirketlerden olusuyor.

Dünyada pay senedi islem hacmi 203 trilyon dolara geriledi

Rapora göre Dünya Borsalar Federasyonu verileri üzerinden yaptigi derlemeler uyarinca, 2022 yilinda dünyada pay senedi islem hacmi bir önceki yila kiyasla yüzde 6 azalarak 203 trilyon dolara geriledi. Islem hacmi siralamasinda, 75.2 trilyon dolar islem hacmi ile Nasdaq OMX ilk sirada yer alirken, 30.3 trilyon dolar hacimle New York Borsasi ikinci, 19.1 trilyon dolar hacimle Senzhen Borsasi ise üçüncü sirada yer aldi. Islem hacmi büyüklügü itibariyle ilk 10 arasinda yer alan borsalardan 2022 yilinda islem hacminin en fazla arttigi borsa ise yüzde 29 ile CBOE Avrupa Borsasi oldu. Borsa Istanbul pay senedi islem hacminde, dünya pay senedi islem hacminin aksine önemli artis yasandi. Borsa Istanbul pay senedi islem hacmi, artan yerli yatirimci ilgisiyle bir önceki yila kiyasla dolar bazinda yüzde 23 artarak 2022 sonunda 975 milyar liraya çikti. Bu artisla dünya borsalari pay senedi islem hacmi siralamasinda Borsa Istanbul, bir önceki yila göre bir basamak yükselerek 2022 yilini 19’uncu sirada tamamladi.

Küresel yatirim fonlari 60 trilyon dolara geriledi

TSPB’nin, ABD Yatirim Kuruluslari Enstitüsü’nün (Investment Company Institute) 46 ülkeyi kapsayan verilerinden derledigi “Türkiye Sermaye Piyasasi 2022” raporuna göre, dünyadaki yatirim fonlarinin toplam büyüklügü borsa endekslerindeki düsüse paralel olarak 2022 yilinda bir önceki yila göre yüzde 15 azalarak 60 trilyon dolara geriledi. Raporda, ABD’nin 29 trilyon dolarlik yatirim fonu portföyü ile dünya siralamasinda ilk sirada yer aldigi ve dünyadaki yatirim fonu büyüklügünün yüzde 48’ini olusturdugu belirtildi. TSPB’nin “Türkiye Sermaye Piyasasi 2022” raporunda yatirim fonlarina iliskin su ifadeler yer aldi: “Vergi ve operasyonel alanlarda sundugu imkanlardan dolayi yatirim fonu ve yatirim ortakligi gibi yatirim kuruluslarinin küresel merkezi konumunda olan Lüksemburg’un, 2022 yilinda milli geliri 82 milyar dolar iken, yatirim fonu büyüklügü bir önceki yila kiyasla yüzde 18 küçülmesine ragmen 5.4 trilyon dolar oldu. Benzer sekilde sundugu firsatlar ile kolektif yatirim sirketlerinin alternatif merkezi haline gelmeyi hedefleyen Irlanda’nin yatirim fonlari portföyü bir önceki yila göre yüzde 15 gerilemesine ragmen 3.9 trilyon dolarlik portföy büyüklügü ile dünyada üçüncü sirada yer aldi.”

Raporda, Türkiye’nin yatirim fonu portföyünün 2022 yilinda dolar bazinda yüzde 79 oraninda arttigina dikkat çekildi. Türkiye 36 milyar dolar olan yatirim fonu büyüklügü ile dünya siralamasinda dört basamak yükselerek 31’inci siraya çikti. Bu büyümeye ragmen Türkiye’de yatirim fonlarinin milli gelire orani ortalamanin çok altinda kaliyor. Incelenen 46 ülkenin yatirim fonlarinin milli gelire oraninin ortalama yüzde 70 oldugunun belirtildigi raporda, Türkiye’de son yillarda saglanan büyümeye ragmen bu oranin sadece yüzde 4 olduguna dikkat çekildi.
Kaynak: İHA