Asirlik Çinar Agacinin Hikayesi Duyanlarin Yüregini Dagliyor
Aydin’in Kösk ilçesinde Yunan zulmünün izlerini tasiyan 5 asirlik çinar agacinda takili olan çengellerin hikayesi adeta duyanlarin yüregini dagliyor. Isgal yillarinda onlarca masum insanin asilip iskence yapilarak katledildigi çinar aradan geçen 105 yila ragmen tarihin aci hatiralarini halen üzerinde tasiyor. Sehir merkezinin tam ortasinda yer alan bir çinar sadece asirlik bir agaç degil ayni zamanda ibret vesikasi olarak görülüyor.
"Iskenceye sahit olan Destina bile aklini yitirdi"
Aydin’in ünlü tarihçilerinden ve Kurtulus Savasi yillarina ait çesitli kitaplari bulunan Sabahattin Burhan, 1919’lu yillarda yasanan bu olaylari birinci agizdan dinlerken ve olaylarin sahitleri anlatirken çok duygulandigini belirterek, Çinar’in hikayesinin genç nesle mutlaka aktarilmasi gerektigini belirtti.
O dönem Yunanlilarin yaptigi zulümlere sahit olan Destina adli bir Rum kadinin gördüklerine dayanamayip aklini yitirdigini ve aklen malul olarak öldügünü dinledigini aktaran Burhan, yaklasik 5 asirlik oldugu düsünülen Kösk ilçesindeki tarihi çinarin gövdesinde yer alan çengellerin ilk olarak Osmanli döneminde sokak aydinlatmasinda kullanilan samdanlarin asilmasi amaciyla çakildigini belirtti.
Sadece Kösk’teki ‘Koca Kavak’ olarak bilinen çinarin hikayesinin bile bugünlerin kiymetini bilmek için yeterli oldugunun altini çizen Burhan; “Tarihe taniklik eden bu çinarin sol tarafinda kalan bina o zamanlar Yunan karakolu olarak kullanilirmis. Saga bakan sokagin karsisindaki ev de Destina adli bir Rum kadina aitmis. Yunanlilar çesitli yerlerden yakalayip getirdikleri masum insanlarin üstünü soyar ayaklarindan bu çengellere astiktan sonra çelik yaylar ile hem döverler hem de vücutlarindaki etleri kopartirlar yani insanlarimizi inlete inlete katlederlermis. Diger bir iskence sekli de yakaladiklari masum halki çinarin dibine getirip el ve ayaklarini baglayip burnunu da siktiklari kisileri agzi ile nefes almak istedigi sirada ibrikle su dökerek cigerlerini su doldururlarmis. ‘Ciger patlatma’ iskencesi dedikleri bu yöntemle de yüzlerce insani katletmisler. Bu iskencelere sahit olan kavagin karsisindaki evde oturan Destina adli Rum kadin Yunanlilarin Türklere yaptigi bu zulme sahit ola ola aklini kaçirmis. Ölünceye kadar Kösk’ten ayrilmamis” dedi.
“Akil sagligini yitirdikleri bilinmektedir”
Geçtigimiz yil Eylül ayinda kimliklendirme çalismalari tamamlanan asirlik çinar agacinin hüzünlü hikayesi genç nesillere aktarilmasi amaciyla asirlik agacin önüne asilan tanitim tabelasinda ise “100 yil önce Kösk’teki Yunan isgali sirasinda iskencelerden geçirilen vatandaslarimizin aci hatiralarina tanik olan bu asirlik agaç, ecdadimizin matemini sinesinde yasayan ve yasatan bir ibret vesikasidir. Yapilan arastirmalara göre 500 yasinda oldugu tespit edilen bu asirlik agaç, Yunan mezaliminin izlerini tasimaktadir. O döneme tanik olanlarin, iskencelerden geçirilen Müslüman vatandaslarin yasadiklari karsisinda akil sagliklarini yitirdikleri bilinmektedir” ifadeleri yer aldi.