Türkiye'de Göreli Yoksulluk Orani Yüzde 14,4 Oldu
Esdeger hanehalki kullanilabilir fert medyan gelirinin yüzde 50’si dikkate alinarak belirlenen yoksulluk sinirina göre, yoksulluk orani 2022 yilinda ayni düzeyde kalarak yüzde 14,4 oldu.
Esdeger hanehalki kullanilabilir fert medyan gelirinin yüzde 40’i dikkate alinarak belirlenen yoksulluk sinirina göre, yoksulluk orani bir önceki yila göre 0,9 puanlik azalis ile yüzde 7,6 olarak gerçeklesti. Medyan gelirin yüzde 70’i dikkate alinarak belirlenen yoksulluk sinirina göre hesaplanan yoksulluk orani ise bir önceki yila göre 0,6 puanlik artis ile yüzde 29,3 oldu.
Yoksulluk orani en düsük haneler tek kisilik haneler oldu
Hanehalki tipine göre esdeger hanehalki kullanilabilir fert medyan gelirinin yüzde 50’si dikkate alinarak hesaplanan yoksulluk oranlarina bakildiginda; tek kisilik hanehalklarinda yoksulluk orani bir önceki yila göre 1,0 puan artarak yüzde 7,5, çekirdek aile bulunmayan birden fazla kisiden olusan hanehalklarinda ise 2,6 puan artarak yüzde 11,7 olmustur. En az bir çekirdek aile ve diger kisilerden olusan hanehalklarinin yoksulluk orani 1,1 puan artarak yüzde 19,6, tek çekirdek aileden olusan hanehalklarinin yoksulluk orani ise 0,3 puan azalarak yüzde 13,9 oldu.
Okur-yazar olmayanlarin yüzde 27,7’si, yüksekögretim mezunlarinin ise yüzde 2,6’si yoksul
Esdeger hanehalki kullanilabilir fert medyan gelirinin yüzde 50’si dikkate alinarak hesaplanan yoksulluk oranina göre; okur-yazar olmayan fertlerin yüzde 27,7’si, bir okul bitirmeyenlerin yüzde 24,4’ü, lise alti egitimlilerin yüzde 13,8’i, lise ve dengi okul mezunlarinin ise yüzde 7,8’i yoksul olarak hesaplandi. Yüksekögretim mezunlari ise yüzde 2,6 ile en düsük yoksulluk oranina sahip grup oldu.
Maddi ve sosyal yoksunluk orani yüzde 16,6 oldu
Geçen yillarda yayimlanan maddi yoksunluk tanimi Eurostat tarafindan revize edilerek tanimin içine sosyal yoksunluk kriterleri de dahil edildi.
Maddi ve sosyal yoksunluk orani hesabinda hane düzeyinde sorgulanan degiskenler; otomobil sahipligi, ekonomik olarak beklenmedik harcamalari yapabilme, evden uzakta bir haftalik tatil masrafini karsilayabilme, kira, konut kredisi ve faizli borçlari ödeyebilme, iki günde bir et, tavuk, balik içeren yemek yiyebilme, evin isinma ihtiyacini karsilayabilme ve yeni eklenen mobilyalari eskidiginde degistirebilme durumudur. Geçen yillarda maddi yoksunluk tanimina dahil olan çamasir makinesi, renkli televizyon ve telefon sahipligi yeni tanimdan çikarilmistir.
Bu oran için fert düzeyinde yeni eklenen degiskenler ise; eskimis giysileri yerine yenisini alabilme, düzgün iki çift ayakkabiya sahip olabilme, ayda en az bir kez tanidiklari ile toplanabilme, ücretli bos zaman faaliyetlerine katilabilme, kendini iyi hissetmek için bir miktar para harcayabilme ve kisisel amaçli kullanim için internet sahipligi olarak belirlenmistir.
Yukarida belirtilen on üç maddenin en az yedisini karsilayamayanlarin orani olarak tanimlanan maddi ve sosyal yoksunluk orani; 2021 yilinda yüzde 18,1 iken 2022 yili anket sonuçlarinda 1,5 puan azalarak yüzde 16,6 olarak tahmin edildi.
Sürekli yoksulluk orani yüzde 14,0 oldu
Dört yillik panel veri kullanilarak hesaplanan sürekli yoksulluk orani, esdeger hanehalki kullanilabilir fert medyan gelirinin yüzde 60’ina göre son yilda ve ayni zamanda önceki üç yildan en az ikisinde de yoksul olan fertleri kapsamaktadir. Buna göre, 2022 yili anket sonuçlarina göre sürekli yoksulluk orani bir önceki yila göre 0,2 puan artarak yüzde 14,0 oldu.
Göreli yoksulluk orani en düsük TRC1 (Gaziantep, Adiyaman, Kilis) bölgesinde gerçeklesti
IBBS 2. Düzey bölgelerinin her biri için esdeger hanehalki kullanilabilir fert medyan gelirinin yüzde 50’sine göre hesaplanan yoksulluk sinirina göre, gelire dayali göreli yoksulluk oraninin en yüksek oldugu bölgeler; yüzde 15,0 ile TR62 (Adana, İçel), yüzde 14,6 ile TRA2 (Agri, Kars, Igdir, Ardahan) ve yüzde 14,3 ile TR31 (Izmir) oldu.
Göreli yoksulluk orani en düsük olan IBBS 2. Düzey bölgeleri ise yüzde 3,7 ile TRC1 (Gaziantep, Adiyaman, Kilis), yüzde 6,3 ile TRB1 (Malatya, Elazig, Bingöl, Tunceli) ve yüzde 7,5 ile TRA1 (Erzurum, Erzincan, Bayburt) oldu.
Yoksulluk veya sosyal dislanma riski altinda olanlarin orani yüzde 32,6 oldu
Göreli yoksulluk, maddi ve sosyal yoksunluk ve düsük is yogunlugu göstergelerinin en az birinden yoksun olma durumu olarak açiklanan yoksulluk veya sosyal dislanma riski altinda olanlarin orani ilk kez bu yil hesaplandi.
2022 yili sonuçlarina göre fertlerin yüzde 32,6’si yoksulluk veya sosyal dislanma riski altinda kaldi. Bu oran yas gruplarina göre incelendiginde; 0-17 yas grubunda yüzde 42,7, 18-64 yas grubunda yüzde 30,2, 65+ yas grubunda ise yüzde 20,5 olarak tahmin edildi.
Kendilerine ait bir konutta yasayanlarin orani yüzde 56,7 oldu
Oturulan konuta sahip olanlarin orani geçen yila göre 0,8 puan azalarak 2022 yilinda yüzde 56,7 olarak hesaplanirken, kirada oturanlarin orani yüzde 27,2, lojmanda oturanlarin orani yüzde 1,1, kendi konutunda oturmayip kira ödemeyenlerin orani ise yüzde 15,1 oldu.
Konutun izolasyonundan dolayi isinamama en çok karsilasilan konut ve çevre problemi oldu
Kurumsal olmayan nüfusun yüzde 33,6’si konutunda izolasyondan dolayi isinma sorunu ile sizdiran çati, nemli duvarlar, çürümüs pencere çerçeveleri vb. problemleri yasarken, yüzde 21,7’si trafik veya endüstrinin neden oldugu hava kirliligi, çevre kirliligi veya diger çevresel sorunlarla karsilasti.
Taksit ödemeleri veya borçlari olanlarin orani yüzde 59,4 oldu
Geçen yila göre konut alimi ve konut masraflari disinda borç veya taksit ödemesi olanlarin orani 4,3 puan azalarak yüzde 59,4 oldu. Nüfusun yüzde 6,2’sine bu ödemeler yük getirmezken yüzde 17,7’sine çok yük getirdi. Hanelerin yüzde 59,6’si evden uzakta bir haftalik tatil masraflarini, yüzde 41,5’i iki günde bir et, tavuk ya da balik içeren yemek masrafini, yüzde 31,1’i beklenmedik harcamalari, yüzde 20,4’ü evin isinma ihtiyacini, yüzde 65,4’ü eskimis mobilyalarin yenilenmesini ekonomik olarak karsilayamadigini beyan etti.