Erzincan'in Yüzde 51,4'Ünün Yogun Kent, Yüzde 10,6'Sinin Orta Yogun Kent Ve Yüzde 38'I Ise Kirsal Kesimde Yasiyor
TÜIK yillik olarak elde edilen yerlesim yeri düzeyindeki nüfus istatistiklerini açikladi. Buna göre; Erzincan’da ikamet edenlerin yüzde 51,4’ünün yogun kent, yüzde 10,6’sinin orta yogun kent ve yüzde 38’inin kir olarak siniflandirilan yerlesim yerlerinde yasadigi görüldü.
Söz konusu kent-kir siniflamasi 2012 yilinda çikarilan 6360 sayili Yasa gibi yasal düzenlemeler sonucu idari bölünüs yapisinda meydana gelen degisikliklerden önemli derecede etkilenmistir. Bu nedenle Cumhurbaskanligi tarafindan 2019-2023 yillari için hazirlanan 11. Kalkinma Plani ile hem ulusal hem de uluslararasi ihtiyaçlari göz önünde bulunduracak sekilde kent-kir tanimlarinin revize edilmesi sorumlulugu TÜIK’e verildi.
Bu çerçevede Içisleri Bakanliginin sorumlulugunda olan Mekânsal Adres Kayit Sistemi’nin (MAKS) kullanilmaya baslanmasi ile birlikte; TÜIK tarafindan istatistik üretilmesi amaciyla fiili kent-kir yapisini daha dogru yansitan bir siniflama yapilmistir. Yeni kent-kir tanimi mahalle-köy düzeyinde üç siniftan olusmaktadir.
"Yogun kent, orta yogun kent ve kir"(1) farkinda olusturulan bu yeni siniflama ile uluslararasi standartlara uygun, sürdürülebilir bir yapinin gelistirilmesi ve bu düzeyde istatistikler üretilmesi hedeflenmektedir. Siniflamada, Avrupa Istatistik Ofisi tarafindan gelistirilen "Kentlesme Derecesi (Degree of Urbanisation-DEGURBA)"(2) esas alinmis olup veri kaynagi olarak MAKS ve ADNKS kullanilmistir.
Nüfusumuzun yüzde 67,9’unu yogun kent olarak siniflandirilan yerlerde ikamet edenler olusturdu
Ülkenin toplam yüzölçümünün sadece yüzde 1,6’sini olusturan yogun kent olarak siniflandirilan yerlesim yerlerinde 31 Aralik 2022 tarihi itibariyla 57 milyon 934 bin 583 kisi yasamaktadir. Diger bir ifadeyle Türkiye nüfusunun yüzde 67,9’u söz konusu yerlesim yerlerinde ikamet etmektedir.
Kir olarak siniflandirilan ve Türkiye yüzölçümünün yüzde 93,5’ini olusturan yerlesim yerlerinde toplam nüfusun yüzde 17,3’ü ikamet ederken, orta yogun kent olarak siniflandirilan ve ülke yüzölçümünün yüzde 4,9’unu olusturan yerlesim yerlerinde nüfusun yüzde 14,8’inin ikamet ettigi görüldü.
Diger yandan cinsiyete göre dagilima bakildiginda, yogun kent olarak siniflandirilan yerlerde ikamet eden nüfusun yüzde 49,7’sini erkeklerin, yüzde 50,3’ünü ise kadinlarin olusturdugu görüldü.
Orta yogun kent olarak siniflandirilan yerlerde ikamet edenlerin yüzde 50,3’ünü erkekler, yüzde 49,7’sini kadinlar; kir olarak siniflandirilan yerlerde ikamet edenlerin ise yüzde 51,4’ünü erkekler ve yüzde 48,6’sini kadinlar olusturdu.
Yasli nüfusun yüzde 30,1’inin kir olarak siniflandirilan yerlerde ikamet ettigi görüldü
Ülkemiz toplam nüfusunun yüzde 9,9’unu olusturan 65 yas ve üzeri nüfusun yüzde 30,1’inin kir olarak siniflandirilan yerlesim yerlerinde ikamet ettigi görüldü.
Yasli nüfusun yüzde 14,6’sini orta yogun kent olarak siniflandirilan yerlerde yasayanlar olustururken; yüzde 55,3’ünü ise yogun kent olarak siniflandirilan yerlerde yasayanlar olusturdu.
Türkiye nüfusunun yüzde 68,1’ini olusturan 15-64 yas grubu çalisma çagindaki nüfus içinde yogun kent olarak siniflandirilan yerlerde yasayanlarin orani yüzde 69,2 oldu. Bu yas grubundaki toplam nüfus içinde orta yogun kent olarak siniflandirilan yerlerde ikamet edenlerin orani yüzde 14,7 iken; kir olarak siniflandirilan yerlerde ikamet edenlerin orani yüzde 16,1 olarak gerçeklesti.
Çocuk nüfus olarak tanimlanan 0-14 yas grubu nüfusun yüzde 69,7’sinin yogun kent olarak siniflandirilan yerlerde, yüzde 15,3’ünün orta yogun kent olarak siniflandirilan yerlerde ve yüzde 15’inin kir olarak siniflandirilan yerlerde ikamet ettigi görüldü.
Yogun kent olarak siniflandirilan yerlerde yasayanlarin oraninin en fazla oldugu il Istanbul oldu
ADNKS, 2022 sonuçlarina göre en yüksek nüfusa sahip il olan Istanbul’da ikamet edenlerin yüzde 96,4’ünün yogun kent, yüzde 2,7’sinin orta yogun kent ve yüzde 0,9’unun kir olarak siniflandirilan yerlesim yerlerinde yasadigi görüldü.
Türkiye’nin ikinci büyük nüfusuna sahip il olan Ankara’da ikamet edenlerin yüzde 88,3’ünün yogun kent, yüzde 7,6’sinin orta yogun kent ve yüzde 4,1’inin kir olarak siniflandirilan yerlesim yerlerinde yasadigi görüldü.
Nüfus büyüklügü açisindan üçüncü sirada yer alan Izmir’de ikamet edenlerin ise yüzde 78,6’sinin yogun kent, yüzde 12,2’sinin orta yogun kent ve yüzde 9,1’inin kir olarak siniflandirilan yerlesim yerlerinde yasadigi görüldü.
Orta yogun kent olarak siniflandirilan yerlerdeki nüfusun oraninin en fazla oldugu il Artvin oldu
Orta yogun kent olarak siniflandirilan yerlesim yerlerinde ikamet eden nüfus oraninin en yüksek oldugu iller sirasiyla yüzde 58,1 ile Artvin, yüzde 57,9 ile Bayburt ve yüzde 57,3 ile Sinop oldu. Diger yandan orta yogun kent olarak siniflandirilan yerlesim yerlerinde ikamet eden nüfus oraninin en az oldugu iller ise sirasiyla yüzde 1,6 ile Kilis, yüzde 2,7 ile Istanbul ve yüzde 6,5 ile Eskisehir oldu.
Kir olarak siniflandirilan yerlerde yasayanlarin oraninin en fazla oldugu il Ardahan oldu
Kir olarak siniflandirilan yerlesim yerlerinde ikamet eden nüfusun oraninin en yüksek oldugu il yüzde 68,4 ile Ardahan oldu. Ardahan ilini yüzde 60,3 ile Tunceli ve yüzde 54,2 ile Bartin izledi. Kir olarak siniflandirilan yerlerde ikamet edenlerin oraninin en az oldugu iller ise sirasiyla yüzde 0,9 ile Istanbul, yüzde 4,1 ile Ankara ve yüzde 4,7 ile Kocaeli oldu.