Türkiye'nin Ihraç Ettigi Tibbi Sülügün Büyük Bir Kismini Samsun Karsiliyor

Tibbi sülük yetistiriciligi modern tipta ilaç üretiminde ve alternatif tedavi yöntemi olarak kullaniliyor. Vücutta bulunan fazla ve zehirli kanin atilmasina yarayan tibbi sülük tedavisi varis, kalp damar hastaliklari, romatizma hastaliklari, genel yorgunluk hali, metabolizma hastaliklari, cilt hastaliklari gibi çok çesitli hastaliklara iyi geldigi biliniyor. Türkiye, dogadan toplanan tibbi sülüklerin ticaretinde dünyada belirleyici bir ülke konumunda bulunuyor. Dünya sülük ticaretinin yaklasik yüzde 80’lik bölümü Türkiye’den karsilaniyor. Sülük toplayiciligi ayni zamanda o yörenin halki içinde önemli bir gelir kaynagi olusturuyor. Bu anlamda Samsun sinirlari içerisinde bulunan Kizilirmak ve Yesilirmak Deltalari Türkiye’de tibbi sülük popülasyonlarinin en güçlü oldugu sulak alan kompleksi durumunda bulunuyor. Uluslararasi sözlesmeler geregi dogadan toplanan tibbi sülük ihracatina kota konuldu. 2023 yili için Türkiye’den toplam bin 500 kilogram sülük ihracatina izin veriliyor. Bu baglamda ihracati yapilan 1500 kg’lik sülük miktarinin büyük kismi Samsun’daki avlak sahalarindan toplanarak ihracat izni alan firmalar vasitasiyla yurt disina gönderiliyor.

“Yöre halkinin sülük toplayiciligindan süreklilik arz eden gelir elde etmesi saglanacak”

Tibbi sülük yetistiriciligi hakkinda bilgi veren Il Tarim ve Orman Müdürü Ibrahim Saglam, “Kizilirmak Deltasi Ramsar alanidir ve koruma altindadir. Kizilirmak Deltasi’ndaki tibbi sülük popülasyonunun sürdürülebilirliginin saglanabilmesi için, Tarim ve Orman Bakanligi, Tarimsal Arastirmalar ve Politikalar Genel Müdürlügü (TAGEM) tarafindan desteklenen ve yürütücülügünü Isparta Egirdir Su Ürünleri Arastirma Enstitüsü Müdürlügü ile birlikte yürüttügümüz, Kizilirmak Deltasi Tibbi Sülük Popülasyonu miktari ve yillik avlanabilir kotasinin belirlenmesi projesinin saha çalismalari tamamlanmistir. Kizilirmak Deltasi’ndaki tibbi sülük kotasinin belirlenmesine müteakip, Yesilirmak Deltasi’nda da ayni çalismanin yapilmasi planlanmaktadir. Kizilirmak Deltasi’ndaki tibbi sülük stoklarinin hesaplanmasina dönük arastirma projesi niteligindeki bu çalisma ile ilimiz deltalarindaki sülüklerin avlanmasina yönelik avcilik kota sinirlamasi ile zaman ve boy yasagi uygulamalari gündeme alinacaktir. Böylece nesli azalmakta olan tibbi sülük popülasyonlarinin yasamini sürdürmesi ve yöre halkinin sülük toplayiciligindan süreklilik arz eden gelir elde etmesi saglanacaktir. Mevcut potansiyelin ortaya konmasindan sonra sülüklerin dogrudan yurt disina ihraç edilmesinden ziyade müdürlügümüz koordinasyonunda yerelde katma deger olusturacak ve sülüklerden ilaç ve kozmetik ürün elde edilmesine yönelik ticari yatirimlar gündeme alinacaktir” dedi.



“Sülükle tedavi konusunda uzmanlasmis tip merkezlerinin ihtiyaci da karsilaniyor”

Samsun sinirlari içerisinde bulunan sülük toplama alanlarinda ‘hirudo verbana’ türünün yasadigini ifade eden Müdür Saglam, “Sülükler, ruhsat tezkeresi verilen avcilar tarafindan toplanmakta, ihracat izni almis firmalar vasitasi ile belirlenen kota dâhilinde yurt disina ihraç edilmektedir. Ayrica yurt içinde özellikle sülükle tedavi konusunda uzmanlasmis tip merkezlerinin ihtiyaci da karsilanmaktadir. Tibbi sülük ihracatinda kota olmasi nedeni ile 2023 yilinda ülke genelinde avcilik yolu ile elde edilen toplam 1500 kg. sülük ihraç edilebilmektedir. Yurt disinda özellikle Almanya, Hollanda, Belçika gibi ülkelerde tibbi sülük ile tedavi yöntemleri revaçtadir. Tibbi sülük ihracatinin artirilabilmesi için bu türün yetistiriciligi de önem arz etmektedir. Yetistiricilik tesislerinin artmasi sülük ihracatinda artis saglayacaktir” diye konustu.



“Yillik kapasite artacak”

Müdür Saglam sunlari söyledi:

“Ilimizde Terme ilçesinde kurulu 1 adet 1 milyon 500 bin adet/yil ( bin 500 kilogram/yil) kapasiteli tibbi sülük (Hirudo verbana) yetistiricilik tesisi kurulus islemlerini tamamlayarak üretim asamasina geçmis bulunmaktadir. Kavak ilçemizde 250 bin adet/yil (250 kilogram/yil) kapasiteli bir tesis bakanligimizdan ön izin almis olup kurulum islemleri devam etmektedir. Bafra ilçesinde 100 bin adet yil kapasiteli tibbi sülük hirudo verbana yetistiriciligi basvuru alinmis olup ön izin asamasi devam etmektedir. Tibbi sülük yetistiriciliginde, laboratuvar kosullarinda büyük akvaryum, tanklar ve küçük kaplarda üretim ve yetistiriciligi yapilmaktadir. Ayrica toprak havuzlarda yetistiriciligi yapilmaktadir. Yine bunlarin yaninda Samsun 19 Mayis ilçesinde 1 yerel firma ile Bafra ilçemizde 1 yerel firma, sahis av sezonu içerisinde yöre sülük toplayicilarinin toplamis olduklari sülükleri uygun ortamlarda barindirarak ülkemizin degisik sehirlerinde sülükle tedavi konusunda uzman kisilere ve talep edilen bölgelere sevk etmektedirler. Bu yolla da birçok vatandasimiz geçimini bu islerden saglamaktadir.”