Sosyal Medya Anketlerinde Paran Kadar Manipülasyon

Seçim takviminin ve Cumhurbaskanligi adaylarinin da belirlenmesiyle siyaset arenasinda rekabet kizismaya basladi.

Gerek adaylarin bulundugu siyasi partiler gerekse de adaylara gönül vermis kisiler tarafindan basta Twitter olmak üzere pek çok sosyal medya mecrasinda anketler açilarak sözde vatandasin nabzi ölçülüyor. Gayet masum ve kisisel bir tepki olarak görünen sosyal medyadaki anketlerin pek de masum olmadigi ortaya çikti. Siyasi partilerden popüler sanatçilara, dizi ve filmlerden futbol takimlarina kadar pek çok konuda açilan anketler; anketi açan kisilerin haberi olmasa dahi disardan oy satin almalariyla istatistikleri degistirilebiliyor. Bazi internet siteleri tarafindan olusturulan sanal marketlerden belli bir ücret karsiliginda 1000 ila 100 bin anket oyu satin alinarak istenilen sikka gerçek olmayan, bot hesaplar sayesinde yönlendirilerek anket sikkindaki istatistiki veri degistirilebiliyor. Herhangi bir uzmanlik gerektirmeyen islem sayesinde sosyal medyada açilan anket istenildigi gibi de yönlendirilerek vatandaslara yaniltici bilgiler veriliyor.

“Anket verilerinin gerçekçi ve güvenilir olmasiyla alakali bir pürüz var”

Anket verilerinin sanal hesaplar yönlendirilerek degistirildigini söyleyen Bilisim Uzmani Sener Kul, “Anket sistemi bugünkü benzer sosyal medya platformlarinda var. Twitter’daki haliyle her platform kendi içerisine anket sistemini entegre edebiliyor. Fakat önemli olan buradaki anket verilerinin gerçekçi ve güvenilir olmasiyla alakali bir pürüz var. Maalesef sosyal medyada her seyi yönetemiyorsunuz. Iste suni algilar ya da farkli olmayan, balon gündemler çok rahatlikla olusturulabiliyor. Bu sadece ankette de degil. Anketin disinda begeniden takibe, trendtopic konulardan üst siralara çikmaya, bir gündem olusturmaya kadar bir çok konu bu anlamda manipülasyona açik. Twitter’da son günlerde bir çok popüler hesap gündemimiz siyaset oldugu için siyasi anketler açmaya basladi.

Anket olunca da anketi düzenleyen kisiler yapmasa bile anket seçeneklerindeki kisilerin takipçileri ve ya gönül vermis kisiler iyi niyetli ya da art niyetli olarak anket siklarini yaniltici sekilde disardan müdahalelerle degistirebiliyorlar. Anketlerdeki oy seçenekleriyle ilgili satin almalar var. Hangi oy seçenegini istiyorsaniz o oy seçenegini rakam adeti olarak satin alabiliyorsunuz. Bot hesaplar yönlendirilerek oylamadaki istatistiki veri degistirilebiliyor” dedi.



“Bu tarz platformlarla ilgili maalesef bu tür konularin önüne geçilemiyor”

Sosyal medya platformlarinin bu tür konularin önüne geçemedigini vurgulayan Kul, “Bunlar da çok basit sekilde yapiliyor. Siz anket linkini paylasiyorsunuz. Hangi anket sikkina veri göndermek istiyorsaniz onu da belirledikten sonra adeti kadar ödemesini yaptiktan sonra örnegin 100 bin adet ‘B’ sikkina yönlendirildiginde ‘B’ sikki 100 bin adet oyunu arttirmis oluyor. Dogal olarak da anketin güvenilirligi ortadan kalkmis oluyor. Bu tarz platformlarla ilgili maalesef bu tür konularin önüne geçilemiyor. Çünkü ilk etapta platformlarin bunlarin önüne geçmesi gerekiyor. Fakat su anki teknolojiyle bu da çok mümkün görünmüyor” ifadelerini kullandi.

“Sadece siyasi degil popüler sanatçilar, film ve diziler hatta futbol takimlarinda bile bir çok ankette manipülasyon açik”

Siyasetten popüler sanatçilara hatta futbol takimlarina kadar düzenlenen bütün anketlerin manipülasyona açik olduguna deginen Kul, “Ben su an yarim saat içerisinde suni bir gündem olusturabilirim. Suni bir profil olusturup sanki bunu bir adaymis gibi çalistirabilirim. Bunun için de devasa bir ekibim olmasina gerek yok. Bunlarla ilgili belli satin almalari belli bot yönlendirmelerini yaparak su anda Twitter’da gündem olabiliriz. Çok ciddi rakamlarda takipçiye sahip bir profil de olabiliriz. Bir akim da olusturabiliriz. O yüzde buralar çok seffaf degil. O yüzden buralara çok itibar etmemek gerekiyor. Takibi ki bunu hakkaniyetle yapmak isteyenler de vardir. Ancak onlarin da haberi olmadan seçenekteki kisiler tarafindan da manipüle edilmis olabilir. Sadece siyasi degil popüler sanatçilar, film ve diziler hatta futbol takimlarinda bile bir çok ankette manipülasyon açik” diye konustu.



“Dünyanin sosyal medyadan ibaret olmadigi, gündemlerin oradan belirlenmedigi akilda bulundurulmali”

Sosyal medya kullanicilarinin gündemi sadece sosyal medya üzerinden degil farkli mecralardan da takip etmesi gerektigi konusunda uyarilarda bulunan Kul, “Sosyal medyayi siradan bir sekilde kullanan, kisisel bir hesaptan ötesine gitmeyen kisilerin bunlari tespit etmesi çok zor. Kaldi ki bugün bir yorum, begeni ve takipçiyi tespit edemiyorlar. Anket bunun bir ileri seviyesi çünkü bunu kimlerin oyladigini göremiyorsunuz. O yüzden onlari tespit etmeleri çok zor. Bot hesaplar sizin gibi yasayan bir profil gibi hareket ediyor. Bazilarinda profil resmi, paylasimlar var. Önceleri bunlari var olan insanlarin profilleri kopyalanarak yapiliyorduk. Artik yapay zeka ile hiç var olmayan bir insanin profili olusturulabiliyor. Böyle bir kisi varmis gibi hareket edebiliyorlar. Sosyal medya kullanicilari bunlari tespit edemezler. Dünyanin sosyal medyadan ibaret olmadigini, gündemlerin oradan belirlenmedigi akilda bulundurulmali. Çünkü eger ki bir platforma bagli gündeminiz olursa yarin siz de dogru ya da yanlis farkli bir konunun içerisine yönlendirilmis bulabilirsiniz” dedi.



“Yanlis yönlendirmeler baska insanlarin hayatlarini tehlikeye atabilir”

Herhangi bir gündemde kullanicilarin hemen reaksiyon göstermeden beklemeleri gerektigine isaret eden Kul, “Bir gündem olustugunda hemen aninda oraya reaksiyon verdiginizde o gündemin dogru yanlis ya da eksik, kötü, hatali oldugunu bilemiyorsunuz. O andaki heyecan, duygularinizla hareket ediyorsunuz. Bu nedenle yanlis bir yönlendirme sürecine katki saglamis oluyorsunuz. Yanlis yönlendirmeler baska insanlarin hayatlarini tehlikeye atabilir, çok iyi çalisan bir sistemi engelleyebilir, ya da yardim gidecek bir kisiye yardim gitmesini engelleyebilir” dedi.