Çocuklarda Atesin Nedeni Enfeksiyonlar
Çocuk Sagligi ve Hastaliklari Uzmani Dr. Ali Fatih Kisaarslan, çocuklar için acil servise en çok “yüksek ates” sebebiyle basvurulduguna dikkat çekerek, “Ates bir hastalik degildir, bir belirtidir. Çocuklarda ilk defa ölçülen ates 38 derecenin altinda ise ve çocugun genel durumu iyiyse siklikla acil müdahaleye ihtiyaç yoktur. Öncelikle takip etmek gerekir. 38.5 derecenin üzerine çikan israrci ates durumunda ise vücut sogutulur, gerekirse ates düsürücü verilir. Ates devam ediyorsa çocuk doktora götürülmelidir” dedi.
“38.5 derecenin üzerindeki israrci ates için ilaç verilebilir”
Çocugun yasi, ortam isisi, biyolojik saati, geçirdigi hastaliklar, genel saglik durumu, kronik hastaliginin olup olmamasi gibi etkenlerin ates durumunu etkiledigini ifade eden Dr. Kisaarslan, çocukluk çaginda en çok görülen ates sebebinin enfeksiyon olduguna isaret ederek sözlerine söyle devam etti:
”Özellikle üst solunum yolu enfeksiyonlari bunlardan da viral enfeksiyonlar en sik ates sebepleridir. Öncelikle 38.5 dereceyi asmayan durumlarda ates ilk defa yükselmeye basladiysa takip etmek gerekir. Eger 38.5 derece ve üzerinde devam ediyorsa ates düsürücü verilebilir. Ancak atesin sebebi ve çocugun hangi yasta oldugu da önemlidir. Örnegin 28 gün ve altinda olan bir bebekte ates en sik asiri isinma ve sivi kaybiyla ortaya çikar. Bu dönemde atesli çocuk hastaneye getirildiginde genel durumu iyi, hasta görünümü yok ve beslenmesi, emmesi aktif görünüyorsa bebegin üzeri açilarak rahatlatilir. Anne sütü ile sivi takviyesi verildiginde ates kendiliginden düsebilir” diye konustu.
Dr. Kisaarslan, tetkik ve tedaviye hemen baslanmasi için halsiz ve hasta görünümlü, huzursuz ve istahsiz çocuklari ayirt etmek gerektigini, buna ragmen görünümü iyi, ciddi ates kaynagi ya da havale gibi riskli durumlari olmayan çocuklari ayaktan takip ve tedavi ettiklerini sözlerine ekledi. 3 ay ile 3 yas arasindaki bebek ve çocuklarin atesin en çok görüldügü grup olduguna deginen Dr. Kisaarslan, 39-40 dereceye kadar çikan ateslerin de yine bu yaslarda çok görüldügünü belirtti.
Dr. Kisaarslan, genel durumu iyi çocuklarin ayakta takip ve tedavi edilebilecegini ancak ates nedeni açiklanamayan ve genel durumu iyi olmayan çocuklarin gecikilmeden tetkik edilerek, gerekirse hastanede tedavi edilebilecegini dile getirdi.
“Atesin ilk belirtisi el ve ayaklarin sogumasi olabilir”
Çocuklarda daha çok ates nedeni olan enfeksiyonlarin beyindeki ates merkezini uyardigini, ates merkezinin vücut sicakligi ayar noktasini daha yukariya çekerek yeni bir ayar noktasi olusturdugunu ifade eden Dr. Kisaarslan, “Böylece vücudumuzu isitmak için sicak bir ortama yönelir, giyinmek isteriz. Titreyerek isi üretmeye çalisiriz. Cilt damarlarimiz büzülerek isi kaybini önlemeye çalisir. Vücut sicakligini korumaya yönelik olusan damar büzülmesi nedeniyle el ve ayak gibi uç noktalarda biraz soguma ve morarma görülebilir. Hatta atesin ilk belirtisi bu da olabilir. Bunu gözden kaçirmamak gerekir” seklinde konustu.
“Asiri giyinme ve sicak ortam vücut isisini artirir”
Güvenli sinirin 38.5 derece ve alti oldugunu vurgulayan Dr. Kisaarslan sunlari söyledi:
“Çevresel isi artisina, bebek ve çocuklarin asiri giydirilmesine ve asiri üstlerinin örtülmesine bagli da vücut isisi yükselerek atese neden olabilir. Yani ortamdan kazandigimiz isiya bagli vücut isisi artisi olabilir. Bu noktada da çocuk kendisini isinmis hisseder, serin bir yer arar. Su içmek ister ve terler. Vücut sicakliginin asiri isinmaya bagli yükseldigini bu belirtilerden de anlayabiliriz. Hemen sivi takviyesi verilerek, üzerini açarak ve ortam serinletilerek vücut isisi normal seviyeye getirilebilir. Ates düsürmek bir tedavi anlamina gelmez. Bizim için güvenli sinir 38.5 derece ve altidir. Ancak önemli bir hastalik ve havale riski gibi durumlarda takibi birakmadan müdahale edilerek ates düsürülebilir.”
Bu sinira kadar olan atesin anne babalari endiselendirse de aslinda vücuda faydali olduguna dikkat çeken Dr. Kisaarslan, "Ates esnasinda vücudumuzun savunma hücreleri olan akyuvarlarimizin mikrop öldürme yetenegi ve antibiyotiklerin mikroplari öldürme etkisi artar. Ancak ates 42-43 derecelere kadar çikarsa artik bu faydali etki azalmaya baslar. Artik vücut zarar görmeye baslayabilir” dedi.