Bakan Nebati, Yapilandirma Kanunu'nun Detaylarini Açikladi

Hazine ve Maliye Bakani Nureddin Nebati, Izmir’de bir otelde düzenlenen “Is Dünyasi Bulusmasi”na katildi.

Toplantida Yapilandirma Kanunu hakkinda detayli bilgiler veren Bakan Nebati, “Teklifle, vergi ve prim borçlari basta olmak üzere, çok sayida kamu kurum ve kurulusuna süresinde ödenememis borçlarin cezalari kaldirilarak ödenmesini getiriyoruz. Sunu da belirtmem gerekir ki, bugüne kadar diger yapilandirma yasalarinda kapsama alinmayan adli para cezalari dahil olmak üzere idari para cezalarini da yapilandirma kapsamina aliyoruz. Tabii bunlarin faizlerini de düsük bir oran ile güncelleyerek ödenmesini daha kolay hale getiriyoruz. Bu Yapilandirma Kanunu’nda vergi dairesine ödenmesi gereken hangi tür borç olursa olsun yapilandirilacak. Bir tane istisnamiz var o da 2022 yili için ödenmesi gereken geçici vergiler. Onlar da zaten beyanname verme süresinde kadar ödenmezse terkin edildigi için kapsama almadik. Ayrica, davali olan vergi ve prim dosyalarindaki ihtilaflari sonlandirarak ödeme imkâni getiriyoruz” diye konustu.



“Yasalasmasini bekliyoruz”

Yapilandirma Kanunu ile ilgili bilgi vermeye devam eden Bakan Nebati, “Halkimizin ve ekonomimizin gereksinimlerini ve gelen talepleri dikkate alarak kamuya olan yükümlülüklerin hafifletilmesi ve uzun vadeli taksitler seklinde ödenebilmesi için Cumhurbaskanimizin da belirttigi çalismalari tamamlandi. Insallah en kisa sürede Meclisimizin gündemine alinarak yasalasmasini bekliyoruz. Kanun hem yapilandirma hükümlerini hem de vergi mevzuatinda çesitli yeniliklerin oldugu hükümleri kapsayacak. Yapilandirmaya iliskin hükümlerle; vergi daireleri, gümrük müdürlükleri, Sosyal Güvenlik Kurumu, büyüksehir belediyeleri ve belediyeler, il özel idareleri ve yatirim izleme ve koordinasyon baskanliklarina ödenmesi gereken kamu alacaklarinin yeniden yapilandirilmasina iliskin düzenlemeler yapiyoruz” sözlerine yer verdi.

“Taksit ödeme sürelerini 4 yila çikardik”

Teklifte, matrah artirimi ve isletme kayitlarinin düzeltilmesine imkân saglayan düzenlemelere de yer verdiklerini söyleyen Bakan Nebati, sözlerini söyle sürdürdü: “Isletmelerimiz, 2018 ila 2021 yillari için gelir, kurumlar, KDV ve gelir stopaj vergilerinde matrah ve vergi artirimi yaparak vergi incelemesi ve tarhiyata muhatap olmayacak. Bu konuda da sunu pesinen belirteyim; artirilan matrahlarin vergilerini pesin öderlerse o zaman vergi aslinda da yüzde 10 indirim saglanacaktir. Bu teklifteki önemli bir yenilik de taksit ödeme sürelerini 4 yila çikarmamizdir. Böylece vatandaslarimiz yapilandirilan borçlarini 4 yila yayilan aylik taksitler halinde 48 taksitte ödeyebilecekler. Ödeme süresini uzun tuttuk ancak daha kisa sürede ödemek isteyenlere de ayrica avantajlar getiriyoruz. Yapilandirilan borçlar pesin ödenirse, zaten küçük oranlar uygulayarak hesapladigimiz Yurt içi-ÜFE tutarinin yüzde 90’indan da vazgeçiyoruz. Eger yapilandirilan borç idari para cezasi ise asil alacaktan da yüzde 25 oraninda indirim sagliyoruz.”

“2 bin lirayi asmayacak borçlar”

2 bin lirayi asmayan icralik borcu olan vatandaslarin bu borçlarini tasfiye edecek ortami zaten daha önce hazirladiklarini ifade eden Bakan Nebati, “Simdi de vergi, ceza, faiz gibi hangi türden olursa olsun borcu bulunan vatandaslarin 2 bin lirayi asmayan borçlarini sileceklerini söyledi.

Bir kisinin, 31 Aralik 2022 tarihinden önce ödenmesi gereken borçlarinin toplami 2 bin lirayi asmiyorsa bu düzenleme kapsaminda bir defaya mahsus olmak üzere hiçbir sart aramadan borçlarini siliyor, alacagimizdan vazgeçiyoruz. Böylece, bu borçlar nedeniyle vergi dairelerimiz takip islemleri yapmayacak, vatandasimiz da takibe muhatap olmayacaktir” dedi.



“Genç girisimci istisnasinin tutarini artiriyoruz”

Teklifte yer alan diger bazi düzenlemelere de deginen Bakan Nebati, söyle siraladi: “Gelir Vergisi Kanunu’nda yer alan genç girisimci istisnasinin tutarini artiriyoruz. Mevcut düzenlemeye göre istisna kapsaminda ilk defa ise baslayan gelir vergisi mükelleflerinin üç hesap dönemi kazançlarinin yillik 75 bin lirasi gelir vergisinden istisna ediliyor. Söz konusu tutari 2023 yili için 150 bin liraya çikariyor ve her yil Gelir Vergisi tarifesinin ikinci dilimi tutarina paralel olarak artmasini sagliyoruz. Böylece, izleyen yillarda, dilim tutarlarinda yeniden degerleme oraninda artis oldukça, bu istisna da beraberinde artacak.”

“Konutlarin daha uygun sartlarla üretilmesine imkan sagliyoruz”

TOKI tarafindan konut ve konut ile birlikte ihale edilen yapim islerine iliskin olarak bu yilsonuna kadar uygulanmak üzere, damga vergisi istisnasi getirdiklerini aktaran Bakan Nebati, “Böylece, özellikle orta ve alt gelir grubuna yönelik konutlarin daha uygun sartlarla üretilmesine imkan sagliyoruz. Ortakligin giderilmesi davalari yoluyla gayrimenkul satislarinda alinan asgari maktu harcin toplamini belli bir tutarla sinirlandiriyoruz. Turizmi tesvik amaciyla, turizm tesislerimizin yaz ve kis sezonlarinda çalismalari durumunda SGK prim destegi sagliyoruz. Turizmin 12 aya ve ülke çapina yayginlastirilmasi hedefi dogrultusunda; turizm sektöründe çalisan personelin tüm yil çalisabilmesi ve nitelikli personel istihdaminin kalici hale getirilmesi için yeni bir destek sistemi düzenliyoruz. Yil boyunca faaliyet gösteren turizm isletmesi belgeli ve Türkiye Sürdürülebilir Turizm Programi kapsamindaki ve bu Program kriterlerinden üçüncü asama sertifikasina sahip konaklama tesisi isyerlerinde çalisan sigortalilar için kis veya yaz turizmi kapsaminda belirledigimiz aylarda prim destegi verecegiz. Bu destek kapsaminda, prime esas kazanç alt sinirinin iki katini geçmemek sartiyla, bildirilen prime esas kazanç üzerinden hesaplanan sigortali ve isveren hissesi primlerinin tamamini Hazinece karsilayacagiz" ifadelerini kullandi. AR-GE tasarim ve destek personelinin merkez ve bölge disi çalisma sürelerinin yüzde 100’e çikarilmasina imkân verdiklerini belirten Bakan Nebati, “BAG-KUR sigortalilik sürelerinin durdurulmasi ve ihya edilmesine imkan sagliyoruz. Istirak hissesi ve pay alimi dolayisiyla yapilan finansman giderlerinin, devir sonrasi devir alan kurum tarafindan gider yazilabilmesi imkanini getiriyoruz. Öte yandan esdeger esya ve yeniden kullanilabilir parçalarin sigorta sektöründe kullanilabilmesinin de yolunu açiyoruz” diyerek kanunun detaylarini paylasti.

“Krizleri firsata çevirmeyi basardik”

Türkiye’nin son yüzyilin en zor yillarindan biri olan 2022 yilindaki krizleri firsata çevirmeyi basardigini kaydeden Bakan Nebati, söyle konustu: “Tüketici güven endeksi gibi öncü göstergeler de 2023 yilinda ekonomimiz hakkinda olumlu isaretler vermektedir. Bu basarilarin temelinde 20 yildan bu yana elde ettigimiz kazanimlar oldugu gibi, yatirim, üretim ve ihracata odaklanan Türkiye Ekonomi Modelimiz de önemli bir paya sahiptir.”

“Rekorlar kirdik”

Ekonomik aktivitedeki güçlü toparlanma ve etkili politikalar sayesinde, 2021 basindan 2022 kasim ayina kadar 4,5 milyon vatandasa ilave istihdam olusturduklarini, toplam ihracati ihracatçilarin da katkisiyla, 254,2 milyar dolara çikartarak cumhuriyet tarihinin rekorunu kirdiklarini söyleyen Bakan Nebati, “Rusya-Ukrayna Savasi basladiginda kimi çevreler tarafindan turizme yönelik felaket senaryolari çizilmis olsa da uyguladigimiz politikalarla 2022 yilinda turizmde de rekorlar kirdik” dedi.

Bakan Nebati ayrica, “Nasil ki 2022’de son 20 yilin en iyi bütçe performanslarindan birini sergilediysek 2023 yilinda da bütçe disiplininin bozulmasi gibi bir durum kesinlikle söz konusu olmayacaktir” ifadelerini kullandi.

“2022 yilini yüksek enflasyonla geçirdik”

Çesitli destekler, EYT ve ücret artislari gibi kararlari alirken, vatandaslari her daim gözetmelerinin yani sira bütçeye etkilerini de titizlikle hesapladiklarini belirten Bakan Nebati, “Bahsettigim küresel gelismelerin ve 2021 sonunda yasadigimiz ani kur artislarinin etkisiyle 2022 yilini yüksek enflasyonla geçirdik. Ancak enflasyonda da son 2 aydir düsüs egilimine girmis oldugunu hepimiz görüyoruz. Kurlardaki oynakligin azalmasi, beklentilerdeki iyilesme ve is dünyamizin fiyat sabitleme ve indirme kampanyamiza devam eden destegiyle, ilerleyen aylarda da enflasyonda belirgin düsüsler görmeye devam edecegiz” diye konustu.



“Enflasyona ezdirmedik”

Enflasyondan vatandaslarin alim güçlerinin etkilenmemesi için 2022 yilinda 290,4 milyar lira vergi gelirinden vazgeçtiklerini, hükümet olarak ücret politikalarinda da destekleyici bir durus sergilediklerini kaydeden Bakan Nebati, söyle devam etti: “Net asgari ücreti yüzde 54,7 artirdik. Asgari ücretten alinan gelir ve damga vergisini kaldirdik ve bu uygulamayi tüm ücret gelirlerinin asgari ücrete isabet eden kismi için geçerli kildik. Kamu çalisanlarimizi ve emeklilerimizi bugüne kadar enflasyona ezdirmedik; aylik ve ücretlerinde enflasyonun oldukça üzerinde reel artislar yaptik. Bu yilin basinda da ilave refah payi vererek önemli iyilestirme sagladik. Temmuz ayinda da ayrica artis yapacagimizi özellikle hatirlatmak isterim. Bu yil, siz degerli is insanlarimiza saglayacagimiz asgari ücret destegini de 100 liradan 400 liraya çikardik.”

“Bu binanin yiktirilarak otoparka dönüstürüldügünü Izmirliler bilmeli”

Konusmasinin sonunda Izmir Iktisat Kongresi binasi üzerinden Izmir Büyüksehir Belediyesi yüklenen Bakan Nebati, “Bu binanin yiktirilarak otoparka dönüstürüldügünü Izmirliler bilmeli. Atatürk’ün Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk yillarinda toplamis oldugu bina, Büyüksehir tarafindan yiktirilmis ve otopark yapilmis. Simdi Vali Bey inisiyatif kullanmis, arsayi bulmus, sahipleriyle pazarlik yapmis. Yeri satin almis, Türkiye Cumhuriyeti adina. O bina simdi kaldigi yerden aslina uygun sekilde yükseliyor. Tipki Türkiye’nin yükseldigi gibi. Birinci yüzyil bitti, ikinci yüzyila giriyoruz. 2. yüzyila 2023 yilinda yani Türkiye yüzyilinin insa edilmeye baslandigi döneme adim atiyoruz. Nerede? Izmir’de. Izmir’e Türkiye sahip çikiyor” dedi.



“Veriler 2024 yili için de önemli”

Toplantida konusan Izmir Ticaret Odasi (IZTO) Yönetim Kurulu Baskani Mahmut Özgener, “Ülkemiz ekonomisinin en önemli sorununun enflasyon oldugunu görüyoruz. Bu yüzden, islerimizin sürdürülebilirligi ve yatirim kararlarini saglikli verebilmemiz açisindan, öncelikli olarak enflasyon seviyesini ve para politikasinin yönünü bugünden tahmin etmemiz gerektigini düsünüyoruz. Bu veriler sadece 2023 için degil, 2024 yili için de önemli olacak. Aralik ayinin baz etkisiyle yüzde 64,27 olarak gerçeklesen yil sonu enflasyonunda önümüzdeki 3 ayda da düsüslerin yasanabilecegini öngörüyoruz. Ancak bu yilin ilk çeyreginden sonraki kritik dönemde enflasyonun yeniden yükselme egilimine girme riskini göz ardi edemeyiz. Enflasyonla mücadeleyi sadece baz etkisine baglamanin dogru olmadigi kanaatindeyiz. Yani sira enerji fiyatlari, kredi politikasi, EYT düzenlemesi ve asgari ücrette yapilan güncelleme ve bunun diger maaslara yansimasinin baz etkisini azaltacagini ve fiyatlar genel seviyesine ivme kazandirabilecegini de unutmamamiz gerekiyor” dedi.



“Güvenin yeniden tesis edilmesine ihtiyaç var”

“Enflasyondaki düsüsün nasil saglanacagiyla ilgili soru isaretlerinin giderilmesine ve piyasalarda güvenin yeniden tesis edilmesine ihtiyaç var” diyen Özgener, söyle devam etti: “Bunun için de uluslararasi alandan gelebilecek negatif soklara karsi, Türkiye ekonomisinin dayanikliligini artirmak üzere enflasyon-cari açik-büyüme üçgeninde alternatif bir senaryo üzerinde çalisilmasi, enflasyonla mücadelede para ve sermaye piyasasi enstrümanlarinin kullanildigi, tüketim, tasarruf, kur ve faiz dengelerinin saglandigi, etkin ve akilci yönetildigi politikalari içeren bir paketin mutlaka uygulanmasi gerektigine inaniyoruz. Makro ihtiyati tedbirler çerçevesinde yapilan düzenlemelerin su ana kadar hedeflenen faydayi saglayamadigini görüyoruz. Deneyimleme süreci sonunda sosyal yapiyi olumsuz etkileyen bir enflasyon, reel seviyesi düsük bir Türk Lirasi’na ragmen, yükselen cari açik ile karsi karsiyayiz. Alinan ekonomik ve finansal kararlarin maliyeti artarken, seçim sonrasina ötelenen ek maliyetlerin olusabilecegini de öngörüyoruz. Enflasyonun düsmesi için, yilin ikinci yarisinda talebin ciddi bir sekilde daralmasi gerektigini düsünüyoruz. Bu nedenle para politikasinda bir degisiklik olup olmayacagina dair görüsleriniz bizler için çok önemli. Öncelikli konularimiz arasinda para politikasinin normallesmesine iliskin beklentimiz de yer aliyor.”

“Çözüm bekleyen konularimizdan biri yüksek enflasyon”

Ege Bölgesi Sanayi Odasi (EBSO) Yönetim Kurulu Baskani Ender Yorgancilar, söyle konustu: “Öncelikli çözüm bekleyen konularimizdan biri yüksek enflasyondur. Bugün küresel ekonominin de ana gündemi enflasyonla mücadeledir. Ancak, biz oran olarak ayrismaktayiz. 2022 ÜFE 12 aylik ortalamasi yüzde 128 iken, TÜFE yüzde 72 gerçeklesti. ÜFE-TÜFE farkindan dolayi pazarda fiyatlar düsmemekte, enflasyona neden olmakta, öngörülebilir fiyatlama yapilamamaktadir. Vatandas açisindan da refah kaybina yol açmaktadir. Bu nedenle, enflasyonu düsürmeye yönelik, kalici adimlarin hizlandirilmasi son derece önemlidir. Bununla birlikte, kanuna göre uygun sartlari olusan enflasyon muhasebesine geçilmesi de beklentilerimiz arasindadir. Is dünyamizin bir diger ana konusu da finansmana erisimdir. Son açiklanan 250 milyar TL’lik kredi paketi ve talebimiz olan EYT kredisi için çok tesekkür ediyoruz. Gelen talepler dogrultusunda yeterliligini hep birlikte görecegiz. Ancak, henüz bankalarca kredi açilmadigini da belirtmek isterim.”

“Sürdürülebilir degil”

“Uzun bir zamandir kredilerde karsimiza üç konu çikmaktadir” diyen Yorgancilar, söyle siraladi: “Birincisi istedigin miktarda kredi temin edilememektedir. Ikincisi alinan kredi faizi, politika faizinin çok üstünde ve maliyetli olmaktadir. Üçüncüsü de kredinin vadesidir. Kredi/mevduat oranina baktigimizda, 3 sene önce yüzde 120’lerde iken, bugün yüzde 88’lere geriledi. Sonuçta da öz sermayesi yetersiz, tesvik çerçevesinde yatirimi olmayan ve ihracat yapamayan firmalarin krediye ulasmasindaki zorluklar, çarklarin dönmesini güçlestirmektedir. Kredi kullanimindaki sinirlayici düzenlemeler ve mevzuat degisikliklerinden dolayi, ticari kredilere ulasim her geçen gün zorlasmaktadir.” Yorgancilar ayrica, “Is dünyasina olumsuz yansiyan bu uygulamalar sürdürülebilir degildir. Beklentimiz, reel sektörün kredi talebinin uygun vade, miktar ve faiz düzeyinden karsilanmasidir. Aksi halde, ekonomi yönetiminin iç talebi canlandirmaya yönelik olarak attigi adimlar, yerli üretimi degil, ithalati besleyecektir” dedi.



“Özetle, hepimiz kaybediyoruz”

Toplantida konusan Ege Ihracatçi Birlikleri (EIB) Koordinatör Baskani Jak Eskinazi, “Hayatim ihracatla geçti. Bugünkü gibi zorlu süreçleri çok az gördüm. Son zamanlarda ihracata dayali büyüme için gerekli adimlari attigimizi söyleyemedigim için ülkem adina çok üzgünüm” sözlerine yer verdi. 2022 yilini üç farkli döneme ayirarak ihracat rakamlarini aktaran Eskinazi, zaman içerisinde ihracat artis hizinin düstügüne isaret edere sözlerini söyle sürdürdü: “Finansmana erisimde yasanilan zorluklar büyük problemlerimizden birisi. Yüksek enflasyon toplumdaki tüm katmanlarin dengesini bozuyor. Üçüncü büyük sorunumuz düsük döviz kuru. Tüm dünyadan ayristigimiz ekonomik modelimiz bu üç sorunu daha da büyütmüs olabilir. Tüm dünyanin görüslerine itibar ettigi iktisatçimizin bu yönde tespitleri var. Yine pek çok iktisatçimiz, döviz kurunu baskilayarak enflasyonu düsürmenin mümkün olmadigini dillendiriyorlar. Biz ihracatçilar da, bu döviz kuruyla rekabetçi olamayacagimizi her firsatta belirtmeye devam ediyoruz. Anlayacaginiz, mevcut döviz kuru enflasyonla mücadelede size bir basari kazandirmazken, bizlerin de rekabetçiliginin önünde büyük bir set olusturuyor. Özetle, hepimiz kaybediyoruz. Ihracatçilar olarak döviz kurlarinin mevcut durumu bizlere aci veriyor. Ihracati kösteklerken, ithalati artiriyor.”

“Sizinle ayni dili konusuyoruz”

“Bizler her aciya dayaniriz. Bu tabloyu tersine çevirebiliriz” diyen Eskinazi, Türkiye’nin potansiyelinin buna imkan tanidigini söyledi.

Eskinazi, “Öncelikle biraz önce saydigim üç soruna acil çözüm gelistirmeliyiz. Yüksek enflasyonla sorunlarimiza sifa bulamayiz. Enflasyon rakamlarinin düsmesi için dünyada basariya ulasmis modelleri kullanabiliriz. Enflasyonu kontrol altina alana kadar çare olarak enflasyon muhasebesinin hayata geçirilmesi gerektigine inaniyoruz. Ihracatçilarimizin finansmana erisimlerindeki sorunlar giderilmeli. Is dünyasinin finansmana erisiminde finansman gider kisitlamasinin kaldirilmasi gerektigini düsünüyoruz” ifadelerini kullandi. Eskinazi, söyle devam etti: “6 Ocak’ta sizinle Türkiye Ihracatçilar Meclisinde yaptigimiz toplantida bizlere dillendirdiginiz ve sonrasinda katildiginiz TV programlarinda ifade ettiginiz gibi ihracatta rekabetçiligimizin sürdürülebilirligi ve artmasi, ithalatin azalmasi ve issizligin önüne geçmek için TL’nin degerinin düsmesi gerekiyor. Sizinle ayni dili konusuyoruz. Aramizdaki tek fark, TL’nin piyasada gerçek degerini bulmasi için siz Hükümet olarak bizden çok daha fazla aksiyon alabilecek konumdasiniz. Biz ihracatçilar ise bu konuda sizin atacaginiz adimlara muhtaciz. Siz Türk Lirasi’nin nominal degerine kavusmasi için gerekli adimlari attiginiz takdirde biz ihracatçilar 2023 yili için ihracatimizi orta vadeli istikrar programindaki hedefler dogrultusunda artirma sözünü simdiden verebiliyoruz.”

Sürdürülebilirlik vurgusu

“Eger ikinci asrimiz gerçekten dünyada ‘Türkiye Yüzyili’ olsun istiyorsak, tüm sorun alanlarimizda sürdürülebilirligi saglayacak bir irade ortaya koymamiz sart” diyen Izmir Ticaret Borsasi (ITB) Yönetim Kurulu Baskani Isinsu Kestelli de söyle konustu: “Izmir’e yapilan yatirimlarin çarpan etkisi çok daha yüksek. Bu nedenle hükümetimizin tarimi teknolojiyle büyütme çabalarimiza destegini artirmasi, kuraklikla mücadelede sürdürülebilir çözümler üretmesi, girdi maliyetlerindeki büyük siçramanin neden oldugu tahribati önlemesi, Dikili, Kinik ve Bayindir’da yürüttügümüz tarima dayali ihtisas organize bölgelerine omuz vermesi ve finansmana erisim sikintisina çare olmasi hayati önemde. Izmir Ticaret Borsasi olarak tarimdaki sorunlarimizi çözemedigimiz sürece ekonomideki sorunlari da çözmemizin mümkün olmadigina inaniyoruz.”

Toplanti, basina kapali olarak devam ediyor.