Türkiye Ziraat Odalari Birligi Baskani Bayraktar, Üretici Ile Market Arasindaki Fiyat Farkliliklarini Degerlendirdi

Türkiye Ziraat Odalari Birligi Baskani Semsi Bayraktar, yaptigi açiklamada Temmuz ayinda fiyati en fazla artan ürünün markette limon, üreticide kuru sogan; fiyati en fazla düsen ürünün ise markette ispanak, üreticide kuru kayisi oldugunu belirterek su açiklamayi yapti: “Elmadaki fiyat farkini yüzde 325,5 ile marul, yüzde 304,8 ile kuru fasulye, yüzde 274,8 ile maydanoz, yüzde 267,4 ile yesil mercimek, yüzde 243,8 ile kuru incir ve yüzde 238,6 ile nohut takip etti. Elma 8,7 kat, marul 4,2 kat, kuru fasulye 4 kat, maydanoz 3,8 kat, yesil mercimek yüzde 3,7, kuru incir ve nohut 3,4 kat ve kuru üzüm 3 kat fazlaya tüketiciye satildi. Üreticide 2 lira olan elma 17 lira 38 kurusa, 2 lira 8 kurus olan marul 8 lira 85 kurusa, 7 lira 90 kurus olan kuru fasulye 31 lira 98 kurusa, 1 lira 7 kurus olan maydanoz 4 lira 1 kurusa, 8 lira 20 kurus olan yesil mercimek 30 lira 13 kurusa, 32 lira olan kuru incir 110 lira 1 kurusa, 8 lira 40 kurus olan nohut 28 lira 44 kurusa, 14 lira 50 kurus olan kuru üzüm 43 lira 32 kurusa markette satildi.”

Market fiyatlari

Temmuz ayinda markette 36 ürünün 25’inde fiyat artisi, 11’inde ise fiyat azalisi görüldügünü bildiren Semsi Bayraktar, Temmuz ayinda markette fiyati en fazla artan ürün yüzde 72,7 ile limon oldugunu belirterek, “Limondaki fiyat artisini yüzde 69,6 ile domates, yüzde 38,1 ile yumurta, yüzde 35,5 ile sivri biber, yüzde 33,8 ile kirmizi mercimek ve yüzde 28,5 ile marul takip etti. Markette fiyati en fazla azalan ürün ise yüzde 16,8 ile ispanak oldu. Ispanaktaki fiyat düsüsünü yüzde 15,6 ile yesil sogan, yüzde 10,2 ile patlican, yüzde 8,1 ile Antep fistigi, yüzde 5,4 ile toz seker, yüzde 5,3 ile ayçiçek yagi izledi” dedi.



Üretici fiyatlari

Açiklamasinda, “Temmuz ayinda üreticide fiyati en fazla düsen ürün yüzde 16,7 ile kuru kayisi oldu. Kuru kayisidaki fiyat düsüsünü yüzde 2,5 ile yesil sogan, yüzde 2,4 ile Antep fistigi izledi” diyen Bayraktar, üreticide en fazla fiyat artisinin yüzde 89,7 ile kuru soganda görüldügünü belirterek su bilgileri verdi:

“Kuru sogandaki fiyat artisini yüzde 80 ile limon, yüzde 54,2 ile sivri biber, yüzde 45 ile yumurta, yüzde 44,4 ile patates, yüzde 40 ile domates, yüzde 38,1 ile salatalik, yüzde 37,5 ile ispanak takip etti. Temmuz ayinda üreticide 29 ürünün 17’sinde fiyat artisi olurken, 6’sinda fiyat düsüsü görüldü.

6 üründe ise fiyat degisimi olmadi. Üretici fiyatlarinda elma, nohut, findik, pirinç, kuru üzüm ve kuru incirde fiyat degisimi olmadi.”

Fiyat degisimlerinin sebepleri

TZOB Genel Baskani Bayraktar, üretici ile marketteki fiyat degisimlerinin sebeplerini ise söyle açikladi:

“Temmuz ayinda fiyati en fazla artan ürün markette limon, üreticide kuru sogan, fiyati en fazla düsen ürün ise markette ispanak, üreticide kuru kayisi oldu. Üreticide, kuru sogan ve patates arzinin yetersizligi fiyatlari yükseltti. Sivri biber, salatalik, domates fiyatlarindaki artis, artan talep baskisi nedeniyle gerçeklesti. Depolardan piyasaya yatak limon arzinin devam etmesi ve depo masraflarinin artmasi limonda fiyatlarin yükselmesine yol açti. Ispanakta havalarin isinmasi nedeniyle hasat edilen ürün miktarindaki azalma fiyata yansidi. Yumurtadaki fiyat artisi ise yem fiyatlarinin yüksekliginden kaynaklandi. Tüketici fiyatlarindaki artislarin düsürülmesi için üretici maliyetlerinin asagi çekilmesi gerekiyor.

En son yayinlanan TÜIK (Türkiye Istatistik Kurumu) Mayis ayi girdi fiyat endeksi rakamlari, mazot, gübre, elektrik, tohum, ilaç ve yem endeksindeki anormal artislari gösteriyor. Bu durum, üretici fiyat artislarinin nedenine isaret ediyor. Çünkü üretici fiyatlari endeksi yüzde 155 artarken, TÜIK verilerinde yer alan gübre endeksindeki artis yüzde 237’yi, mazot endeksindeki artis yüzde 184’ü buluyor. Girdi fiyatlarindaki artis ise raflarda fiyatlari yükseltiyor. Üreticilerimizin maliyetlerini düsürmeden tüketicilerin de ucuz gidaya ulasmasi mümkün degildir. Ürünlerdeki fiyat artislarina ragmen üreticilerimiz zor durumdadir. Çünkü girdi fiyat endeksindeki artislar ile tarimsal üretici fiyat endeksi arasindaki artislar, üretici aleyhine giderek artan büyük farklar olusturuyor. Üreticilerimiz maliyet artislarini fiyatlara yansitamiyor. Üreticilerimize verilecek destek, ayni zamanda tüketiciye verilecek destektir. Üreticilerimizi destekleyerek, moralini yüksek tutalim. Üretimden kopmasina izin vermeyelim.”

Temmuz ayi aylik ve yillik girdi fiyatlarindaki degisim

Temmuz ayinda, Haziran ayina göre gübre fiyatlari amonyum sülfatta yüzde 5,2 ve kalsiyum amonyum nitratta yüzde 2,7 azaldigini bildiren Semsi Bayraktar, “DAP gübresinde yüzde 6,8, 20.20.0 kompoze gübresinde yüzde 3,2, üre gübresinde yüzde 2,3 artis gösterdi. Geçen yilin Temmuz ayina göre ise son bir yilda üre gübresi yüzde 229, kalsiyum amonyum nitrat gübresi yüzde 217, DAP gübresi yüzde 194, amonyum sülfat ve 20.20.0 kompoze gübresi yüzde 190 oraninda artti. Mazot fiyati aylik olarak yüzde 10,8 azalirken, son bir yila göre ise yüzde 235 oraninda artti. Besi yemi Temmuz ayinda Haziran ayina göre yüzde 4,3, süt yemi ise yüzde 2,4 azalirken, son bir yilda ise besi yemi yüzde 116,6, süt yemi ise yüzde 125,2 oraninda artti. Elektrik fiyatlari son bir yilda yüzde 129,4 oraninda artti. Zirai ilaç fiyatlari ise yüzde 300’e varan oranlarda artis gösterdi. Girdi fiyatlari üretim sezonu boyunca var olan yüksek seviyesini sürdürüyor. Yüksek fiyatlar yeni üretim sezonuna hazirlanacak çiftçilerimizi düsündürüyor.

Üreticilerimizin gelecegi görmelerini, üretimde kalmalarini saglamak için girdiler makul fiyatlardan üreticilere ulastirilmali, girdi destekleri artirilmali, ekimden önce destekler açiklanmali ve en kisa sürede üreticilerimize verilmelidir” ifadelerini kullandi.