Uzmanindan Hepatit Uyarisi
Hepatit hastaligina karsi vatandaslara uyarida bulunan, Prof. Dr. Nese Demirtürk, ‘‘Dünyada her yil 1 milyon insan viral hepatitlere bagli nedenlerle ölüyor. Türkiye’de de hastaligindan habersiz 3 buçuk milyon hepatit B, 750 bin de hepatit C hastasi var. ’Kayip Milyonlari Test Yaparak Bulalim, Hepatitlerden Kurtulalim. Ilaçlarla ortalama 8 haftalik agizdan tedavi ile hastalar hepatit C’den tamamen kurtulabiliyorlar” dedi.
Türkiye’de kronik hepatit B ve C enfeksiyonlari karaciger nakillerinin en sik nedenini olusturuyor. diyen Prof. Dr. Nese Demirtürk,” Günümüz kosullarinda, hepatit B için etkin bir asinin varligi, kronik hepatit C enfeksiyonu için ise tam kür saglayan etkin bir tedavinin varligi bu hastaliklarin kontrol altina alinabilmesi konusunda elimizi güçlendiren iki önemli silah. Ancak ne yazik ki Dünya Saglik Örgütü (DSÖ) verilerine göre tüm dünyada viral hepatiti olan 354 milyon insandan neredeyse 300 milyonu hepatit B veya hepatit C ile enfekte oldugunun farkinda degil. Yine her gün hepatit B veya hepatit C ile enfekte yaklasik 3 bin kisi enfeksiyon veya komplikasyonlari nedeniyle hayatini kaybediyor. Ülkemizde de çogu henüz tani almamis 3,5 milyon hepatit B hastasi, 750 bin hepatit C hastasi oldugu tahmin edilmekte. Bu nedenle viral hepatitli hastalarin tespiti ve tedavisi viral hepatitlerle savasta kilit noktayi olusturuyor” dedi.
“4,5 milyon erken ölümün önlenmesi öngörülüyor”
Viral hepatite neden olan etkenlerin , ayrintili olarak tanimlanmis olan tani testleriyle kolaylikla saptanabildigini vurgulayan Prof. Dr. Demirtürk,” Viral hepatit olgularina kolayca ve güvenilir bir sekilde tani konulabiliyor. Ancak kronik viral hepatitler, hastalari hekime getirecek kadar agir semptomlara yol açmadiklari için hastalar genellikle tesadüfen saptaniyor. Bu durum da birçok hastanin hastaliginin farkinda olmadan yasamini sürdürmesine neden oluyor. Bazi viral hepatit türleri asilama yoluyla önlenebiliyor. DSÖ’nün bir arastirmasina göre, 2030 yilina kadar düsük ve orta gelirli ülkelerde asilama, teshis testleri, ilaçlar ve egitim kampanyalari yoluyla tahmini 4,5 milyon erken ölümün önlenebilecegini vurgulaniyor” ifadelerini kullandi.
Her yil 28 Temmuz, Dünya Hepatit Günü olarak belirlendigini söyleyen Prof. Dr. Nese Demirtürk, “Her yil 28 Temmuz’da dünya tek bir tema altinda farkli etkinliklerle bir araya geliyor. Bu yilin temasi “Hepatitler Beklemez; tani konulmamis hastalar test için, tani almis hastalar tedavi için, anne adaylari hepatit taramasi için, yeni dogan bebekler ilk doz hepatit B asisi için, saglik otoriteleri hepatit eliminasyon programlarinin etkin sekilde yasama geçirilmesi için hepatitler bekleyemez!!! olarak belirlenmis durumda. Risk gruplarindan baslayarak toplumun her kesimine testlerin yapilmasi enfekte bireylerin bulunmasi ve takip altina alinmasi için çok önemli.”
Prof. Dr. Nese Demirtürk, Türkiye’de de 2016 yilinda geri ödeme çerçevesine alinan direkt etkili antiviral ilaçlarin kronik hepatit C tedavisinde kullanima girmesinin, viral infeksiyonlarin tedavisinde bir devrim oldugunu vurguluyor. Demirtürk, “ Ilaçlarla ortalama 8 haftalik agizdan tedavi ile hastalar hepatit C’den tamamen kurtulabiliyorlar. Üstelik önemli bir yan etkisi olmayan ve kullanimi da son derece kolay olan ilaçlar bunlar. Ülkemizde 2016 yilindan bu yana yüzlerce kronik hepatit C hastasinda, bu tedavilerle tam kür saglandi. Hem kendileri hastaligin olumsuz sonuçlarindan kurtuldular hem de bulastiriciliklari ortadan kalkti. kronik hepatit C hastalarinin saptanabilmesi bu nedenle çok önemli, risk gruplarindaki taramalarla hastalar bulunup tedavi edilebilirlerse kanser ve siroz olmaktan kolayca kurtulabiliyorlar. Bunun için DSÖ, ülkeleri belirli hedeflere ulasmaya çagiriyor, bunlar su sekilde: Yeni hepatit B ve C infeksiyonlarini %90 azaltin, karaciger sirozu ve kanserden kaynaklanan hepatit kaynakli ölümlerini %65 azaltin, Hepatit B ve C virusu olan kisilerin en az %90’inin teshis edildiginden emin olun, uygun olanlarin en az %80’i uygun tedaviyi almasini saglayin” diye konustu.
Türkiye’de Saglik Bakanligi tarafindan geçtigimiz yil, 2018-2023 yillari arasini hedefleyen “Türkiye Viral Hepatit Önleme ve Kontrol Programi” yayinladigini ifade ededen Prof.Dr. Demirtürk,‘’Bu program çerçevesinde; toplumun viral hepatitlerin bulas yollari ve korunma konularinda bilgilendirilmesi, yüksek riskli gruplarin tanimlanmasi ve bu kisilerde viral hepatit taramalarinin gerçeklestirilmesi, ülkemizdeki gerçek hasta sayisinin belirlenmesi için sürveyansin etkin sekilde yapilmasi, hastalarin tespiti sonrasi tedavi için dogru yönlendirilmelerinin saglanmasi amaçlanmakta. Tüm bu hedeflerin gerçeklestirilmesi için konu ile ilgili tüm saglik birimlerinin koordine çalismasi büyük önem tasiyor.’’
“8 Temmuz itibari ile vaka görülen ülke sayisi da 35’e yükseldi”
Prof.Dr. Nese Demirtürk, son aylarda öncelikle Avrupa ülkelerinde baslayan, daha sonra Amerika’da çocuklarda gizemli hepatit vakalarinda bir artis görüldügünü ifade ederek, ”Dünya Saglik Örgütü bu vaka artisini 5 Nisan 2022’de salgin olarak tanimladi. Yine DSÖ verilerine göre 8 Temmuz itibari ile görülen vaka sayisi 1010’a, vaka görülen ülke sayisi da 35’e yükseldi. Ne yazik ki bu vakalarin 22’si ölümle sonuçlandi. Amerika’da görülen 435 vakanin 24’üne, Avrupada’ki 484 vakanin da 22’sine karaciger nakli yapilmasi gerekti. Yapilan incelemelerde hastalarin bir kisminda Adenovirüs, bir kisminda da SASS-CoV-2 pozitif bulundu. Ancak henüz bu ölümcül olabilen akut hepatit vakalarinin etkeni kesin olarak tanimlamadi. DSÖ bu konu ile ilgili çalismalarini devam ettiriyor. “