Tüm Zamanlarin En Yüksek Aylik Ihracat Rakami
Geride biraktigimiz Haziran ayinda ihracat geçtigimiz yilin ayni ayina göre yüzde 18,5 artisla 23,4 milyar dolar olurken, bu rakam tüm zamanlarin en yüksek aylik ihracat rakami oldu.
Toplantida konusan Bakan Ticaret Bakani Mehmet Mus, “Erzurum, Türk milletinin bayrak kentlerinden biri. Erzurum, istiklal mücadelemizin önemli duragi. Erzurum, ’önce vatan’ diyenlerin tarihe mührünü vurdugu sehir. Erzurumlu is insanlarimizin görüs, talep ve önerilerini dinleyecegiz. Ayrica bu vesileyle, Dogu Anadolu Ihracatçilar Birligimizin yeni hizmet binasinin, ihracat camiamiz için hayirli ve ugurlu olmasini temenni ediyorum. Bildiginiz gibi, küresel ekonomide uzun bir süredir pandemi süreciyle baslayan ve halen devam eden küresel tedarik zincirlerindeki bozulmalar ile arz-talep dengesizliklerinin neden oldugu sorunlarla mücadele ediyoruz.
Ukrayna’daki savas, gerek enerji gerekse tarim ürünleri fiyatlarinda ciddi artislara neden olarak, piyasalardaki dalgalanmalari daha da artirmistir. Tüm bunlarin neticesinde, birçok gelismis ülkede rekor düzeye ulasan enflasyon, insanlik için basat bir sorun haline gelmistir.
Nitekim, ABD ve Ingiltere’de son 40 yilin zirvesine yerlesen enflasyon, euro bölgesinde de çift hanelere ulasarak rekorlar kirmaktadir.
Buna karsin, son haftalarda açiklanan veriler ve enflasyonla mücadele için duyurulan politikalar, gelinen noktada küresel ekonomide bir yavaslama olmasi ihtimalinin güçlendigini göstermektedir. Nitekim Dünya Bankasi, geçtigimiz ay yayimladigi “Küresel Ekonomik Beklentiler” raporunda 1970’lerde yasanan stagflasyon durumu ile, günümüzde yasanan gelismeler arasinda bazi benzerlikler kurmustur.
Bu dogrultuda, birçok uluslararasi kurulusun küresel büyüme tahminlerini düsürdügüne sahit olmaktayiz. OECD, küresel büyüme tahminini yüzde 3’e çekerken, Dünya Bankasi da beklentisini yüzde 2,9 olarak güncellemistir. Bu atmosferde, artan korumaci politikalar ve küresel deger zincirlerinde yasanan degisimler ile, tersine bir küresellesme dönemine girdigimizin sinyallerini aliyoruz.
Ancak küresel sorunlarin çözümü için, her zamankinden daha çok dayanisma ve isbirligine ihtiyacimiz var.
Nitekim Birlesmis Milletler, gida fiyatlarindaki artisin, iklim degisikligi nedeniyle özellikle Afrika’da yasanan kuraklik ile birleserek, 2023 yilinda bir gida krizine dönüsebilecegi konusunda uyarilarda bulunmaktadir. Hükümet olarak, küresel çapta giderek büyüyen bu sorunlari yakindan takip ederek, gerekli adimlari hizla atmaktayiz” diye konustu.
Mus, "Türkiye, kuralli serbest piyasa konusundaki bu kararli tutumundan asla vazgeçmeyecektir. Nitekim küresel ekonominin tökezledigi böylesi bir ortamda Türkiye ekonomisi, 2021 yilinda yüzde 11 gibi bir oranla yakaladigi büyüme ivmesini, 2022’nin ilk çeyreginde de devam ettirmis ve yüzde 7,3 oraninda büyümüstür. Söz konusu 15 aylik dönemde Gayri Safi Yurtiçi Hasila artisimizin neredeyse yarisi, net ihracatimizdan kaynaklanmistir. Bir diger ifadeyle, ülkemizin yerli ve millî degerleri, yani iktisadî bagimsizlik mücadelemizin sivil neferleri olan ihracatçilarimiz, Türkiye ekonomisinin lokomotifi olmaya devam etmistir.
Öte yandan, büyümenin öncü göstergelerinden olan Sanayi Üretim Endeksimiz yillik yüzde 10,8 artarak ekonomideki üretim ivmesinin devam ettigini göstermistir. Geride biraktigimiz Haziran ayinda ihracatimiz, geçtigimiz yilin ayni ayina göre yüzde 18,5 artisla 23,4 milyar Dolar olmustur. Memnuniyetle belirtmek isterim ki bu rakam, tüm zamanlarin en yüksek aylik ihracat rakamidir. Böylelikle, 2022 yilinin ilk alti ayinin tamaminda, en yüksek aylik ihracat degerine ulastik ve altida alti yaptik. Yilin ilk alti ayinda ülkemiz toplamda 126 milyar dolar ihracat gerçeklestirmistir. Haziran ayinda dis ticaret hacmimiz, geçtigimiz yila göre yüzde 30 oraninda artisla 55 milyar dolara yükselmistir. Haziran ayi ithalatimiz ise 31,6 milyar dolar olarak gerçeklesmistir. Enerji kalemi, 8,1 milyar dolarlik pay ile bu ay da ithalatimizda önemli bir yer tutmustur. Dünyada artan enerji fiyatlarinin ithalat rakamlarimizdaki yansimalari devam etmektedir.
Bu noktada, ithalatimizdaki artis içerisinde enerji fiyatlarinin etkisi üzerine birkaç detay vermek isterim. Enerji ithalatimiz, 2022 Ocak-Haziran döneminde bir önceki yilin ayni dönemine göre yüzde 155 artarak 47,8 milyar dolar olarak gerçeklesmistir.
Toplam ithalat artisimizin yaklasik yüzdi 57’si enerji ithalatindan kaynaklanmistir. Bu ithalat artisinda enerji basta olmak üzere emtia fiyatlarindaki yükselislerin etkisi açikça görülmektedir. Nitekim 2022 Ocak-Mayis döneminde küresel enerji fiyatlari bir önceki yilin ayni dönemine göre yüzde 83 artis göstermistir. Küresel emtia fiyatlarindaki artisa paralel olarak en son açiklanan verilere göre 2022 Ocak-Nisan döneminde ülkemizin ithalat birim deger endeksi bir önceki yilin ayni dönemine göre yüzde 38 artis göstermistir.
Ancak ithalat miktar endeksimiz sadece yüzde 1,8 ile sinirli bir artis göstermistir. Diger taraftan, enerji ithalat birim deger endeksi ayni dönemde yüzde 190 artis gösterirken enerji ithalat miktar endeksi ise yüzde 5,3 azalis göstermistir. Yani Türkiye ithalat miktarini artirmamistir. Artan, ithal enerjinin fiyatidir. Bugün karsi karsiya oldugumuz enerji kaynakli dis ticaret açigi da tüm dünyada artan enerji fiyatlarinin bir sonucudur. Nitekim, ayni dönemde ihracatimizin ithalati karsilama orani, yine enerji hariç yüzde 93,4 düzeyinde gerçeklesmistir. 246,2 milyar dolara ulasan 12 aylik ihracatimizla, Cumhurbaskanimizin 2022 yili sonu için isaret ettigi 250 milyar dolar ihracat hedefine adim adim ilerliyoruz" seklinde konustu.