Bursa Ticaret Borsasi, ELÜS Ve TÜRIB Tanitimina Ev Sahipligi Yapti
Bursa Ticaret Borsasi, Türkiye’nin dört bir yanindaki tarim üreticisi ve tüketicilerini tek bir merkezi platformda toplayan, tarim sektörünün dijitallesmesi adina devrim niteligi tasiyan Türkiye Ürün Ihtisas Borsasi (TÜRIB) sisteminin tanitimina ev sahipligi yapti.
Bursa Ticaret Borsasi’nin TÜRIB’in A Grubu büyük hissedarlari arasinda yer aldigini ifade eden Baskan Aydin, “Yetkili acentesi oldugumuz TÜRIB’te Bursa Ticaret Borsasi olarak kisa sürede önemli bir ivme yakaladik. 2021 yilinda TÜRIB’te 328 milyon liranin üzerinde islem hacmi gerçeklestirirken, üye sayimizi yüzde 92 gibi büyük bir oranda artirma basarisi gösterdik” diye konustu.
TÜRIB sisteminin Türkiye’nin küresel ticarette söz sahibi olmasi için tarim sektörünün gelecegi oldugunu vurgulayan Baskan Mehmet Aydin, “Bu sistem ile tarim sektörünün daha rekabetçi, tarim ürünlerinin piyasalarda daha iyi olusmasi, lisansli depolarda depolanan ürünlere yönelik daha saglikli fiyat olusumunun saglanmasi ve fiyat dalgalanmalarinin minimize edilmesi amaçlanmaktadir. Bu vesileyle, TÜRIB sisteminin kentimizde daha yakindan taninmasi ve yayginlasmasi adina düzenledigimiz bu toplantinin hayirlara vesile olmasini temenni ederim” ifadelerini kullandi
Toprak Mahsulleri Ofisi Alim ve Muhafaza Daire Baskanligi Lisansli Depoculuk Sube Müdürü Mevlüt Akan, lisansli depoculuk sisteminin son yillarda ülkemizde çok büyük bir gelisme gösterdigini söyledi.
Lisansli depo kapasitelerinin saglanan desteklerle her yil artmaya basladigini ifade eden Mevlüt Akan, “2016 yilinda hububat anlaminda lisansli depolardan alimlarimizin yüzde 5’ini ELÜS yoluyla yaparken, bu oran 2021 yilinda yüzde 85’e ulasti. Lisansli depo kapasitesi de buna paralel olarak büyük artis sagladi. Öyle ki 2016 yilinda 805 bin ton olan kapasite bugün 41 ilde 8,3 milyon tona ulasmis durumda. Bugün 159 firma 226 noktada lisansli depo faaliyeti yürütmektedir” dedi.
Her geçen gün yayginlasmaya devam eden lisansli depoculuk sisteminde üreticilere ve sanayicilere saglanan tesvik ve desteklerden bahseden Akan, sunlari kaydetti:
“Lisansli depolarda yapilan islemlerden stopaj vergisi alinmamakta, KDV’den ve alim-satimlarda olusan gelir ve kurumlar vergisinden ve damga vergisinden muaf tutulmaktadir. Ayrica üreticilere devlet tarafindan 6 ay boyunca depo kira destegi saglanmaktadir. Yine üreticilere ton basina 25 lira nakliye destegi sunulmaktadir. Lisansli depolarda yapilan analizler de destek çerçevesinde olup, Ticaret Bakanligi tarafindan üreticilere ELÜS karsiliginda 9 ay vadeli faizsiz kredi imkâni sunulmaktadir. Lisansli depo yatirimi yapmak isteyen isletmelere ise yüzde 50 faiz indirimli 75 milyon liraya kadar kredi destegi sunulurken, lisansli depo yatirimlari 5. Bölge desteklerinden faydalanmaktadir.”
"TÜRIB’te islem hacmi 45 milyar lirayi asti"
TÜRIB Piyasalar Genel Müdür Yardimcisi Dr. Necla Küçükçolak ise, TÜRIB platformunun isleyisi hakkinda katilimcilari bilgilendirdi. TÜRIB sisteminin tarim ürünlerinin alim ve satiminin elektronik bir platform üzerinden seffaf ve güvenilir bir sekilde yapilabilmesini sagladigini kaydeden Küçükçolak, Bursa Ticaret Borsasi’nin da aralarinda oldugu 112 ticaret borsasinin TÜRIB acentesi oldugunu söyledi.
TÜRIB tarafindan 2019 yilinda faaliyete geçirilen Elektronik Ürün Senedi (ELÜS) Piyasasinda 26 Temmuz 2019-17 Mayis 2022 tarihleri arasinda 419 bin 758 islemde 19 milyon ton islem miktari ve 45,8 milyar Türk lirasi islem hacmi gerçeklestigini belirten Necla Küçükçolak, “Bugün TÜRIB platformunda 17 ürün islem görürken, beyaz peynirden zeytinyagina, sekerden çaya ve daha birçok farkli ürünün TÜRIB’te islem görmesi için çalismalar yürütüyoruz” dedi.
Ziraat Bankasi Bursa Bölge Yöneticisi Ugur Akdeniz, Ziraat Bankasi tarafindan çiftçi ve yatirimcilara saglanan destekler ile Tarim Ekosistemi paketinde yer alan ürünleri anlatti. Ziraat Bankasi’nin tarimsal kredilerde sübvansiyonlu kredi kullandirma avantaji oldugunu belirten Ugur Akdeniz, ülke genelinde tarim sektörü paydaslarina 131 milyar liralik kredi destegi sagladiklarini, bu rakamin Bursa’da 3,01 milyar lira oldugunu söyledi.
Lisansli depoculuk ve soguk hava deposu yatirimlarinin yüzde 75’ine kadar kredi imkâni sunduklarini ifade eden Akdeniz, “Kredi vadesi olarak 2 yil ödemesiz dönem olmak üzere toplam 7 yil kredi vade imkâni sunuyoruz. Ayrica sübvansiyon oranlarinda da indirim miktarlari ürünlere göre degismekle beraber lisansli depoculukta yüzde 50 indirim uyguluyoruz. Üreticilerimiz ELÜS üzerinde yazan tutarin yüzde 75’ine kadar da maksimum 9 ay vadeli sifir faizli kredi kullanabilme imkanina sahip olmaktadir” diye konustu
Tarim sektöründe yasanan iç ve dis gelismeler ile önümüzdeki döneme iliskin degerlendirmelerde bulunan IK Tarim Üssü Yönetim Kurulu Baskani Ismail Kemaloglu, dünya tarim piyasasinda artik dengelerin degistigini vurguladi. Dünyada artik, gida milliyetçiligi, iklim krizi gibi kavramlarin, yasaklar ve kotalarin konusuldugunu dile getiren Kemaloglu, “Dünya tarim piyasalari günden güne daha kirilgan, daha oynak bir hal aliyor. Önümüzdeki süreçte de bu durum büyük ölçüde devam edecek. Artik onlarca ülkenin ihracatçi oldugu bir dünya yok. Bugün dünyada bugday piyasasini sadece 5 ülke yönetiyor. Bu nedenle ekilmedik bir karis toprak birakmamak gerekiyor; ancak Türkiye’de 3 milyon hektar arazi ekilmiyor. Bu arazilerin yaklasik 2 milyon hektari bugday arazisi. Türkiye’nin bugdaydaki rekolte kaybi, üretim azalmasi, kirsalin bosalmasi, köylerin terkedilmesi ve özellikle Anadolu kusaginin bosalma hikayesidir” dedi.
Lisansli depolarin önemine dikkat çeken Ismail Kemaloglu, “Lisansli depolar tarimin barajlaridir. Hasat edilen hububati kademe kademe depoluyorsunuz ve ihtiyaciniz oldugu dönemde isleyen piyasada kullaniyorsunuz. Bunu kesinlikle göz ardi etmemek lazim. Bakiniz Karadeniz’de 2 milyar insani besleyecek potansiyel var. Bir tarafta Ukrayna, diger tarafta Kazakistan bulunurken Türkiye ortada adeta bir köprü. Bu nedenle önümüzdeki dönem Türkiye’ye dünya tarim piyasasinda müthis yeni imkanlar açacak. Türkiye eger bu pozisyonunu iyi bir sekilde kullanirsa bölgenin tarim politikalarinda bambaska bir rol üstlenecek” ifadelerini kullandi.