'Yemek Sonrasi Siskinlik Gastroparezis Habercisi Olabilir'

Medipol Üniversitesi Vatan Klinigi Iç Hastaliklari Bölümü’nden Uzm. Dr. Ali Osman Bugdayci, halk arasinda mide tembelligi olarak da bilinen gastroparezise iliskin önemli açiklamalarda bulundu. Uzm. Dr. Bugdayci, gidalarin mideden bagirsaga geçmesinde gecikme olarak tanimlanan gastroparezisin toplumun yüzde 4’ünü etkiledigini belirterek, “Gastroparezis, hastalarda yemekle ortaya çikan bulanti, kusma, karin agrisi ve gögüste sikisma hissine neden olur. Bunlarin sonucunda hastalarda beslenme yetersizligine bagli kilo kaybi ve yasam kalitesinde düsme ortaya çikar. Yenilen gidalarin mideden bagirsaga geçisinde gecikme nedeniyle, baslangiçta hastalarda yalnizca yemek sonrasi midede siskinlik görülür” dedi.



“Hastalar yemek yemekten korkar hale gelebilir”

Yillar içinde midede büyüme ve sarkma gelistigine dikkati çeken Uzm. Dr. Bugdayci, “Bu asamadan sonra hastada daha rahatsiz edici sikâyetler ortaya çikar. Yediklerini çikarmadan rahatlayamaz hale gelirler ve her yemek sonrasi siddetli kramp tarzinda karin agrilari ve büyümüs midenin diyafragmaya basisi sonucu gögüste sikismalar ortaya çikar. Hastalar bu belirtiler nedeniyle yemek yemekten korkar hale gelirler. Hem kusma, agri, gögüste sikisma korkusu hem de yediklerinin önemli kismini geri çikarmalari, hastalarda zamanla ciddi kilo kayiplarina ve yasam kalitelerinin düsmesine neden olur. Hastaligin tüm belirtilerinin ortaya çikmasi ortalama 4 ila 5 yilda olur. Ilk yillardaki siskinlikten kilo kaybina geçen süre ortalama 5 yildir. Gastroparezisde ortalama tani süreleri genelde 6 yildan daha fazladir” seklinde konustu.



“Kontolsüz diyabet riski artiriyor”

Uzm. Dr. Bugdayci, hastalarin neredeyse tamamina bir veya birkaç kez gastroskopi yapildigina deginerek, su bilgileri verdi: “Tespit edilen bulgularla gastrit, mide yemek borusu reflüsü veya ülser tanilariyla yillarca tedavi edilirler ve hastalarin teshisi gecikir. Gastroparezis tanisinda en önemli adim, gastroparezisin akla getirilmesidir. Sonraki adimlar mide büyümesinin, mide sarkmasinin, mide bosalim gecikmesinin, basit baryumlu grafilerle (mide duodenum grafisi) tespit edilmesidir. Devaminda mide çalismasini inceleyen diger testlerle tani dogrulamasi yapilir. Gastroparezisin tanisinin konulmasindan sonraki adim nedeninin tespitine yönelik tetkiklerdir. Tedavisi tamamen nedene yöneliktir. Bazi gastroparezis nedenleri basit ilaçlarla kolayca tedavi edilirken, bazilarinda mideyi bypass eden cerrahi yöntemler veya beslenme degisiklikleri gerekebilir. Bugünkü bilgilerle bile gastroparezis hastalarinin yüzde 40’a yakininda neden tespit edilememektedir (idiopatik gastroparezis). Gastroparezis hastalarinin yüzde 30’unda gastroparezisin nedeni kontrolsüz seker hastaligidir. Bunlar disinda nadir görülen iltihapli hastaliklar ve bazi romatizmal hastaliklarda gastroprezise neden olabilir. Bu hastaliklardan mide, on iki parmak bagirsagi ve jejunumda uzun süreli iltihaplara ve bunun sonucu mide kasinda hasara, bagirsaklarda darliga neden olan kronik iltihapli hastaliklarda gastroparezis, basit antiinflamatuar ilaçlarla 1 ay kadar kisa sürede tedavi edilmektedir.”

“Yemek sonrasi bu belirtilere dikkat”

Ancak vakalarin yüzde 70’ine yakininin seker hastaligi gibi kesin tedavisi olmayan kronik hastaliklar ya da nedeni bilinmeyen gastroparezis vakalarindan olustugunu ifade eden Uzm. Dr. Bugdayci, “Bu vakalarda etkin bir ilaç tedavisi yoktur. Erken dönemde ilaç kullanilirken, son dönem belirtileri gelisen hastalarda çogunlukla mideyi bypass eden cerrahi ya da endoskopik tedavi yöntemleri gerekir. Bu nedenle gastroparezis vakalarinin erken tanisi büyük önem tasir. Yemek sonrasi siskinlik ve reflü yakinmasi olan her hastaya öncelikle gastroskopi yapilmalidir. Mide çikis darligi, yemek borusu alt ucunda darlik ya da büyük bir mide fitigi tespit edilemeyen her vakaya mide hacminde büyüme, mide sarkmasi ve mide bosaliminda gecikme açisindan incelemek için ilaçli mide ve on iki parmak bagirsagi filmi ile uzun (jejenuma kadar uzanan) endoskopi yapilmalidir. Bu filmle gastroparezis lehine bulgu tespit edildiginde, erken dönem vakalarda, mide hizlandirici ilaçlar ve diyet hastalarin sikâyetlerini azaltmada etkili olabilir. Gastroparezis, toplumun yüzde 4’ünü etkileyen 5 ila 10 yil içinde hastalarda bulanti, kusma, siddetli karin agrilari, gögüste sikismayla beraber yasam kalitesinde düsmeye, ileri derecede beslenme yetersizligi ile kilo kaybina neden olan önemli bir saglik sorunudur. Midede siskinlik, yemek sonrasi bulanti, kusma, yemek sonrasi siddetli karin agrisi olan her hastada gastroparezis mutlaka akla gelmelidir, ona yönelik tanisal girisimler yapilmalidir. Bu sayede erken tani ile hastalarin sikâyetleri ilaçlarla azaltilabilir, tedavi edilebilecek vakalar tespit edilebilir” diye konustu.