Cumhurbaskani Erdogan'dan Rusya-Ukrayna Savasinda 'Montrö' Vurgusu
Cumhurbaskani Recep Tayyip Erdogan, “Bölgemizde sulh-u sükunun hakim kilinmasi için Montrö Sözlesmesinin ülkemize verdigi yetkilerin kullanimi dahil elimizden gelen her türlü gayreti göstermeye devam edecegiz. BM Genel Kurulunda alinan kararlarin baglayici yönü bulunmadigi için de çatismalari sonlandiracak hiçbir adim atilamamistir” sözlerine yer verdi.
Turizm merkezi Belek’teki NEST Kongre Merkezi’nde düzenlenen formun açilisinda konusan Erdogan, Rusya ve Ukrayna arasinda devam eden savasta Türkiye olarak hem can kayiplarinin önüne geçmek hem de bölgede baris ve istikrari yeniden tesis etmek için yogun çaba harcadiklarini söyledi.
Erdogan, temennisinin bir an önce sagduyunun galip gelmesi ve silahlarin bir an önce susmasi oldugunu kaydetti.
"Montrö Sözlesmesinin ülkemize verdigi yetkilerin kullanimi dahil elimizden gelen her türlü gayreti göstermeye devam edecegiz"
Erdogan konusmasinda, "Bugün görüstügümüz bir dost dedi ki ‘Bir SIHA bizim ülkemize düstü.’ Su anda o da dinleyicilerin arasinda. Hiç ilgisi alakasi olmayan ülkeyi de bu silahlar vuruyor. Bu dogrultuda kriz öncesinden baslayip bugüne kadar süren yogun bir diplomasi trafigi yürüttük. 25-30’a yakin lider ile görüsmelerim oldu, devam ediyor. Ayni sekilde bakan arkadaslarimin da görüsmeleri oldu. Yaptigimiz tüm görüsmelerde oldugu gibi bugün ve yarin sürecek temaslarimizda da çözüm tekliflerimizi muhataplarimiz ile paylasacagiz. Bölgemizde sulh-u sükunun hakim kilinmasi için Montrö Sözlesmesinin ülkemize verdigi yetkilerin kullanimi dahil elimizden gelen her türlü gayreti göstermeye devam edecegiz. Güncel sorunlara odaklanirken o sorunlari ortaya çikaran, büyüten esas sebepleri gözden kaçirmamaliyiz. Burada genel hatlari ile ifade ettigim birçok meselenin gerisinde Ikinci Dünya Savasi sonrasinda kurulan müesses nizam vardir. Savastan galip çikan 5 devletin menfaatlerini önceleyen mevcut güvenlik mimarisinin günümüzün ihtiyaçlarina cevap veremeyecegi asikardir” dedi.
“BM Genel Kurulunda alinan kararlarin baglayici yönü bulunmadigi için çatismalari sonlandiracak hiçbir adim atilamamistir”
BM üyesi 193 ülkenin kaderini Güvenlik Konseyi 5 ülkenin insafina birakan bu sistemin adaletsiz oldugunu belirten Erdogan, “Ukrayna krizi ile beraber sistemin çarpikliginin ötesinde çok daha büyük açiklarinin ve yapisal problemlerinin oldugu ortaya çikti. Çatisan taraflardan biri veto hakkina sahip daimi üye olunca; soruyorum güvenlik konseyinin rolü bosa çikmis, sistem iflas bayragini çekmistir. BM Genel Kurulunda alinan kararlarin baglayici yönü bulunmadigi için de çatismalari sonlandiracak hiçbir adim atilamamistir. Düsünün 141 üye o 5 üyenin içindeki bir veya 2 üyeye karsi oy kullanirken netice alinamadi. Böyle bir adalet olur mu? Iste mesele artik daha adil bir dünyayi tesis etmek için uzun bir süredir dünya 5’ten büyüktür diyerek sistemin bu yönüne dikkat çekiyor, günümüz sartlarina göre reforme edilmesi gerektigini hep söyledik” sözlerine yer verdi.
“Dünya 5’ten büyüktür derken sadece kendimiz için bir talepte bulunmuyorduk”
Erdogan konusmasinin devaminda ise, “Sistemin açiklari bilinmesine ragmen veto yetkisini elinde tutanlar gücü paylasmaya yanasmadigi için reform talepleri görmezden gelindi. Veto hakki olmayan geçici üyelik bu da çok komik geliyor. 15 tane geçici üye 5 tane de daimi üye böyle komik bir sey olur mu? Bununla nereye varilir. Geçici üye olmak için de o ülkeler ben de geçici üye olabilirim diye çirpiniyorlar. Olsan ne yazar. Ayni seyi biz de yasadik. Faydasi var mi? Yok. Elini kaldir, indir. Asil is o 5’ten bir tanesinde. Bir tanesi ne derse o oluyor. Geçici üyelik üzerinden sistemin yapisal sorunlarinin üstü örtülmeye çalisildi. Bizim gibi dogru bildiklerini yüksek sesle haykirmaktan çekinmeyen ülkeler ise haksiz, temelsiz, son derece çirkin ithamlar ile susturulmak istendi. Oysa biz dünya 5’ten büyüktür derken sadece kendimiz için bir talepte bulunmuyorduk. Milletimizin hakki ile beraber tüm insanligin hakkini, hukukunu, ortak menfaatini de savunmaya çalistik” açiklamasini yapti.
"BM reformu çabalarimizi arttiracak sürdürecegiz"
5 ülkenin çikari yerine tüm insanliga hizmet edecek yeni bir küresel güvenlik mimarisinin kurulmasinin sart oldugunu sözlerine ekleyen Erdogan, “Daha adil bir dünyanin mümkün oldugu inanci ile önümüzdeki dönemde BM reformu çabalarimizi arttiracak sürdürecegiz. Aydinlik yarinlar ugrunda verecegimiz bu mücadeleye sizlerin de gereken destegi saglayacagina yürekten inaniyorum. Türkiye olarak uluslararasi alanda insa ettigimiz projeleri hayata geçirmek için sadece güçlü bir iradeye degil yeni bir paradigmaya ihtiyaç vardir. Diplomasiye yaklasimimizin da degismesi dönüsmesi yeniden ele alinmasi kanaatindeyiz” dedi.
“Asil maharet sorunlara daha filizlenmeden zamanlica müdahil olabilmektir”
Cumhurbaskani Erdogan, sözlerini söyle sürdürdü:
“Diplomasiden problemleri çözme kabiliyeti yaninda daha çok sorunlari önlemede de istifade edilmelidir. Diplomasinin birincil görevi barisi tesis etmek degil barisi ve istikrari tahkim etmek olmalidir. Asil maharet sorunlara daha filizlenmeden zamanlica müdahil olabilmektir. Diger türlü maliyetlerin artmasi vakit ve enerji kaybinin yasanmasi acilarin ve zulümlerin derinlesmesi kaçinilmazdir. Yenilikçi bir diplomasi anlayisini hep birlikte gelistirmemiz sarttir. Bu çabalarimizda bize yol gösterecek maziden gelen zengin bir hazine yaninda iyi ve basarili örnekler de oldugunu biliyoruz.”
“Yapilacak tartismalarin ve sunumlarin sizlere yeni ufuklar açacagina inaniyorum”
"Karadeniz Ekonomik ve Isbirligi Teskilati, Medeniyetler Ittifaki, Avrupa Birligi Afrika Birligi gibi örneklerden yararlanmamiz gerektigine inaniyorum" diyen Erdogan, "Bu çerçevede forumun temasinin diplomasiyi yeniden kurgulamak olarak belirlenmesini son derece isabetli buluyorum. Yapilacak tartismalarin ve sunumlarin sizlere yeni ufuklar açacagina inaniyorum. Bölgemize ve dünyaya dair kritik meselelerin ele alinacagi ikinci ADF’nin diplomasi üzerine yeni açilimlara, yeni önerilere, yeni fikirlerin yesermesine vesile olmasini temenni ediyorum. Forumun icrasinda emegi geçen herkesi tebrik ediyorum. Antalya halkina ev sahipligi için tesekkür ediyorum. Savaslarin oldugu degil barisin egemen oldugu bir dünya için sizleri selamliyorum" ifadelerini kullandi.