'Sigorta Gündemi' Panelinde Trafikte Yeni Yol Haritasi Paylasildi
Antalya’da düzenlenen panelde sigorta sektöründe trafik bransi ile reasürans yenilemeleri, acentelerin sorunlari ele alinirken, trafikte yeni yol haritasi da paylasildi.
Trafik bransi için üç adimli çözüm önerisi
Panelin moderatörlügünü yapan Noyan Dogan’in trafik sigortalarinda yeni düzenlemelerin sigorta sirketleri ve acenteleri nasil etkileyecegi sorusu üzerine Sigortacilik ve Özel Emeklilik Denetleme ve Düzenleme Kurumu Baskani Mehmet Akif Eroglu, trafik bransiyla ilgili yasanan sorunlari çözmek adina bazi hamleler yapildigini dile getirerek sunlari söyledi:
“Bir seyler yapmamiz lazim, böyle olmaz. Vatandasin sigortaya ulasma hakkini engelleyemeyiz, sektör trafik poliçesi kesmiyor. Herkese de ceza verecek halimiz yok. Sorun ne? Sorun bu. Tarife karsilamiyor, biliyorsunuz sorunu. Sektör zarar ediyor. Ikinci çeyrek zarari 7 milyar da trafik bransinda. Birinci çeyrek 2,5 iken, ikinci çeyrek 6 milyara gelmisti. Mevcut artislar yetmiyor. Araç degerleri artmis. Mali gelirler düsük. Degerleyemiyorlar. Topladiklari parayi degerlendiremiyorlar. Öyle olunca hizlica genel müdürleri topladik ve dedik ki, ‘Bize güvenin, gerekli düzenlemeleri yapacagiz’ Sag olsunlar belli bir kredibilite var. Hemen üretime açtilar. Sonra da Eylül’de tarifede düzenlemeleri yaptik. Bakin bugünkü trafik poliçesinin fiyatlari bugün üretime baslarsaniz, geçmiste bir stogunuz yoksa, geçmis bir karsilik yükünüz yoksa zarar üretmeyen bir tarifedir. Bunun altini çiziyorum. Fakat sikinti, sigorta sirketlerimizin geçmisten gelen trafik yükleri var. Bunlarla ilgili açilmis dosyalar var. Mali gelir tarafinda bunlari yeterince degerlendiremedikleri için hala imtina ediyorlar. Tarifeyi artirmak çok önemliydi ama ne oldu? Tarifeyi artirdigimiz halde bugün sahada hala sorun yasandigini görüyoruz. Özellikle dördüncü basamakta, besinci basamakta kismen altinci basamakta sorun yasandigini biliyoruz. Dolayisiyla demek ki sadece fiyati arttirmak çözmüyor konuyu. O halde sorunun özüne inmek lazim. Aslinda sorunun özü belli. Niye oldugu da belli, çözümler de belli. Sadece bugüne kadar aksiyon alinmiyordu. Malumunuz ben bu görevden önce 6 yil genel sekreterlik yaptim. Bizim yol haritasi diye açikladigimiz seyleri biz o zaman da kamuya öneriyorduk. Bakin bunlar var. Bunlar var vesaire ama kamuda da o iradenin olmasi lazim. Çözüm üretimi adina yapisal yol haritasinin konmasi adina. Bir kamu göreviyle zamaninda önerdigim seyleri simdi yapma sansi yakaladim. Ben bunu bir sans olarak görüyorum, çünkü hizmet etmek istersiniz, firsatiniz olmaz. Bugün sorumluluk ve karar makamindayiz. Dolayisiyla bu yetkinligimiz, bu yetkimiz var. Bunu kamuoyu çikarlarini gözeterek, kamuoyu yararina vatandaslarimizi koruyacak sekilde, sizleri koruyacak, sirketlerimizi koruyacak sekilde çözüm üretme sansimiz var. Bu çözümü biz üretecegiz arkadaslar. Bunu siz, biz, buradaki baskanlar, medyamizin degerli akil insanlariyla hep beraber bir çözüm üretecegiz. Acente kardeslerim çok geldi. Mutlaka sikayetle beraber çözümle de geliyorlar. Çözüm üretme çabasi güzel bir sey ama tabii çözüm tek bakisli bir sey degil. Bir perspektiften çözemezsiniz, çünkü çok boyutlu bir sorun. Dolayisiyla o kararliligi gösterirseniz eger çözülmeyecek bir konuda degil. Bizim su anda yapmaya çalistigimiz bu kararliligi göstermek. Zor bir süreç, çünkü çok boyutlu bir süreç. Tek bir dogrusu yok. Çok fazla paydas var. Herkesi gözetecek, herkesi mutlu edecek ve günün sonunda kamu yararini saglayacak bir süreç olmasini istiyorsaniz çok genis düsünmeniz lazim. Herkesi dinlemeniz lazim. Üç ayda bunu yaptik. Herkesi dinledik. Teknik arkadaslarimizla çalistik. Sektörde birligimizin alt komiteleriyle çalistik. Dünya uygulamalarina baktik ve aklimiz yettigince bir çözüm bulmaya çalistik.”
"Trafik bransinin çözümü su, iki tane temel sey var" diyen Eroglu, “Bir tanesi su, primi artiralim. Trafik poliçelerinin primlerini artiralim. Acente kardesimizin komisyonu da artsin buna bagli olarak. Bu komisyon artmasi bizim aramizdaki bir konu. O vatandasi da ilgilendirmez. Trafik sorununu çözmez ama bu da tarihi bir konu olarak bir kösede dursun. Primi arttiralim. Prim artti arkadaslar su anda biliyorsunuz. Tarifeyi Eylül de arttirdik. Hala sirketlerimiz üretmek istemiyorlar. O zaman demek ki, sadece tarifeyi artirmak sorunu çözmüyor. ‘Ne yapalim?’ Çözüm su, dünyada sorumluluk bransi zarar üreten bir brans isin dogasi geregi ama bu zarari herkes yönetiyor. Biz de bu zarari yönetmeyi bilecegiz. Trafikte üç tane temel dinamik var. Önce sunu söyleyeyim. Bizim hedefimiz regülatör olarak kamu yararini en basa koyarak tüm taraflar için sürdürülebilir bir ortam olusturmak istiyoruz. Kimler bunlar? Her seyden önce sigortalilar. Sigortalinin önce trafige ulasmasi lazim. Bu çok önemli. Iki, makul fiyatlara ulasmasi lazim. Bugün bu fiyatlar sürdürülebilir fiyatlar degil. Bugün bu fiyatlar vatandaslarimiz için ciddi can yakici maliyetler arkadaslar. Tabii bunun arkasinda araç degerlerinin çok artmasi var. Bunu kabul edebiliyorum ama onun yaninda gereksiz trafik kazalarinin yol açtigi, iyi sürücü, kötü sürücü ayriminin netlesmedigi için arti tahkim sistemindeki bazi rant alanlarini çözemedigimiz için gelen orijinal parça mevzulari, gelen gereksiz yükler var. Sebepsiz zenginlesen bir kesim var. Rant saglayan bir kesim var. Tüm bunlar 26 milyon sigortalinin, bizim araç sahibinin üstüne gereksiz bir maliyet olarak ödüyor. Bizim her seyden önce burayi çözerek yola baslamamiz lazim. Biz 26 milyon vatandasimiza gereksiz bir maliyet yükleyemeyiz. Bu rakamlar her yil verilebilecek rakamlar degil. Bizim mutlak surette bir maliyet kontrolünü konusmaya, tartismaya baslamamiz lazim. Iki, sigorta sirketleri için. Sigorta sirketlerimiz öz kaynaklarindan su anda ödüyorlar. Brans zarar etmeyi geçmis öz kaynaktan zarar ediyor. Trafik bransindan zarar etmeyi geçmis, diger branslardaki kârliligi da süpürmüs. Artik öz kaynaktan yemeye basliyorlar. Birakin kâr ederek öz kaynagi artirmayi, sermayedar koydugu parayi kaybediyor. Sermayedar dediginizi bugün gördük bir tanesini. Sayin Mahmut Erdemoglu geldi, okul yapti. Ne kadar kiymetli. Sermayedar dediginiz de sizin, bizim gibi insanlar. Bir parasi var. Yatirim yapmis. Para kazanmak istiyor. Öz kaynagini korumak istiyor. O yüzden trafik bransi zarar da etse öz kaynagin gitmemesi lazim. O zararin makul seviyede olmasi lazim. Bilançonun kâr etmesi lazim. Dolayisiyla sigorta sirketlerini de korumamiz lazim. Üç, sizi korumamiz lazim. Her gün 26 milyon kisiye siz poliçe satiyorsunuz ve sahada sorun yasayan sizsiniz. Günün sonunda biz kapali kapilar arkasindayiz. Plazalarda yasiyoruz. Fakat müsterinin ahini çeken, derdini dinleyen, hasar oldugunda gece-gündüz ona yetisen, bir saat zaman ayiran ve bir saatin sonunda poliçeyi üretemeyen, müsteriyi kaybeden sizlersiniz. Bunun da farkindayiz. O yüzden bu sistemi çözdügümüz zaman siz de rahatlayacaksiniz. O yüzden üç tarafli sürdürülebilir bir yol haritasi ortaya koymak istedik. Bunun da üç tane yolu var. Bir, önce tarife yönetimi ama tarifenin baska dinamikleri var. Iki, maliyet yönetimi. Maliyeti kontrol edebildiginiz alanlar var. Edemediginiz alanlar var. Kur artmis. Ne yapabilirsiniz ki? Enflasyonu kontrol edemiyorsunuz. Üç, sürücü davranislarinin kontrolü. Biz ‘Tarife sonuçtur’ diyoruz. Maliyet yönetiminde etki ettigimiz alanlar var, etki ettirmedigimiz alanlar var. Etki ettigimiz alanlarla ilgili tahkim olsun, dogrudan tazminde orijinal parça, esdeger parça konularini anlatabilirim. Bunlarin maliyetlere çok olumlu yansiyacagina gönülden inaniyorum. Üç, sürücü davranislarinin kontrolü. Fakat bana göre en temeli, sürücülü davranislari kontrolü. Bakiniz arkadaslar. Birinci basamakta topu topuna 16 bin tane sürücü var. Sasirdiniz degil mi? 16 bin tane sürücü. Biz birinci basamakta bir fiyat artisi yaptigimiz zaman en çok bunlarin sesi çikiyor. STK’lar bu segment. Yedinci basamakta iyi sürücü dedigimiz bes yildir kaza yapmayan kaç kisi var biliyor musunuz? Dörtten baslayarak dört yildir kaza yapmayan 13 milyon sürücü var. 13 milyon sürücünün içerisinde otobüs soförleri var, kamyon soförleri var, çekici soförleri var, taksi soförleri var. Demek ki, kaza yapilmayabiliyor. Taksi kullanmak demek illa birinci basamakta olman gerekmiyor. Demek ki, taksi kullanip iyi olabilen toplamda 13 milyon insan var. Demek ki, sürücü davranislarini kontrol edersek biz trafikteki toplam maliyeti asagi çekmis oluruz. Dolayisiyla bu fiyatlara yansir. Maliyetleri asagi çeker. Vatandaslar korunmus olur. Sigorta sirketleri rahat eder. Günün sonunda siz rahat edersiniz. O yüzden biz kisi temelli poliçeye geçmeye karar verdik. Bu bir devrimdir. Kisi temelli poliçe sadece isleteni degil, sürücüyü de takip edecek. Sürücü yaptigi davranislarin sonucuna katlanacak. Bakin su anda devletimize suç bulamayiz. Ben burada siyaset yapmiyorum. Su ülkede 20 yilda otobanlara yapilan yatirimlari kimse inkâr edemez. Ben Malatyali ve Sivasliyim. Simdi buradan Istanbul’dan Malatya bin kilometre bir tane otoban duble yol. Ya o yolda niye kaza yapacaksin kurallara uyarsan? Eger düzgün kullanirsan Nitekim 13 milyon tane insan bes yildir hiç kaza yapmiyor. Yedinci basamakta. Siz kurallara uymayacaksiniz, trafik canavari olacaksiniz. Uykusuz yola çikacaksiniz. Cep telefonu kurcalayacaksiniz, kaza yapacaksiniz Sonra sektör size poliçe yapmazsa ‘Bunlar bana poliçe yapmiyor’ ya da yüksek fiyat verirse ‘Bunlar bana çok yüksek fiyat veriyor’. Düzgün kullan kardesim. Sana kim kirmizi isikta geç diyor? Kim hatali sollama yap diyor? Kim emniyet seridinde araba kullan diyor? Niye asiri hizla araba kullaniyorsun? Niye ters seride giriyorsun? Bunlar bizim kaderimiz mi arkadaslar? Bizim kaderimiz mi yollarda ölmek? Böyle bir kadere ben katlanmiyorum. Isyan ediyorum. Kusura bakma maliyetine katlanacaksin. Kötü araba kullaniyorsa sana yüksek fiyatla verecegiz. Bu kadar basit. O yüzden sifirinci basamaga getirdik. Onu özellikle ayiriyoruz çok riskli sürücüler diye, çünkü artik hiçbir sivil toplum kurulusu da bu insanlari savunamayacak. Bu insanlara biz ‘Trafik canavari’ var diyoruz. Kimse bunlarin arkasinda duramaz. Sifirinci basamagi stratejik olarak kurma sebebimiz; biz ileride serbest tarifeye geçmek istiyoruz. Serbest tarifeye geçtigimizde çok riskli sürücülere hala tavanli bir sistemde tutacagiz. Bu da sifirinci basamak, çünkü bunu çözemezsek serbest tarifeye geçemiyoruz. Bugün bu yasadigimiz sorunu yasiyoruz. O yüzden çok riskli sürücüleri havuzun bu trafik segmentin disina alarak belki onlari ileride Olagan Risk Yönetim merkezine baglayacagiz. Hiçbir sekilde trafik poliçesi bulamayan oraya gidecek. Orayi biz yönetecegiz kamu olarak. Çok yüksek fiyat olacak ama bir yerden sonra belki devlet koruma verecek vesaire. Orada baska seyler düsünüyoruz. Psikoteknik test, psikolojik destek, egitim, belki ehliyetin askidan alinmasi Bize göre onlar rehabilite edilmeden trafige tekrar çikmamali. Siz alkollü sürücüyü nasil alti ay askiya aliyorsunuz? Bu 6 bin tane sürücünün içinde yilda bes defa kaza yapan da var. Sekiz defa kaza yapan da var. Minimum üç defa kaza yapanlar da var. Bir insan yilda sekiz defa kusurlu bir sekilde kaza yapiyorsa psikolojik sorunlari var demektir. Sonuçta günün sonunda canlarimiza emanet ediyoruz. Dolayisiyla sifirinci basamagi disarida tutarak biz serbest tarifeyi de çok rahat geçeriz. Sekizinci basamakta çok iyi sürücüleri ödüllendiriyoruz. Bu yanlis anlasiliyor bazen. Dördüncü basamaga göre %50 indirim verecegiz. Orada da 6,5 milyon vatandasimiz o indirimden faydalanacak. Dolayisiyla belli basamaklarda bugün hala sorunlar yasaniyor, bu yüzden tarifeyi artirmak tek basina çözüm olmuyor. Aslinda çözüm için yapisal yol haritasi belli, geriye adim atmak kaliyor. Hem tüm paydaslari hem de kamu yararini gözetecek bir çözüm içinse genis düsünmek ve herkesi dinlemek lazimdi, üç ay boyunca bunu yaptik. Çözümü özetlersek üç adimi var; sürdürülebilir tarife yönetimi, maliyet yönetimi ve sürücü davranislari yönetimi. Sürücü davranislari kismini açayim; bunu kontrol edersek maliyetleri asagi çekebiliriz. Bu nedenle kisi temelli poliçeye geçmeye karar verdik. Kötü araç kullananlar mali sonuçlarina da katlanacak. Bu nedenle 0’inci basamagi getirdik. Ileride serbest tarifeye geçmek istiyoruz ama öncesinde çok yüksek riskli sürücü sorunu çözmemiz gerekiyor. Çünkü riskli sürücüler nedeniyle fiyatlar yükseliyor, bu da sigortaya karsi algiyi olumsuz etkiliyor. Diger yandan bir de 8. basamak olusturacagiz. Kötü sürücü davranislarini cezalandirirken iyi sürücü davranislarini da ödüllendirecegimiz yeni bir basamak olan 8’inci basamagi hayata geçirecegiz” ifadelerini kullandi.
“Trafik sigortasinda tek sorun prim degil”
Quick Sigorta’nin trafik bransinda poliçe kesememe sorunu olmasa da bunun tasinabilir bir yük olmadigini vurgulayan Maher Holding CEO’su Levent Uluçeçen, sektörün mevcut durumunu ve Sigortacilik ve Özel Emeklilik Denetleme ve Düzenleme Kurumu’nun çalismalarini degerlendirerek sunlari söyledi:
“Sistemimizi açtik, 24 saat poliçe kesiyoruz ama bu ne bizim ne de baskalari için adil bir sistem degil. Ilk üç ayda 500 milyon TL zarar açikladik. Gerçi biz kuruldugumuzdan beri hiçbir zaman trafik bransindan kar öngörmemistik. Bu dünyada da böyle. Ama bir de belirsizlik söz konusu. Tahmin yapilamayan bir ortamda sigorta yapmak mümkün degil. Zaman içinde azalmis olsa da trafik bransindaki zarar, sektördeki tüm sirketleri olumsuz etkiledi ve kaçinmaya basladilar. SEDDK’nin son dönemdeki düzenlemelerinin pozitif etki yaratacak adimlar oldugunu düsünüyorum. Sigorta dediginiz sey bir dayanisma ürünüdür ve iyi kullanici ve kötü kullanicinin ayrimini dikkatlice yapip iyi kullanici sayisini artirmak gerekir ki kötü kullanicinin zarari karsilayabilsinler. Trafik sigortasi bir likit yönetimidir ve bunu iyi yönetemezseniz katlanarak zarar edecektir.”
Trafik sigortasinda açiklanan zarara ragmen iyi yatirimlar sayesinde özkaynaklarinin 200 milyon TL arttigini belirten Uluçeçen, güçlü bir sermaye oldugu için sigortacilik yapabildiklerini ve arz güvenligine önem verdiklerini belirtti.
Uluçeçen, sektörün yüzde 20 poliçesini kesen bir sirket olarak sermayedarinin destegi ve gelecek önlem paketleri beklentisiyle yollarina devam ettiklerini söyledi.
“Serbest tarife geldi, mertlik bozuldu”
Moderatör Noyan Dogan’in esprili bir dille “Ne olacak sektörün bu hali?” sorusuna Sigortacilik ve Özel Emeklilik Denetleme ve Düzenleme Kurumu ile birlikte çalismalar yürüttüklerini ve mevcuttaki öncelikli sorunlardan birinin de poliçeye erisememe oldugu cevabini veren TOBB Sigorta Acenteleri Icra Komitesi Baskani Levent Korkut, “Trafik poliçesine ihtiyaci olan vatandasin sektöre güveni sarsiliyor. Sektörün tüm bilesenleri olarak bir araya gelip tarafsiz bir sekilde etegimizdeki taslari dökerek çözüm aramamiz lazim. Acente olarak penetrasyon azalirken baska aracilarin penetrasyonun artmasini masaya yatirmak gerekiyor. Yarin poliçe kesebilecek miyiz sorusuna cevap üretmeliyiz. Ben öncelikle Quick Sigorta basta olmak üzere poliçelerine ulasabildigimiz tüm sirketlerin yöneticilerine tesekkür etmek istiyorum ancak poliçe erisimi olmayan sirketlere mutlaka egilmemiz gerekiyor. Uzun vadeli çözümün de kisi bazli poliçeden geçtigini düsünüyorum. Bu tip toplantilarda eskiden ne kadar tesvik alacagimizi, penetrasyon oranini nasil yükseltebilecegimizi vs konusurduk, trafik poliçesi hiç konusmazdik. Bolu Beyi’nin anonim lafina göndermek yaparak serbest tarife geldi, mertlik bozuldu demek istiyorum. Fiyat odakli olmaktan hizmet odakli olmaya hizli bir dönüs yapmamiz gerekiyor” seklinde konustu.
“Prim arttikça iyi riskler sistemin disina çikiyor”
Maher Holding Sigorta Grubu Baskani Ahmet Yasar, “Levent Bey’in isaret ettigi konu çok önemli. Sadece prim degil konu. Yatirim gelirleri tarafi da çok önemli, bizim sirketimizin bu alanda bir basarisi varsa biz sigortaciligi risk yönetimi ve fon yönetimi olarak iki ana kalemde görüyoruz. Öbür taraftan biliyorsunuz trafik sigortalarinda frekans sadece yüzde 5. Dolayisiyla yüz kisiden besi hasar yapiyor, 95 kisi ne oldugunu anlayamiyor. 95 kisi diyor ki, ‘Bu sigortacilarin derdi ne kardesim?’ ‘Bunlar yatiyorlar, kalkiyorlar, bir seyler anlatiyorlar sürekli bizim primlerimizi arttiriyorlar. Sürekli bir zamdan bahsediliyor. Ben kaza yapmiyorum.’ Yanindakine soruyor, ‘Sen yapiyor musun?’. ‘Ben de yapmiyorum.’ Öbürü de yapmiyor. Niye? Çünkü 95 kisiyle ilgili bir konu yok. Dolayisiyla bizim konunun bu tarafina da mutlaka iniyor olmamiz lazim. Özellikle basina bu konuda çok görev düsüyor. Yedinci kademede zaten bir prim yetmezligi olusmus durumda. Primler öyle bir noktaya geldi ki orada da bir solunum yetmezligi gibi prim yetmezligi oluyor. Tamam iyi risk ama ödedigi prim diger kötü riskleri karsilamaya yetmiyor. Onun disinda geçen gün bize bir dava geldi. Adam diyor ki, ‘Bana 5 bin lira tazminat ödediniz, 22 bin lira görünüyor kayitlarda?’ Baktik, evet dogru. Niye dogru? Çünkü bunun anaparasi, ana tazminati sadece 5 bin lira. Geri kalan 17 bin lira diger ücretlerden olusuyor. Vekaletinden bilirkisi ücretlerine kadar diger dosya masraflarina kadar birçok seye kadar masraf var. Dolayisiyla sigortali bunun da farkinda degil. Kendisi vekaleti veriyor ama farkinda degil. Dolayisiyla bizim bu detaylara inmemiz, bu detaylari çalismamiz lazim. Olayi kurtarabilecegimiz yerler sadece prim degil. Biliyorsunuz sigortacilikta bir de söyle bir problem var. Prim arttikça iyi riskler sistemin disina çikiyor. Iyi riskler sistemin disina çiktikça da siz primi ne kadar artirirsaniz artirin bu zarari telafi etme sansiniz bir gün kalmayacak” ifadelerini kullandi.
“Reasürans piyasalarinda ciddi bir daralma gözlendi”
Gündemi reasürans açisindan yorumlayan Sigorta Tatbikatçilari Dernegi Baskani Fahri Altingöz ise sunlari kaydetti:
“Geçmise baktigimizda 2001 ve 2008 krizlerinde dünya reasürans piyasasi ciddi bir sekilde etkilendi ve bizi de etkiledi. Reasürans, sirketler açisindan bir ihtiyaç ve de zorunluluk çünkü bu kadar büyük ölçüdeki riski sirketlerin mevcut öz kaynaklariyla tutma sansi yok. Sektöre baktigimizda geçen sene üçüncü pay sonu itibariyla sektör konsolide özkaynak toplami 25 milyar TL, 2022’nin eylül sonu itibariyla 36 milyar TL’ye çekmis durumda. Nominal bir artis ve yüzde 120’lik prim büyümesi var ama öbür yandan trafik sigortalari özelinde sektörde 8 milyar TL zarar var. Bu da özkaynaklarin gittikçe eridigi anlamina geliyor. Sigortacilik uzun vadeli bir is elbette ama bunu yaparken bir gelir elde edebilmek lazim. Son geldigimiz noktada reasürans piyasalarinda ciddi bir daralma gözlendi. Sigortacilik ölçek isi ve mutlaka hacmi büyütmemiz gerekiyor. Basta deprem olmak üzere dogal afet ve iklim degisikligin de getirdigi riskleri göz önüne alinca tüketicinin de teminat talepleri giderek artacaktir. Dolayisiyla sirketlerin de bu kapsamda ürün gamini nasil genisletecegini düsünmesi önem arz ediyor.”
Törende ayrica TOBB SAIK Baskani Levent Korkut, TOBB SEIK Baskan Vekili TOBB Sigorta Müdürü Mevlüt Söylemez, Sigorta Tatbikatçilar Dernegi Baskani Fahri Altingöz, TÜSAF Baskani Adnan Çelik, TÜGAP Baskani Abdulcelil Alkis, Uluslararasi Sigorta Fuari yöneticileri, Antalya Sigorta Acenteleri Dernegi temsilcileri, siyasi parti temsilcileri ve basin mensuplari ile gazeteci derneklerinin temsilcileri yer aldi.