Bitlis'te Geleneksel Yöntemlerle Pirinç Hasadi Yapiliyor

Her türlü sebze ve meyvenin yetistirildigi Hizan’a bagli Karbasti ve Çeltikli köylerinde, 200 yildir dogal yöntemlerle yetistirilen pirincin hasadi basladi.

Bahar mevsimiyle tarlalarda havuzlar olusturup içini suyla dolduran köylüler, Agustos ayinin sonunda hasat ettikleri çeltigi güneste kurutuyor. Daha sonra toplanarak atlar vasitasiyla yapraklarinda ayristirilan pirinçler ardindan su kaynaginin yanindaki degirmene getirilerek suyun gücüyle dönen tasla iki asamada ögütülüyor. Rüzgarli havada elekten geçirilerek kabugundan ayristirilan çeltik, yikandiktan sonra tekrar güneste kurutularak sofralarin vazgeçilmezleri arasinda yer alan pirince dönüstürülüyor. Köy ve mezralardaki arazilerden elde edilen 130 ton pirinç, Türkiye’nin birçok iline gönderilerek çiftçilerin en önemli geçim kaynagini olusturuyor.

Konuyla ilgili olarak IHA’ya açiklamalarda bulunan Bitlis Il Tarim ve Orman Müdürü Rifat Çelik, bu yilki çeltik üretiminden elde edilen gelirin yaklasik 5 milyon 200 bin TL oldugunu söyledi.

Bitlis’in hem tarim, hem bag bahçe tarimi ve hem de örtü alti tarimi anlaminda çok bereketli bir il oldugunu ifade eden Çelik, “Biz 2022 yilinda ürün desenlerimizde çok güzel rekolteler elde ettik. Ilimiz cografyasi, rakimi, iklimi, mekanizasyon ve ileri tarim teknikleri ile beraber müstesna bir ilimizdir. Bitlis’te turunç ve kakao haricinde her türlü sebze meyve yetismektedir. Tabi kadimden beri süre gelen geleneksel tarim yöntemlerimiz geleneksel tarimsal ürünlerimiz de mevcuttur. Bitlis ilinde çeltik üretimi de bu ürünlerden biridir. 200 yildir Hizan ilçesine bagli Karbasti köyünde ve merkeze bagli Çeltikli köyünde pirinç yetistiriciligi yapilmaktadir. Bu pirincimiz Diyarbakir’a bagli karaca dag bölgesinden gelen ata tohumlaridir. Geleneksel yöntemlerle bizler de bunlari yetistiriyoruz. Yaklasik olarak ilimizde toplamda 320 dönümden fazla alanimizda her sene bu kadim tohumdan 130 tondan fazla pirinç elde etmekteyiz. Tabi bu üretim geleneksel yöntemlerle yapilmaktadir. Köylerimizde eskiden beri var olan imece hala devam etmektedir. Tarlalarin olusturulmasi çeltiklerin ekilmesi hasadi hatta pazarlanmasi ve eski degirmenlerde ögütülmesi yine imece seklinde yapilmaktadir. Bu da var olan bir kültürümüzün korunmasi anlaminda önemlidir” dedi.

Pirincin pazar arzinda herhangi bir sikinti yasamadiklarini ifade eden Çelik, “Bunlarin eski yöntemlerle eski degirmenlerde kavuzlarindan ayrilmasi sofraya tüketilecek hazir hale gelmesi çok degerli bir sanat dokusu da var. Isin içinde fabrikasyondan farkli olarak birazda kavuzu üzerinde kalacak sekilde pilavlik ve sofralik degerini arttiran bir özellik arz etmektedir. Üretilen pirinçler vatandas eliyle daha önceden buradan batiya göç etmis Bitlislilere satilmaktadir. Tabi pazarda ki katma degeri de çok fazladir. 2022 yilinin fiyatlari ile 40 ile 70 TL arasinda degismektedir. Ilimize bu üretimleri toplamda tarimsal hasila degeri yaklasik olarak 5 milyon 200 bin TL civarindadir. Ayni zamanda köylerimizdeki 170 hane ise geçimini bu sekilde saglamaktadir. Ortalama bin kisi de bu alanlarda çalismaktadir. Bizler de bu gelenegimizi hem yayginlastirma anlaminda hem de koruma anlaminda özel çaba içindeyiz” seklinde konustu.