2021 Borsa Istanbul Için Rekorlar Yili Oldu

Borsa Istanbul Genel Müdürü Korkmaz Ergun, 2021 yilini degerlendirdi. 2021 yilinin birçok açidan basarili bir yil oldugunu ifade eden Ergun, “Halka arz sayilarinin, islem hacimlerinin, endekslerin ve yatirimci sayilarinin rekorlar kirdigi 2021 yili, sermaye piyasalari açisindan basarili bir yil oldu. Salgin sürecine ragmen tüm hizmetlerin kesintisiz bir sekilde sunulmasi saglandi, piyasanin ihtiyaçlarina göre yeni finansal ürün ve hizmet gelistirme çalismalarina hiz kesmeden devam edildi. Sektör olarak aslinda çok ciddi bir sinavdan geçildi, degisen kosullara hizli bir sekilde ayak uydurulmasi basariyla saglandi. Tüm sektör paydaslariyla is birligi içerisinde özveriyle çalisildi” dedi.



Halka arzlarda ve yatirimci sayisinda rekorlar

Ergun, Borsa olarak bu sene is yapma modellerinde bir dönüsümü gerçeklestirdiklerine isaret ederek sunlari söyledi: “Sadece, Sirketlerin islem görme basvurusundan sonra bu basvuruyu degerlendiren bir borsa degiliz artik. Basvuru öncesi, karar asamasinda ve hazirlik asamasinda sirketlerimizin varsa sorunlarini çözen, destek olan ve yol gösteren bir borsaya dönüstük. Sirketlerimizi ziyaret ederek, halka arzin ve sermaye piyasasinin ekonominin vazgeçilmez bir ayagi oldugunu aktarmaya çalisiyoruz. Sanayi ve ticaret odalarimizla is birligi yapiyoruz. Önümüzdeki dönemlerde de buna devam edecegiz.

2021 yilinda elde ettigimiz en önemli rekor halka arz sayisinda oldu. Halka arz edilen 52 sirket ile halka arz sayisinda rekor kirildi. 21,6 milyar TL büyüklügünde halka arz gerçeklestirildi.

2020 yilinda ise 8 sirket ile 1,1 milyar TL tutarinda halka arz gerçeklestirilmisti. Bundan önceki rekor 35 sirket ile 1990 yilindaydi. Böylece, Dünya borsalari arasinda, halka arz sayisi bakimindan Borsa Istanbul 14 basamak birden yükselerek 13’üncü siraya yerlesti. Istanbul, Ankara, Aydin, Balikesir, Denizli, Erzurum, Izmir, Kayseri, Kocaeli, Konya, Kütahya, Manisa, Rize gibi ülkemizin farkli sehirlerinde faaliyet gösteren birçok sektörden sirket bu yil aramiza katildi.

Sirketlerimizin ihtiyaç duydugu uzun vadeli finansmana erismelerine destek olduk. Sirketlerin öz sermayelerini güçlendirmeyi hedefliyoruz. Amacimiz; her sene, ülkemizin büyümesine katki saglayan çok sayida sirketimizin yatirimlarini halka arz araciligi ile finanse etmelerini saglamaktir. Çünkü sirketlerimizin yatirimlari için ihtiyaç duyduklari “uzun vadeli TL” sadece sermaye piyasalarinda ve Borsa’da mevcuttur. 2021’de ayni zamanda borçlanma araci ihraçlariyla 258,5 milyar TL kaynak sermaye piyasalari araciligiyla saglanmis oldu. Ülkemizin büyümesinin temel dinamosu olan, üretim yapan, yatirim yapan, ihracat yapan ve istihdam olusturan sirketlerimizi, yatirimlarini ve büyümelerini sermaye piyasalari yoluyla finanse etmeleri için borsaya davet ediyoruz.”

Ergun, “2020 yili basinda 1,2 milyon vatandasimiz pay senedi sahibi iken, bu sayi 2021 yilinda 2,4 milyona kadar yükseldi. Bireysel yatirimci sayisindaki artisin, sorumluluklarimizi artirdigi bilinciyle hareket ediyoruz. Yatirimcilarimizi finansal okuryazarlik konularinda bilgilendirmeye yönelik adimlar atiyoruz ve yatirimci menfaatlerinin korunmasi amaciyla tedbirler aliyoruz” dedi.



Artan piyasa islem hacimleri

Ergun, 2021 yilinda Pay Piyasasi’nda 91,2 milyar TL ile, Vadeli Islemler ve Opsiyon Piyasasi’nda 69,4 milyar TL ile günlük islem hacmi rekorlari kirildigina dikkat çekerek, Pay Piyasasi’ndaki 2021 günlük ortalama islem hacminin 30,2 milyar TL gerçekleserek, 26,2 milyar TL’lik günlük ortalama islem hacmine sahip olan 2020’ye kiyasla arttigini, Vadeli Islem ve Opsiyon Piyasasi’nin da 2021’de çok ilgi gördügünü belirtti.



Piyasa dostu ve yenilikçi adimlar

Ergun, 2021 yilinda hayata geçirilen finansal ürün ve hizmetler ile ilgili olarak su bilgileri verdi: “Sermaye piyasalarinin derinligini artiran ve yatirimcilara çesitli yatirim firsatlari saglayan finansal ürünlerimiz, ülkemizin kalkinmasina destek olmaktadir. Bu bakis açisiyla, piyasalarin büyümesine ve derinlesmesine odaklanarak piyasa dostu, yenilikçi adimlar atildi.

Uluslararasi standartlarda bir kiymetli maden antreposu hizmete açilarak, uluslararasi yatirimcilara saklama hizmeti verilmeye baslandi. BIST Spot Altin Endeksi, BIST Altin Tahvil Endeksi ve BIST Altina Dayali Kira Sertifikasi Endeksi olmak üzere altina dayali üç yeni endeks 7 Temmuz’da hesaplanmaya baslandi. Böylece, Hazinemizin ihraç ettigi Altin Tahvili ve Altina Dayali Kira Sertifikalarina kurumsal yatirimcilarimizin daha fazla yatirim yapmalarina imkân saglandi.

Ürün çesitliligini artirmak adina, altin ve gümüsün yani sira farkli kiymetli madenlerin türev piyasalarda islem görmesine yönelik olarak, Platin ve Paladyum Vadeli Islem Sözlesmeleri de 17 Eylül’de isleme açildi.

Sürdürülebilirlik Endeksimizin metodolojisi, sirketlerimizin sürdürülebilirlik kriterlerine uyumunun daha etkin olmasini tesvik edecek sekilde 1 Ekim tarihinde yenilendi.

19 Ekim’de, kurucu üyeleri arasinda yer aldigimiz Birlesmis Milletler Sürdürülebilir Borsalar Girisimi tarafindan olusturulan Türev Borsalari Agi’nin da 11 kurucu üyesinden biri olduk.

Reel sektör ve dis ticaret sirketleri basta olmak üzere, bilançosunda yabanci para pozisyonu tasiyan sirketlerin kur risklerini daha iyi yönetebilmelerine yardimci olmak amaciyla Fiziki Teslimatli Dolar/TL Sözlesmeleri 22 Ekim’de isleme açildi.

Katilim finansi esaslarina göre yatirim yapmak isteyen yatirimcilara yönelik olarak, katilim esaslarina uygun faaliyet gösteren sirketlerden olusan 5 adet Katilim Endeksini; BIST Katilim Tüm, BIST Katilim 100, BIST Katilim 50, BIST Katilim 30, BIST Sürdürülebilirlik Katilim Endekslerini 12 Kasim’da hesaplamaya basladik. Katilim finansi kriterlerine uyumlu olarak faaliyet gösteren sirketler, böylece daha genis bir yatirimci kitlesine erisme imkânina sahip oldu.

16 Aralik’ta, Devlet Iç Borçlanma Senedi Vadeli Islem Sözlesmelerini devreye almak için gerekli çalismalar tamamlandi. Bu sözlesmeler özellikle finans sektörünün ve kurumsal yatirimcilarin faiz risklerini daha etkin bir sekilde yönetmelerine, spot ile vadeli piyasalar arasindaki akiskanligi saglayarak, tahvil ve bono piyasasindaki derinligin artmasina ve daha etkin fiyat olusumuna imkân verecektir.

Hesaplanan endekslerin standartlarini yükseltmek ve uluslararasi geçerliligini artirmak amaciyla endekslerin Uluslararasi Menkul Kiymetler Komisyonlari Örgütü (IOSCO) Prensiplerine uyumuna yönelik hazirlik çalismalari 27 Aralik’ta tamamlandi.”

Uluslararasi kuruluslarda aktif olarak görevler alindi

Eylül ayinda Dünya Borsalar Federasyonu (WFE) Yönetim Kurulu üyeligine seçilen Ergun, uluslararasi alanda yaptiklari çalismalarla ilgili olarak, “Uluslararasi platformlarda daha etkin olabilmek için çalismalar gerçeklestirdik. Dünya Borsalar Federasyonu (WFE) Yönetim Kurulunda ve WFE’nin tüm alt çalisma komitelerinde aktif olarak görev aldik. Ayrica diger borsalarin genel müdürleri ve ekipleri ile toplantilar yapildi,is birligi olanaklari gelistirilmeye baslandi.

Genel Sekreteryasi Borsa Istanbul tarafindan yürütülen Islam Isbirligi Teskilati (IIT) Borsalar Forumu kapsaminda gerçeklestirilen faaliyetler ile Islam ülkeleri borsalariyla iletisim güçlendirilmeye ve ortak projeler gelistirilmeye devam edildi. S&P/OIC COMCEC 50 Shariah Index üzerine bir yatirim fonu çikarilmasina yönelik çalismalar tamamlandi ve ilk yatirimlar yapilmaya baslandi. Fonun 2022 yili içerisinde tüm IIT ülkelerinde tanitilmasi ve daha genis yatirimci kitlelerine ulastirilmasini hedefliyoruz.

Sosyal bilimler alaninda en üst standart olan Social Science Citation Index’inde (SSCI) taranan, finans alaninda makalelerin yer aldigi hakemli uluslararasi akademik dergimiz Borsa Istanbul Review, 2021 yilinda finans kategorisinde yer alan 108 dergi arasinda 31. siraya yükseldi. 2021 yilinda Borsa Istanbul Review dergisi için 1000’e yakin makale incelenerek 5 sayi çikarildi.

OECD Sorumlu Tedarik Zinciri Rehberi isiginda altin tedariginde yeni düzenlemeler hazirlanarak dünya standartlarinda altin ithalatinin yapilabilmesi için gerekli yasal altyapi olusturuldu” dedi.



Bir dönüsümü de teknoloji alaninda basardiklarini vurgulayan Ergun, sunlari ifade etti: “Dünya Borsalar Federasyonu’nun verilerine göre, dünyanin en likit borsasiyiz. Borsa Istanbul piyasalari, uçtan uca tek bir platform üzerinde entegre bir sekilde faaliyet göstermektedir. Teknolojik altyapimiz yani BISTECH, hiz ve erisilebilirlik açisindan dünyanin en önde gelen sistemlerinden biridir. Yatirimcilarina hizli ve güvenli piyasa erisimini saglayacak sekilde veri merkezinin genisletildigi, farkli ihtiyaçlara göre alternatif erisim imkânlari sunan ve uluslararasi standartlarda hizmet veren bir Borsayiz.

Borsa Istanbul piyasalarinin ve sistemlerinin ihtiyaçlarina binaen yeni teknoloji servis hizmetleri sürümleri 2021 yili içinde basariyla gelistirilerek devreye alindi. Yeni sürümler birçok yeniligi getirirken özellikle OTASS Sistemi ile entegre olarak çalisan BAP Tescil sisteminin BISTECH Sistemi’ne entegre olarak devreye alinmasi, tescil bildiriminin üyelerce tek seferde yapilabilmesi ve günlük raporlamanin buna uygun hale getirilmesini sagladi. Yine OTASS Sistemi’nde isletilen Para Swap Pazari ile Kiymetli Madenler Swap Pazari’nin yer aldigi Swap Piyasasi’nin BISTECH Sistemi’ne tasinmasi piyasalarin bütünlügü açisindan kayda deger bir gelisme oldu.”

Ayrica Ergun, yeni veri paketleriyle veri ürün yelpazelerini de genisletmeye devam ettiklerini vurguladi.

Ergun, toplumsal fayda olusturmak ve finansal bilincin gelismesi için her geçen gün artan bir ivmeyle finansal okuryazarlik konusuna da odaklandiklarini ve bu konuda yayinlar, webinarlar ve zirveler düzenlediklerini, ayrica sosyal medya üzerinden görsel ve yazili yayinlarla etkin çalismalar yaptiklarini belirtti.



Üstün finansal performans

Ergun, Borsa Istanbul’un finansal performasiyla ilgili olarak da, “2021 yilinda islem hacimlerinin yükselmesiyle islem bazli gelirler, sundugumuz yeni finansal hizmet ve ürünler, veri ve teknoloji gelirleri ve halka arzlarin artmasi sayesinde Borsa Istanbul’un finansal performansi da geçen yila oranla daha da güçlendi. 2021 yili sonunda net kârimiz % 44 artarak 2,07 milyar TL oldu” dedi.



Operasyonel ve finansal basarilar ve piyasa yenilikleriyle dolu bir yil

Ergun, son olarak sunlari belirtti: “2021 yili özetle operasyonel ve finansal basarilarla, piyasa yenilikleriyle dolu bir yildi. Ayni zamanda paydaslarimizla iletisimin ve etkilesimin güçlendigi bir dönem oldu. 2021 yilindaki operasyonel ve finansal basarimizda emegi geçen paydaslarimiza ve özellikle tüm çalisma arkadaslarima tesekkürlerimi sunuyorum.

Önümüzdeki dönemde de sermaye piyasamizi güçlendirici adimlar atmaya, paydaslarimizin destegiyle, gerek yatirimcilara gerek sirketlere ihtiyaçlarina uygun ürünler ve hizmetler sunmaya devam edecegiz. Tüm yatirimcilar için güvenilir, seffaf, etkin, adil, yenilikçi, rekabetçi ve sürdürülebilir bir islem platformu saglama misyonumuzla sermaye piyasamizin sundugu firsatlari artirmak, kalkinmanin da anahtaridir. Bu bakisla, arz tarafinda daha fazla sirketin çesitli kaynak temini imkânina kavustugu, talep tarafinda ise daha genis bir yatirimci tabanina ulasildigi, piyasa ihtiyaçlarina göre yeni finansal ürün ve hizmetlerin gelistirildigi, özetle piyasalarin büyümesine odaklandigimiz bir hedef ile, Sayin Cumhurbaskanimizin vizyonu çerçevesinde olusturulan Istanbul’un uluslararasi bir finans merkezi olmasi için çalismaya ve sermaye piyasamizi gelistirmeye önümüzdeki dönemde de devam edecegiz.”