ABD'li Siyaset Bilimci Reynolds Açiklamasi 'Türkiye, Çok Tarafli Küresel Sistem Açisindan Daha Da Önemli Hale Gelecek'

'Türkiye olarak Afganistan’in bulundugu büyük bölgenin ve büyük Orta Dogu'nun güvenliginde önemli bir rol oynamaktasiniz. Bunun nedeni ise yine Türkiye'nin cografi konumu, istikrarli durusu, bölgede istikrarli bir hükümet olma statüsü ve gelisen askeri teknolojisi ile kabiliyetli bir orduya sahip olmasidir' 'Türkiye ile Afganistan birbirlerini ortak noktalara sahip iki devlet olarak görmüslerdir. Emperyalizmin yükseldigi bir çagda her ikisi de Müslüman, bagimsiz ve egemen devletlerdi. Afganistan ve Türkler arasinda bir anlayis olustu, ortak bir sey paylastiklarinin farkina vardilar'

ABD'li siyaset bilimci Michael A. Reynolds, Türkiye'nin sadece kendi bölgesinde degil, dünyanin birçok bölgesinde önemli roller oynadigina vurgu yaparak, "Türkiye'yi ve Türkiye’nin dünyadaki çok tarafli sistemdeki yerini düsündügümüzde, Türkiye'nin çok tarafli veya çok kutuplu küresel sistem açisindan daha da önemli hale gelecegine süphe yok." dedi.

Cumhurbaskanligi Iletisim Baskanligi, alaninda uzman kisilerle, BM 76. Genel Kurulu kapsaminda, BM reformunun da ele alindigi “Kovid-19 Sonrasi Dönemde Güvenin Yeniden Insasi ve Umudun Tazelenmesi: Türkiye'nin Uluslararasi Düzene Bakis Açisi" baslikli bir dizi mülakat gerçeklestirdi.

Princeton Üniversitesi Yakin Dogu Çalismalari Direktörü Doç. Dr. Michael A. Reynolds, mülakatta, Türkiye'nin bölgesel ve küresel denklemdeki yerini ve oynadigi önemli rolleri degerlendirdi.

ABD'li siyaset bilimci Reynolds, Türkiye'nin sadece kendi bölgesinde degil, dünyanin birçok bölgesinde önemli roller oynadigina vurgu yaparak, "Türkiye'yi ve Türkiye’nin dünyadaki çok tarafli sistemdeki yerini düsündügümüzde, Türkiye'nin çok tarafli veya çok kutuplu küresel sistem açisindan daha da önemli hale gelecegine süphe yok." dedi.

Reynolds, Türkiye'nin siyasi, ekonomik ve askeri anlamda çok önemli roller oynadigina isaret etti.

Ankara'nin sadece kendi bölgesinde degil, dünyanin farkli bölgelerinde de uluslararasi baris ve istikrara hizmet eden görevleri basariyla icra ettigine dikkat çeken Reynolds, "Türkiye dünyanin bu bölgesinde, hatta bu bölgelerinde, bölgesinde diyecektim ama dünyanin birden fazla bölgesinde istikrarli bir aktör ve bu degismeyecek." diye konustu.

- "Türkiye, büyük Orta Dogu'nun güvenliginde önemli rol oynuyor"

Orta Dogu'nun güvenlik ve istikrarina Türkiye'nin yaptigi katkilarin çok önemli oldugunu vurgulayan Amerikali siyaset bilimci, sunlari söyledi:

"Bence Türkiye olarak Afganistan’in bulundugu büyük bölgenin ve büyük Orta Dogu'nun güvenliginde önemli bir rol oynamaktasiniz. Bunun nedeni ise yine Türkiye'nin cografi konumu, istikrarli durusu, bölgede istikrarli bir hükümet olma statüsü ve gelisen askeri teknolojisi ile kabiliyetli bir orduya sahip olmasidir."

Afganistan'da gelinen son durumu da degerlendiren Reynolds, Türkiye ile Afganistan arasindaki iliskilerin çok eskiye uzandigini ve 1. Dünya Savasi sonrasinda kurulan yakin iliskilerin çok önemli oldugunu belirtti.

Reynolds, söyle devam etti:

"Türkiye ile Afganistan birbirlerini ortak noktalara sahip iki devlet olarak görmüslerdir. Emperyalizmin yükseldigi bir çagda her ikisi de Müslüman, bagimsiz ve egemen devletlerdi. Bu sekilde çok fazla devlet yoktu. Bu nedenle, bence, Afganistan ve Türkler arasinda bir anlayis olustu, ortak bir sey paylastiklarinin farkina vardilar. Islamiyet vesilesiyle kültürel baglariniz var ki bu da önemli bir nokta. Bunun Türklerin Afganlarla iletisim kurmasini kolaylastirdigini düsünüyorum. Bu oldukça gereklidir de ve bence Türkiye'nin bu rolü üstlenmeye devam edecegine ve gücünü istikrar dogrultusunda kullanarak bölgenin tamaminda olumlu bir rol oynayacagina güvenebiliriz."

Reynolds, son dönemde özellikle göç sorununun da uluslararasi sistem için önemli bir baslik haline geldigini vurguladi ve bu sorunun sadece Türkiye gibi ülkeler için degil, ABD için de geçerli oldugunu dile getirdi.

Göç sorununun basit ve evrensel bir çözümünün olmadigini kaydeden Reynolds, yapilmasi gereken seyin, konuyu dogru bir sekilde ele alarak yapici çözümlere odaklanmak olmasi gerektigini söyledi.

- "Türkiye olaganüstü hassas bir cografyada yer aliyor"

Reynolds, sunlari kaydetti:

"Bildiginiz gibi bunun altinda yatan sebepler, bence Türkiye'yi her zaman önemli bir oyuncu hâline getiren sebepler. Bunlarin ilki de her seyden önce tabii ki cografi konumu. Türkiye olaganüstü hassas bir cografyada yer aliyor. Balkanlarin bir kismi, Avrupa, Karadeniz bölgesi, Kafkasya, Orta Dogu… Bunlarin hepsi son on yilda istikrara yönelik birden fazla tehdide maruz kalan bölgeler. Ne yazik ki, istikrara yönelik bu tehditlerin çogunun devam edecegini düsünüyorum. Bence Türkiye'yi cografi konumunun yani sira önemli kilan, aslinda tüm bu bölgelerle kültürel baglarinin olmasidir. Bu bölgeler; ister Avrupa, ister Islam dünyasi, Kafkasya veya Avrasya olsun, Türkiye bu bölgelerin hiçbirine yabanci degil."

Türkiye'nin köklü devlet geçmisinin ve zengin diplomasi geleneginin, Türkiye'ye bu bölgelerde avantaj sagladigini vurgulayan Reynolds, "Türkiye, hem Cumhuriyet döneminde hem de Osmanli Imparatorlugu döneminde, tüm bu bölgelerde lider olma konusunda büyük bir deneyime sahiptir. Türkiye'nin bu rolü oynamaya devam etmekle kalmayip ayni zamanda, umuyorum ki, daha büyük ve daha üretken bir rol oynayabilmesinin bu bölgelerin gelecegi ve küresel istikrar açisindan oldukça önemli oldugunu düsünüyorum." diye konustu.

Uluslararasi kurumlarin fonksiyonuna iliskin de degerlendirmeler yapan Reynolds, BM'nin "merkezi bir siyasi güç" olma görevini asla yerine getiremeyecegini kaydetti.

BM'nin daha ziyade bir danisma kurulu gibi görülmesi gerektigini dile getiren Reynolds, "Uluslararasi düzeni iyilestirmenin yolunun, dünya çapinda egemenligi güçlendirmekten geçtigini düsünüyorum. Bana göre devletler kendi halklarina karsi sorumlu olmalidir." ifadelerini kullandi.

Iletisim Baskanligi tarafindan BM 76. Genel Kurulu kapsaminda ayrica, BM reformunun da ele alindigi "Kovid-19 Sonrasi Dönemde Güvenin Yeniden Insasi ve Umudun Tazelenmesi: Türkiye'nin Uluslararasi Düzene Bakis Açisi" baslikli panel, 17 Eylül 2021'de New York BM Plaza’da gerçeklestirilmisti.

Kaynak: AA