NYT Açiklamasi ABD, Taliban'dan Kabil'deki Büyükelçiligine Saldirmamalari Yönünde Teminat Istedi

ABD'nin, Taliban'dan, Afganistan'in baskenti Kabil'in ele geçirilmesi halinde Amerikan Büyükelçiligine dokunulmamasi için güvence istedigi iddia edildi.

New York Times gazetesinde yayimlanan makalede, isimlerinin açiklanmasini istemeyen üst düzey iki Amerikali yetkiliye dayandirilarak, ABD'li müzakerecilerin, Kabil'i ele geçirmesi muhtemel görülen Taliban ile iletisime geçerek baskentteki Amerikan Büyükelçiligine saldirmayacaklari yönünde teminat almaya çalistiklari belirtildi.

ABD'nin, Afganistan Özel Temsilcisi Zalmay Halilzad liderliginde Taliban yönetimiyle irtibata geçtigi ifade edilen makalede, Afganistan'daki sehirleri hizla devralan Taliban'in gelecek aylarda baskent Kabil'i de ele geçirmesi durumunda, en azindan Amerikan Büyükelçiliginin tahliye edilmesinin önüne geçilmesinin amaçlandigi bildirildi.

Makalede, Biden yönetiminin, ABD birliklerinin resmi olarak ülkeden çekilmesini tamamlamaya çalisirken, yaklasik 1400 Amerikali da dahil olmak üzere 4 bin çalisandan olusan büyükelçilik personelini önemli ölçüde azaltmak için acil bir plana gerek olmadigi yönündeki açiklamalarina isaret edildi.

Bununla birlikte Kabil Büyükelçiliginin, ABD hükümeti için çalismayan tüm Amerikalilarin "Afganistan'i derhal terk etmesi" çagrisinda bulundugu belirtildi.

- Taliban'a "dis yardimlar için mesruiyet" mesaji

Amerikali diplomatlarin Taliban ile görüsmelerine dair detayli bilgilere yer verilen makalede, Halilzad için "Taliban liderlerini, gelecekteki bir Afgan hükümetinin parçasi olarak Amerikan mali yardimi ve diger yardimlari almak isteyeceklerini öngörerek, büyükelçiligin açik ve güvende kalmasi gerektigine ikna etmeyi umuyor." ifadesi kullanildi.

Makalede, Taliban liderinin ülkenin mesru bir temsilcisi olarak görülmek istedigine ve kismen ekonomik destek almak için Rusya ve Çin de dahil olmak üzere diger küresel güçlerle iliski kurmaya çalistigina vurgu yapildi.

Makalede, Disisleri Bakanligi Sözcüsü Ned Price'in dün yardim konusuyla ilgili "Mesruiyet esasen uluslararasi destegin ve insani yardimlarin Afgan halkina erisebilir olmasini bahseden bir bilettir." degerlendirmesine de yer verildi ve Biden yönetiminin Amerikan Büyükelçiliginin bosaltilmasinin diger diplomatik misyonlarin ve uluslararasi destegin ayrilmasini hizlandiran bir domino etkisi yaratabileceginden, bunun da Afgan hükümetinin çöküsüne yol açabileceginden endise duydugu bilgisi paylasildi.

- Tahliye ihtimaline karsin "Acil durum eylem komitesi" kuruldu

Taliban'in ülkenin kuzeyinde Mezar-i Serif disindaki bütün sehirleri ele geçirmesinin Kabil'de büyük endise olusturdugu ve ABD Büyükelçiliginin muhtemel tahliyesi için kurulan "Acil durum eylem komitesinin" olasi senaryolar için düzenli toplanti yaptigi bildirildi.

Kabil'deki maslahatgüzar Ross Wilson'in, Taliban'in gücü, siddet, korku ve savas yoluyla tekellestirme girisimlerinin yalnizca uluslararasi izolasyona yol açacagi konusunda uyardigi vurgulanan makalede, sunlar kaydedildi:

"Nisandan itibaren, büyükelçilik, Kabil'de güvenlik daha fazla savunulamaz hale geldiginden zorunlu olmayan çalisanlari eve göndermeye baslarken, diger personelin, kendilerini tehlikede hissettikleri takdirde kariyerlerine herhangi bir ceza verilmeden ayrilmalarina izin verildi. Bununla birlikte, tahliyenin Amerikan vatandaslari ile birlikte büyükelçiligin tüm yabanci personelini kapsayip kapsamadigi açik degil ve ABD'ye yardim ettikleri için Taliban tarafindan kesinlikle hedef alinacak olan Afgan çalisanlarin akibeti üst düzey yöneticiler için ciddi endise kaynagi.''

- Taliban vilayet merkezlerini ele geçirmeye yöneldi

ABD'nin Afganistan'dan çekilme karari almasi ve Afgan yönetiminin Taliban ile baris görüsmelerinin basarisizlikla sonuçlanmasinin ardindan Taliban saldirilari hiz kazandi.

Taliban, hazirandan itibaren onlarca ilçeyi ele geçirdikten sonra kusatmaya aldigi vilayet merkezlerine yöneldi.

Afganistan-Iran sinirindaki Nimroz vilayet merkezi Zaranc, Taliban'in ele geçirdigi ilk vilayet merkezi oldu. Ardindan çogu kuzeyde olmak üzere 11 vilayet merkezinde Afgan güvenlik güçleri Taliban'a karsi kontrolü kaybetti. Kabil yönetimi halen 24 vilayet merkezinde hakim durumda.

Çatismalarin son aylarda yogunlasmasi sivil kayiplarini ve göçleri artirdi.

BM'ye göre 2021'in ilk yarisinda 1659, son bir ayda ise 1000'den fazla sivil hayatini kaybetti.

Afganistan Bagimsiz Insan Haklari Komisyonu, mayis ayi basindan agustosa kadar yaklasik 1 milyon sivilin evlerinden oldugunu açikladi.

BM, 18 milyon Afgan'in insani yardima ihtiyaç duydugunu belirtiyor.

Kaynak: AA