Mustafa Sentop, Azerbaycan-Pakistan-Türkiye Üçlü Parlamento Baskanlari Birinci Toplantisi'na Katildi
Azerbaycan-Pakistan-Türkiye Üçlü Parlamento Baskanlari Birinci Toplantisi’na katilan Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Baskani Mustafa Sentop, Karabag gibi Kibris’in da Türkiye’nin yarim asirlik milli ve asli meselesi oldugunu söyledi.
Sentop, Azerbaycan Milli Meclisi’nde gerçeklestirilen Azerbaycan-Pakistan-Türkiye Üçlü Parlamento Baskanlari Birinci Toplantisi’na katildi.
Toplantida Sentop’un yani sira Azerbaycan Milli Meclis Baskani Sahibe Gafarova ve Pakistan Meclis Baskani Asad Kaiser de yer aldi.
“KENDINI ISPAT ETMIS TUTARLI ILISKILER OLMASINDAN GURUR DUYUYORUZ”
Toplantida konusma yapan TBMM Baskani Mustafa Sentop, “Türkiye, Azerbaycan ve Pakistan arasindaki köklü iliskilerimizi dostluk ve kardeslik paydasinda tanimliyoruz. Bu payda esasen tarihi, siyasi, beseri ve kültürel bilesenlerden olusan müsterek bir zemini ifade ediyor. Söz konusu zeminde gelistirdigimiz müstesna iliskilerimizin, zor zamanlarda ve milli davalarda sergilenen ortak bir anlayisla kendini ispat etmis tutarli iliskiler olmasindan gurur duyuyoruz. Halklarimizin saadet, keder ve kader algisinin bir olmasinin 21’inci asirda ne kadar nadir ve kiymetli bir his oldugunun da farkindayiz. Ezelî ve ebedî dostlar olarak yüz yüze geldiginde birbirine samimiyetle tebessüm eden halklarimizin, ülkelerimizin istikbali bakimindan en büyük teminatimiz oldugunu düsünüyoruz. Üç kardes ülkenin Meclis baskanlari olarak geçtigimiz Haziran ayinda Ekonomik Isbirligi Teskilati Parlamenter Asamblesi Ikinci Genel Konferansi marjinda Islamabad’da bir araya geldik ve istisarelerde bulunduk. Bugün ise üç ülkenin parlamento baskanlari olarak yeni bir girisimi Bakü’de baslatmanin heyecanini yasiyoruz” diye konustu.
Mustafa Sentop, parlamentolar arasi is birligini daha da zenginlestirecek somut projelere hayat vermesini temenni ettiklerini belirtti.
Azerbaycan’in Karabag’daki zaferine deginen Sentop, “Azerbaycan Cumhurbaskani Sayin Ilham Aliyev’in baskumandanligindaki muzaffer Azerbaycan ordusunun Vatan Muharebesi esnasinda, ülkelerimizin Azerbaycan’la birlik ve beraberligini dünyaya gururla ilan etmistik. Yan yana dalgalanan bayraklarimiz, aramizdaki dayanismanin sanli sembolü olarak hafizalardaki yerini almistir. Bu vesileyle, zafere giden yolda sehit olan 2 bin 906 kahramana Cenâb-i Hak’tan rahmet diliyorum. Mekanlari cennet, makamlari ali olsun. Kardes Azerbaycan halkina bassagligi dileklerimi iletiyor, gazilerimizi minnetle aniyorum” dedi.
“SUSA BEYANNAMESI’NI ÜÇLÜ MEKANIZMAMIZA ISIK TUTACAK ÖNEMLI BIR ÇERÇEVE METIN OLARAK GÖRÜYORUZ”
Uluslararasi sistemde defalarca tecrübe edilen gerçekligin siyasi, ekonomik, ticari ve kültürel iliskilerin ancak güvenli ve istikrarli bir zeminde tekamül edebildigi oldugunu söyleyen Sentop, "Bir baska ifadeyle, ülkelerimizin ve bölgelerimizin güvenlik ve istikrarina yönelik tehditler küresel ölçekte dayanisma ve is birligi ile bertaraf edilmeden, dünyada baris ve huzuru hâkim kilmak mümkün degildir. Bu itibarla, Azerbaycan, Pakistan ve Türkiye olarak yakin cografyamizi ilgilendiren kroniklesmis meselelerin çözümlenmesi için üzerimize düsen birçok mesuliyet olduguna inaniyoruz. Siyasi meselelerin yaninda savunma, ulastirma, bölgesel baglantililik, ticaret, enerji, egitim, turizm, bilgi ve iletisim teknolojileri sahalarindaki ortak faaliyetlerin de üçlü is birligimizin temel taslarindan oldugunu düsünüyoruz. Cumhurbaskanimiz Sayin Recep Tayyip Erdogan ve Azerbaycan Cumhurbaskani Sayin Ilham Aliyev’in imzaladiklari Susa Beyannamesi’ni bu baglamda üçlü mekanizmamiza isik tutacak önemli bir çerçeve metin olarak görüyoruz. Susa Beyannamesi’nde parlamentolar arasi iliskilerimizin gelistirilmesine vurgu yapilmasini memnuniyetle karsiliyoruz” seklinde konustu.
Bakü Beyannamesi’nde belirtilenlerin hayata geçirilebilmesi için parlamentolarda uygun kurumsal zeminin hazirlanmasi gerektigini belirten Sentop, “Parlamento baskanlari olarak aramizdaki samimi iletisimle bu süreci kolaylikla tamamlayacagimiza ve üçlü mekanizmamizi süratle kurumsallastiracagimiza inaniyorum. Ülkelerimiz özelinde siyasi ve stratejik olarak büyük önem arz eden mevzularin basinda elbette ki müttefikimiz Azerbaycan’in Ermenistan ile olan iliskileri geliyor. Azerbaycan’in muzaffer bir devlet olarak kapsamli bir baris anlasmasi imzalamak için Ermenistan’a yaptigi çagriyi vakur bir açilim olarak degerlendiriyor ve bu süreçte muvaffakiyetler temenni ediyoruz” dedi.
“AZERBAYCAN’IN ERMENISTAN’A YAPTIGI ÇAGRIYI ÖNEMLI GÖRÜYORUZ”
Ermenistan’in Azerbaycan’in yaptigi çagrisina iyi niyetli ve yapici bir anlayisla karsilik vermesinin yapabilecegi en dogru hamle olacagina inandiklarini ifade eden Sentop, “Türkiye olarak, Ermenistan’in söz konusu çagriya iyi niyetli ve yapici bir anlayisla karsilik vermesinin yapabilecegi en dogru hamle olacagina inaniyoruz. Savasi kaybetmesine ragmen 20 Haziran seçimlerinden sonra yeniden seçilen Pasinyan’in kendisinin imzaladigi belgelerin uygulanmasini hizlandirmasini ümit ediyoruz. Bu adimi samimiyetle atmasi halinde, Türkiye olarak ayni anlayisla karsilik verecegimizi burada tekrar ifade etmek isterim. Bu süreç zarfinda, Türkiye, Azerbaycan ve Pakistan’in dayanismasinin baris isteyenleri cesaretlendirecegini ve süreci hizlandirabilecegini düsünüyoruz" diye konustu.
"KARABAG GIBI KIBRIS DA TÜRKIYE’NIN YARIM ASIRLIK MILLI VE ASLI MESELESI"
Karabag gibi Kibris’in da Türkiye’nin yarim asirlik milli ve asli meselesi olduguna vurgu yapan Mustafa Sentop, “Elli seneden uzun bir süredir Kibris meselesine çözüm bulunamamasinin esas sebebi, Kibris Rum tarafinin hakimiyetçi zihniyeti ve Ada’nin esit sahibi Kibris Türkleriyle iktidari ve refahi paylasmak istememesidir. Kibris Türk tarafi ise Cenevre’de egemen esitliklerinin ve uluslararasi esit statülerinin tescil edilmesini, bilahare iki devlet arasinda müzakerelerin baslamasini isteyerek Birlesmis Milletler Genel Sekreterine yazili bir teklifte bulunmustur. Kibris Türk tarafi teklifini, Ada’daki iki devlet arasinda is birligi iliskisi tesisi üzerine insa etmistir. Kibris Türk tarafinin söz konusu vizyonunun Kibris’ta çözümü saglayacagina, ayni zamanda da bölgesel baris ve istikrari güçlendirecegine inaniyoruz ve bahse konu vizyonu destekliyoruz. Kibris Türkünü senelerdir insanlik disi ambargolara maruz birakan statükonun degismesini samimiyetle arzu ediyoruz. Uluslararasi toplumdan da bu sürece destek vermesini, Kibris Türk tarafinin yeni teklifini önyargisiz sekilde degerlendirmesini bekliyoruz. Bu çerçevede, Azerbaycan Millî Meclisi Disisleri ve Parlamentolar Arasi Iliskiler Komitesi Baskani Sayin Samed Seyidov baskanligindaki heyetin 20 Temmuz Baris ve Özgürlük Bayrami gibi anlamli bir günde Kuzey Kibris Türk Cumhuriyeti’ni ziyaret etmesini son derece önemli buldugumuzu ifade etmek isterim. Bu temaslarin karsilikli olarak artarak devam etmesi Kibris Türk halkina hakli davasinda kuvvet verecektir. Bu baglamda, ambargo ve kisitlamalarin hafifletilmesine yönelik Azerbaycan tarafindan atilacak adimlari da önem atfediyoruz. Kardes ülke Pakistan’in da Kibris Türkleriyle olan ve her zaman sükranla karsiladigimiz dayanismasinin artarak devam edecegine inaniyorum” dedi.
Birlesmis Milletler ve Islam Isbirligi Teskilati çerçevesinde Pakistan tarafindan verilen destegin Kibris Türklerinin karsi karsiya bulunduklari kisitlamalarin hafifletilmesi için son derece önemli oldugunu belirten Sentop, iki ülke meclisleri arasinda gerçeklestirilecek karsilikli temaslarin Kibris Türk tarafinin görüslerinin ilk elden ögrenilmesi bakimindan yararli olacagini ve Kibris Türkülerini memnun edecegini belirtti.
"TÜRKIYE’YE YÖNELIK ARTAN BIR GÖÇ BASKISI MEVCUT"
TBMM Baskani Mustafa Sentop, Afganistan’daki istikrarsizlik ve güvenlik sorununa deginerek su ifadeleri kullandi:
“Son olarak hepimizin dikkatle takip ettigi bir meseleye isaret etmek istiyorum. Afganistan’in yeni bir iç savasin esigine geldigini endiseyle müsahede ediyoruz. Taliban özellikle kuzey ve bati vilayetlerinde saldirilarini yogunlastirdi ve sinir bölgelerini kontrolü altina aldi. Afgan ordusu da Taliban’in saldirilarina karsi koymakta zorlaniyor ve askerlerin moralinin zayifladigi anlasiliyor. Sahada denge saglanamadigi sürece anlamli bir baris müzakeresinden bahsetmemiz mümkün görünmüyor. Afganistan’da artan istikrarsizlik ve kötülesen güvenlik durumunun bölge ülkelerine çok boyutlu etkileri olacagini görebiliyoruz. Giderek kötülesen güvenlik sartlarinin tetikledigi, basta bölge ülkeleri olmak üzere, Türkiye’ye yönelik artan bir göç baskisi da mevcut. Bu tabloda Afganistan’in dis dünyayla bagini saglayan Kabil Havaalani’nin açik kalmasinin önemli oldugunu düsünüyoruz. Türkiye bu baglamda bir sorumluluk üstlenmeye hazirlaniyor. Bu hususta Azerbaycanli kardeslerimizle de istisarelerimiz devam ediyor.”
Afganistan’da siddetin bir an evvel son bulmasi ve taraflarin müzakere edilmis siyasi bir çözümde uzlasmasi gerektigini söyleyen Sentop, “Ancak özellikle Taliban’in, son dönemde sahada elde ettigi kazanimlar sebebiyle müzakere masasinda maksimalist bir tutum takindigini takip ediyoruz. Arzumuz Taliban basta olmak üzere bütün taraflarin, Afgan halkinin huzur ve refahi için daha yapici bir tutum benimsemeleridir” diye konustu.
Milli Meclis’in Genel Kurul salonunda düzenlenen toplantinin sonunda "Bakü Beyannamesi"nin imza töreni düzenlendi.
Sonrasinda Sentop, meclis baskanlari ve heyetlerle birlikte aile fotografi çekimine katildi.
TBMM Baskani Sentop, Azerbaycan temaslari kapsaminda, 28 Temmuz’da Azerbaycan Disisleri Bakani Ceyhun Bayramov ile görüsecek, Türk is adamlari ve sivil toplum kurulusu temsilcileri ile bir araya gelecek.
Sentop, 29 Temmuz’da Susa ve Fuzuli sehirlerini ziyaret ettikten sonra Azerbaycan’dan ayrilacak.
(Kamil Nadirli/IHA)