Urartu Sanati 'Savatli Gümüs Islemeciligi' Belediye Eliyle Gelecek Kusaklara Aktariliyor

Van'da Edremit Belediyesince Halk Egitimi Merkezinin destegiyle açilan kursta 16 kisi yetistirildi Belediye Baskani Ismail Say: 'Tarihini bilmeyen gelecegini de planlayamaz. Bu amaçla geçmisten gelen tarihi ve kültürel degerlerimizi ayakta tutmaya çalisiyoruz' Usta ögretici Sadullah Özmen: 'Yetistirdigimiz ustalarimiz üretimini gerçeklestirebilecek kapasitede. Amacimiz tarihte oldugu gibi Van'in dört bir yaninda savatli gümüs atölyelerinin kurulmasini saglamak'

MESUT VAROL - Urartulardan bugüne ulasan önemli el sanatlarindan savatli gümüs islemeciligi, Van'in Edremit Belediyesince açilan atölyelerde gelecek kusaklara aktariliyor.

Edremit Belediyesi, sanayilesmeyle eski önemini yitiren savatli gümüs islemeciligini yayginlastirmak amaciyla proje hazirladi. Bu kapsamda, Is Gelistirme Merkezi yerleskesindeki atölyede Halk Egitimi Merkezinin usta ögretici destegiyle kurs açildi.

Kursa katilan 16 kisiye çelik kalemlerle gümüs bilezik, yüzük, kolye, vazo gibi ürünlerin üzerine kanallarin açilmasi, Van'in kültürel zenginlikleri ile Urartu figürlerinin islenmesi konularinda egitim verildi.

Yaklasik 10 ay süren egitimin ardindan kursiyerler, bakir, kursun, kükürt ve gümüsün karistirilmasiyla elde edilen çubuk halindeki savati yüksek isida eriterek gümüs üzerine isledigi motif oymalarin üzerini kaplayarak elde edilen savatli gümüs islemeciligini ögrendi.

- "Tarihi ve kültürel degerlerimizi ayakta tutmaya çalisiyoruz"

Edremit Belediye Baskani Ismail Say, AA muhabirine, Urartu sanati olarak bilinen savatli gümüs islemeciliginin unutulmaya yüz tuttugunu söyledi.

Bu sanati yeniden yayginlastirmayi amaçladiklarini anlatan Say, "Sehrimizin kadim bir tarihi var. Bu tarih, bu el sanatlariyla bize miras kaldi. Biz de özellikle savatli gümüs kursuyla ilgili bir çalisma yaptik. Bu sayede, hem bu savatli gümüs islemeciligini ayakta tutmak hem de istihdama yönelik kardeslerimize bir kapi açmis olduk." dedi.

Tarihi ve kültürel degerlerin gelecek kusaklara aktarilmasini amaçladiklarini anlatan Say, sunlari kaydetti:

"Kadinlarimiza, gençlerimize istihdam alanlari olusturarak bir taraftan da bu tarihi isçilik konusunu ayakta tutmaya çalisacagiz. Ilerde bunu imalattan satisa gelebilecek bir konuma getirmek istiyoruz. Satis ofisleri kurarak bu sanati vatandaslarimizla bulusturacagiz. Burada amacimiz sehrimize ve bölgemize özgü tarihi çalismalarin kaybolmasini önlemek. Bu amaçla atölyede bu sanat için ortam olusturduk. Devaminda da satisini gerçeklestirmeyi planliyoruz. Tarihini bilmeyen gelecegini de planlayamaz. Bu amaçla geçmisten gelen tarihi ve kültürel degerlerimizi ayakta tutmaya çalisiyoruz."

- "Bu çalismayla bu sanatin ustalarini yetistiriyoruz"

Yaklasik 20 yildir savatli gümüs islemeciligiyle ugrasan usta ögretici Sadullah Özmen ise 10 ay süren egitim sonunda 16 kursiyerin savatli gümüs islemeciligini ögrendigini belirtti.

Kursta 12 ögrenciye daha egitim vermeye devam ettiklerini aktaran Özmen, "Savatli gümüs islemeciligi 1300'lü yillarda Van'da yasayan insanlar tarafindan kullaniliyordu. O dönem 120 atölyede üretim yapiliyordu. Günümüzde ise maalesef 2 atölyede bu sanat ayakta tutulmaya çalisiliyor. Van'a özgü, cografi isaret tescil belgesi almis bir sanat. Biz de bu sanati yasatmaya çalisiyoruz." diye konustu.

Taki, baston basliklari, zincirli setler, kolye ve yüzük gibi ürünlere savatli gümüs islediklerini aktaran Özmen, sunlari söyledi:

"Daha önce issiz olan bazi kursiyerlerimiz bu meslegi ögrendikten sonra kendi isletmelerini kurdu. Savatli gümüs isçisi bir elin parmagi kadar. Bu çalismayla yeni ustalar yetistiriyoruz. Su anda 16 ustamiz üretimini gerçeklestirebilecek kapasitede. Amacimiz tarihte oldugu gibi Van'in dört bir yaninda savatli gümüs atölyelerinin kurulmasini saglamak. Insallah projeyle buna öncülük ederiz."

- "Burasi hem bana hem de aileme ekmek kapisi oldu"

Kurstan aldigi egitimin ardindan isletme kuran Sinan Demir de "Yaklasik 10 ay önce bu kursla tanistim. Egitimi basariyla tamamladim. Kursun ardindan çarsi merkezinde atölyemi açtim. Daha önce yol param bile yoktu ama artik kendi isim var ve unutulmaya yüz tutmus bir sanati icra etmenin gururunu yasiyorum. Burasi hem bana hem de aileme bir ekmek kapisi oldu." diye konustu.

- Savatli gümüs

Savat sanati, bir kalemkarlik çesidi olarak biliniyor. Çelik kalemlerle gümüs bilezik, kolye, vazo, kemer gibi ürünlerin üzerine kanallar açilarak yörenin kültürel ögeleri, Urartularin yogun kullandigi figürler ile istenen desenler isleniyor. Ardindan, bakir, kursun, kükürt ve gümüsün karistirilmasiyla elde edilen savat, yüksek isida eriterek gümüsün üzerine islenen oymalarin üzeri kaplaniyor. Savat soguduktan sonra gümüs zimparalanarak islenen figürler ortaya çikariliyor. Cilalama isleminin ardindan ürün tamamlaniyor.
Kaynak: AA