6 Bin 500 Yildir Dokuma Tezgahlarindan Insanlara Ulasiyor
Zonguldak’in Eregli ilçesinde ’Elpek Bezi’ dokumaciligi 25 yil önce kurulan atölye ile yasatilirken, ilçeye gelen turistlerin de gözdesi konumunda yer aliyor.
Kdz. Eregli’de Elpek Bezi dokuma atölyesi kurucusu ve is insani Nilgün Efes, sahil bandinda yer alan Elpek Dokuma evinde ürünlerin satisi konusunda da hizmet veriyor. Unutulmaya yüz tutmus meslekler arasinda yer alan Elpek Bezi dokumaciligi ile ilgili 25 sene önce kurduklari atölye ile ilgili bilgiler veren Efes sunlari söyledi:
“Elpek Bezi yöremizin geleneksel tarihi keten dokumalari kategorisinde yer almaktadir. Keten tariminin Anadolu’da çok eski bir geçmisi var. 9 bin yillik Çatalhöyük buluntularinda keten dokumalara rastliyoruz, ayrica yöremizde Kdz. Eregli’de Inönü Magarasinda arkeolojik buluntularda 6 bin 500 yil öncesine ait dokuma tezgah parçaciklari bulunmakta. Yöremizde keten dokumaciliginin en az 6 bin 500 yillik geçmisi var. Elpek Bezi’nin geleneksel tarihi kullanim amaçlari ile bugünkü kullanim amaçlari çok farkli. Degisime ayak uyduramayan hiçbir sey ayakta kalamaz. Bundan 100 yil önce Elpek Bezi’nin dokuma amaçlari iç çamasirini, gömlegini yapmak, çarsafini yapmak gibi, daha da geriye gittigimizde yelken bezini yapmakti. Günümüzde bu amaçlar için çok daha dayanikli, elverisli farkli alternatifler var. Zahmetli üretim süreci olan Elpek Bezi’ni daha dekoratif amaçli, daha güncel modern insanin, model evlerinde, model amaçlarinda dokumaya basladik. Kaskol, atki, fular gibi ürünler yaptik. Bunun yaninda evlere yönelik masa üzerine, konsol üzerine örtüler, perdeler gibi tasarim ve modeller ile sürekli bir degisim ve gelisim halindeyiz. 2 bin yil önce amaçlar farkliydi, bugün dokuma amaçlari farkli, 100 yil sonra, 500 yil sonra halen dokumacilik hayatta olursa dokuma amaçlari da farkli olacaktir.
Kaybolmaya yüz tutmus Elpek Bezi için 1997 yilinda Kandilli’de atölye kurduk. Teknolojik kumaslarin daha kullanisli, daha hizli ve daha ucuza çikmasi nedeniyle el dokumalari bütün yörelerde yavas yavas kayboldu ve daha sonra tekrar hayata geçirdik.”
"Eregli’ye gezmeye gelen insanlarin ilk tercihi"
Turistik olarak Kdz.Eregli’ye gelen insanlarin Elpek Bezi’ne ilgisinin fazla oldugunu belirten Nilgün Efes, ev kosullarinda üretilmesine dikkat çekti. Efes, “Sehir disindan ilçemizi gezmeye gelenlerin, Elpek Bezi yöremizin turistik hediyelik esyasi konumunda. Hem kendileri için hem gidecekleri yerde arkadaslarina hediye götürmek için Elpek Bezi tercih ediliyor. Elpek Bezi’nin daha uzun ömürlü yasatilabilmesi için kadinlarin ev kosullarinda üretiyor olmasi lâzim.” dedi.
Tamamen el isçiligi ile tezgahlarda dokunan Elpek Bezi ilçede düzenlenen festivallere gelen ünlü sanatçilara da hediye ediliyor.