ALS'de Erken Müdahalede Hastaligin Ilerleyisini Azaltiyor
Acibadem Kayseri Hastanesi Nöroloji Uzmani Doç. Dr. Hatice Köse Özlece, Amyotrofik Lateral Skleroz (ALS) hastaliginin kesin bir tedavisinin olmadigini söyleyerek, “Hastalikta semptomlar basladigi zaman erken dönemde hastalarimiza müdahale etmeyi basarabilirsek bu ilerleyisi bir miktar durdurabiliyoruz” dedi.
“Hastalikla beraber kaslarda güçsüzlük ve erimeler basliyor”
Özlece, hastaligin bir diger semptomunun da kaslarda segirmeler oldugunu belirterek, “Bu hastalikta bazi genetik faktörlerin etkili oldugu söyleniyor ama tüm ALS’lerin yalnizca yüzde 5-10’u genetik nedenlerden olusuyor. Bunun disinda agir metaller, çok yogun fiziksel aktivitenin ALS’ye neden olan etkenler arasinda oldugu düsünülüyor. Ancak maalesef bilimsel olarak olusma nedenleri tam olarak ortaya çikmis degil. Ama semptomlari ve ilerleyis sekli çok iyi biliniyor. ALS, merkezi sinir sisteminde, omurilik ve beyin sapinin bulundugu bölgedeki motor sinir hücrelerinin (nöronlarin) kaybi sonucunda olusuyor. ALS’nin baslangicinda motor nöron hücreler hareketi kontrol eden kaslara gerekli emri veremedigi için kaslarda güçsüzlük ve erimeler görülüyor. Hastalar bunu herhangi bir sey tutarken zorlanma, elinden bazi maddeleri düsürme ya da yürürken güçlük çekme seklinde fark edebiliyor. Genelde de bu belirtileri yasayanlar, yorgunum, halsizim ondan böyle oldu diye düsünüyor. Sonrasinda özellikle elin küçük kaslarinda ve bazi kas gruplarinda erimeler meydana geliyor ve genelde hastalarimiz bu asamada doktora basvuruyor. Bu erimelere ayni zamanda kas segirmeleri de eslik eder. Bu, sik sik gördügümüz bir durumdur. ALS’de motor hücreler etkilendigi için duygusal etkilenme beklemiyoruz. Uyusma, karincalanma ve agri gibi bulgular karsimiza pek çikmiyor. Agrisiz, kas gücü kaybi, erimeler ve segirmeler en çok karsimiza çikan bulgular arasindadir. Bu sikayetlerin disinda hastalarimizda uyku, konusma ve yutma bozukluklari karsimiza çikabiliyor. Konusma ve yutmayla ilgili etkilenme de hastanin günlük yasamini oldukça olumsuz etkileyebiliyor. Yine ALS’de beyinde çok bariz bir etkilenme olmadigi için de son dönemlere kadar bilinçte ve hafizada herhangi bir degisiklik, bozukluk görülmüyor” ifadelerini kullandi.
“ALS’nin kesin bir tedavisi yok”
Hastalikta erken döneme dikkat çeken Nöroloji Uzmani Doç. Dr. Özlece, “Semptomlar basladigi zaman erken dönemde hastalarimiza müdahale etmeyi basarabilirsek bu ilerleyisi bir miktar durdurabiliyoruz. Dolayisiyla böyle bir sikayeti olan kisilerin acil bir sekilde nöroloji hekimine basvurmasi gerekiyor. Taniyi da klinik bulgular ve hastalarin muayenesi ile ayni zamanda bazi MR tetkikleri ve EMG dedigimiz sinir ileti testleri ile koyabiliyoruz” dedi.
En etkili tedavi; ilaç
Ilaç tedavisinin ardindan egzersiz tedavilerinin de hastalikla mücadelede önemli bir rol aldigini dile getiren Doç. Dr. Hatice Köse Özlece, “ALS tanisi koyduktan sonra hastalarin tedavisini hizli bir sekilde ilaçla tedavisi olarak basladiktan sonra da gerekli rehabilitasyonlari programlamak gerekiyor. Rehabilitasyonlari düzenli yaptirabildigimizde hastalarin bagimlilik süresi azaliyor ve kendi kendine yetebildikleri süre uzuyor. Dolayisiyla hastanin bir bütün olarak fizik tedavi, denge egzersizleri, yutma ve konusma egzersizleri ve kaslari güçlendiren egzersiz tedavisi görmesi de oldukça önemli kazanimlar sagliyor. ” seklinde konustu.