Cumhuriyet Tarihimizin Kutublarindan Açiklamasi Ord. Prof. Mükrimin Halil Yinanç, Vefatinin 60. Yilinda ZKS'de Anildi
Selçuklu tarihi üzerine olan çalismalariyla bilinen; Türk Tarih Kurumu’nun kurucularindan Ord. Prof. Mükrimin Halil Yinanç vefatinin 60. Yilinda Zeytinburnu Kültür Sanat’ta düzenlenen panel ile anildi.
“Hayati daraltarak yasamayi seven tipler”
Besir Ayvazoglu, Zeytinburnu Merkezefendi Kabristani’nin ebedi sakinlerinden olan Mükrimin Bey’in hatiralarindan su sekilde bahsetti: “Mükrimin Bey, büyük bir tarihçi, kültür ve sohbet adamidir. Ahmet Hamdi Tanpinar ve bazi dostlari onun hakkinda, “Hayati daraltarak yasamayi seven tipler” olarak bahsederdi. Bu, Mükrimin Halil ve arkadaslari için de geçerlidir. O ve arkadaslari Sehzadebasi, Aksaray, Beyazit ve Sultanahmet sinirlarinda yasar, tüm ilmi ve entelektüel sohbetlerini bu çerçevede gerçeklestirirlerdi. Eskiden kültür merkezi ve seminer salonlari tarzinda bulusma mekânlari olmadigi için bu veçhedeki insanlar kahvehanelerde bulusur ve sanatkârlar kalbi mahallelerde sohbet ederlerdi. Mükrimin Halil, tam bir sohbet adamidir, belki bu yönünden dolayi az yazmistir. Onun az yazmasindan her zaman sitayisle bahsedilir tabii bu menfi anlamda degil, hocanin engin bilgisinden az istifade edilmesinden dolayidir” dedi.
“Herkes kitap okur, Mükrimin kütüphane okur”
Prof. Dr. Fahameddin Basar ise Yinanç’in hikâyesini ilmi ve entelektüel çalismalari özelinde anlatti. Basar, “Hoca ilk egitimini memleketi Elbistan’da alir ve daha sonra Istanbul’a gelir. Istanbul’da Mektebi Mülkiyetin 2. sinifini bitirip son sinifina geçtigi yaz Ibn Bîbî’nin tarihini tercüme eder. Genç yasta ciddi çalismalar içerisindedir. Türk Tarih Encümenligi’nde çalismaya baslar ve bu kurum tarafindan Fransa’ya gönderilir. Paris’te Selçuklu tarihiyle ilgili yabanci kaynaklari tarama firsati bulur. 1933 yilina geldigimizde Üniversiteler Kanunu ile Darülfünun lagvedilir. Hoca, Istanbul Üniversitesi’nde Orta Zamanlar Sark Tarihi Doçenti olarak göreve baslar ve bu kürsünün kurucu baskani olur. Hocanin ilmi çalismalari o kadar sahsina münhasirdir ki üniversite senatosu tarafindan “ordinaryus” sifati verilir. Bu künyeyi almasinda hocanin uluslararasi çalismalari da etkilidir. Hayati kütüphanelerde geçen hocamiz için “Herkes kitap okur, Mükrimin kütüphane okur” denmistir” seklinde konustu.
Ömer Hakan Özalp Cumhuriyet Tarihimizin Kutublarindan Yinanç’i tarihle olan yakin ilgisine deginerek; “Gerek Istanbul kütüphaneleri gerek Paris, Madrid, Londra gibi Bati ülkelerindeki bütün kütüphanelerden Selçuklu tarihiyle ilgili kitaplari bulundugu sehre ister ve inceleyip yerlerine tekrar gönderir. Yurt disindayken Türkiye’de bulunmayan Selçuklu Tarihi ile ilgili eserleri de istinsah ederek ülkeye getirir. Hoca sadece okulda ve kütüphanelerde ders vermez. Anadolu’dan gelen her davete icabet eder ve Izmit’ten Diyarbakir’a kadar pek çok sehirde hem ders verir hem de saha çalismalari yapar. Anadolu’daki kitabeleri kaydeden bir projede yer alir ve heyetin kurucu baskanligini yapar. Bu proje ile topladiklari malzeme hâlâ Türk Tarih Kurumu’ndadir ve bir kismi yayimlanmaya hazirdir” ifadelerini kullandi.
Ord. Prof. Mükrimin Halil Yinanç kimdir
Ord. Prof. Mükrimin Halil Yinanç 1900 yilinda Elbistan’da dogdu. Rüstüyeye (ortaokul) Malatya’da basladi.
Ikinci yildan itibaren Mardin ve Diyarbakir’da ögrenimine devam etti. Istanbul’da Gelenbevi Sultanisi’nde idadiyi (liseyi) tamamlayarak 1916 yilinda mezun oldu. Ayni yil Istanbul Darülfünunu, Edebiyat Fakültesi, Tarih Bölümü’ne girdi ve mezun olduktan sonra 1919’da Mülkiye’ye kaydolan Mükrimin Halil buradan da 1921’de mezun oldu. Istanbul’da 1921 - 1925 yillari arasinda kütüphane müdürlügü yaparken buradaki basarili çalismalari dolayisiyla, arastirma yapmak üzere, devlet tarafindan Paris’e gönderildi. 1925 - 1927 yillari arasinda iki yil süreyle Paris’te arastirmalarini yaptiktan sonra Eylül 1927’de yurda döndü. Galatasaray ve Kabatas Liseleri’nde tarih ögretmenligi görevinde bulunan Mükrimin Halil Yinanç, 1931 yilinda kurulan Türk Tarih Kurumu’nun kurucu üyeleri arasinda yer aldi. 1933 yilinda üniversite reformu yapildiginda Istanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü’ne doçent olarak atandi. 1941 yilinda Profesör, 1957 yilinda da Ord. Profesör unvanlarini aldi. Yinanç, 22 Aralik 1961 tarihinde vefat etti.