Dünya Gümrük Günü Çeşme'de Kutlandı

Günün anlam ve önemine ilişkin bir açıklama yapan Çeşme Gümrük Müdürü Yusuf Kurt, “Uluslararası ticaretin geliştirilmesinde ve engellerin kaldırılmasında, günümüze değin önemli görevler üstlenen ve 1 Ekim 1994 tarihinden itibaren de adını Dünya Gümrük Örgütü olarak değiştiren Gümrük İşbirliği Konseyi, ilk toplantısını gerçekleştirdiği 26 Ocak 1953 tarihinden esinlenerek, her yıl 26 Ocak gününü, Dünya Gümrük Günü olarak ilan etmiştir" dedi.

Gümrük kavramının, ilk çağlardan itibaren uzun yıllar, mali nitelikli bir vergi türü olarak anlaşıldığını ve yorumlandığını söyleyen Kurt, "Ancak başlangıçta ulaşım imkanları elverişli şehir ve bölgeler arasında yapılan ticaret ve mal mübadelesi, milli nitelikli devletlerin kurulmasıyla uluslararası ekonomik ilişkilere dönüşünce, eski anlayış ve yorumlar zaman içinde geçerliliğini yitirmiştir. Özellikle sanayi devriminden sonra gümrük rejimlerinin; ticaretin yönlendirilmesinde, ulusal ekonomilerin, uluslararası ticaretten daha fazla pay almasında, ulusal sanayinin gelişmesinde ve faaliyetlerinin teşvik edilmesinde, etkili bir araç olduğu ortaya çıkmış, gümrük vergisi ve kavramı da ekonomik bir içerik kazanmıştır. Ancak zaman içinde gümrük rejimleri ve formalitelerinin karmaşık yapısının yanı sıra, gittikçe egemen olmaya başlayan himayeci görüşlerin; uluslararası mübadeleyi zorlaştırdığı ve ticaretin gelişmesine engel olduğu görülmüştür. Bu durum, 1900’lü yılların başından itibaren, gümrük mevzuatı ve formaliteleri konusunda, uluslar arasında bir uzlaşma zorunluluğunu hep gündeme getirmiştir. Nitekim ilk defa 1922 yılında Milletlerarası Ekonomik Konulara İlişkin Konferans düzenlenmiş, fakat bu konferansta alınan, yasakların kaldırılması ve formalitelerin basitleştirilmesi kararları ise uygulamaya konulamamıştır" diye konuştu.



İkinci Dünya Savaşından sonra tekrar başlatılan çalışmaların 1947 yılında olumlu bir sonuca ulaştığını belirten Kurt, şöyle devam etti: "ilk defa bir uluslararası ticaret kodu, Gümrük Tarifeleri ve Ticaret Genel Anlaşması Cenevre’de imzalanmıştır. Yine aynı yıl, aralarında Türkiye’nin de bulunduğu 13 ülkenin ortak katkılarıyla Avrupa Gümrük Birliği Çalışma Grubu oluşturulmuştur. Çalışma grubunun; gümrük formalitelerini incelemek ve bunlar arasında mukayeseler yapmak,uygulanabilir ortak normlar tespit etmekle görevlendirdiği Gümrük Komitesi, ortak bir Gümrük Tarife Cetveli ve ortak bir Gümrük Kıymet Tanımı üzerinde çalışmalarını yoğunlaştırırken, aynı zamanda, bu sorunlarla devamlı meşgul olacak, çözüm önerileri geliştirecek daimi bir Gümrük Konseyi oluşturulması düşüncesi de pekişmeye başlamıştır. Nitekim 15 Aralık 1950 tarihinde, Belçika’nın başkenti Bruxsel’de imzaya açılan üç önemli uluslararası sözleşmelerden biri de Gümrük İşbirliği Konseyinin Kuruluşuna İlişkin Sözleşme olmuştur. Sözleşmeyi ilk imzalayan 17 ülke’ye daha sonra diğer ülkelerde katılmış, 1953 yılında da Türkiye, Gümrük İşbirliği Konseyi Kurulmasına ilişkin sözleşmeyi resmen onaylamıştır."

Çeşme Gümrük Müdürü Yusuf Kurt, açıklamasını şöyle tamamladı: "1994 yılından itibaren Dünya Gümrük Örgütü adıyla anılan ve halen 181 ülkenin üye olduğu uluslararası kuruluşun, resmi çalışma dili İngilizce ve Fransızca olup çalışma merkezi de Belçika’nın Brüksel şehridir. Kısaca özetlemek gerekirse, tamamen teknik bir kuruluş olan örgüt; kuruluşundan günümüze değin, gümrük mevzuatının basitleştirilmesi, ahenkleştirilmesi, ülkeler arasında, uygulanabilir ortak normlar tespit edilmesine yönelik yaptığı çalışmalarıyla, uluslararası ticaretin kolaylaştırılmasında öncüdür. Bir genel sekreter tarafından yönetilen Dünya Gümrük Örgütü; faaliyetlerini gümrük tekniği, nomanklatör ve eşya tasnifi, gümrük kıymeti tespit ve eğitimi, gibi üç önemli konuda oluşturduğu Daimi Teknik Komiteler aracılığı ile yürütmektedir. Daimi Teknik Komitelerin hazırlayıp üye ülkeler tarafından onaylanan pek çok uluslararası sözleşmeler arasında; her bir eki birçok gümrük şlemini konu alan ve 31 ekten oluşan Kyato Sözleşmesi, malların geçici kabulü ile ilgili ata karneleri sözleşmesi, eşya tasnifi ve Gümrük kıymeti ile ilgili sözleşmeler önemli çalışmalar olarak gösterilebilir.”