Kuzey Makedonya Cumhurbaşkanını Seçiyor

Seçim, Makedonya ve Yunanistan arasındaki isim sorunun çözülmesinin ardından Kuzey Makedonya’da yapılacak ilk Cumhurbaşkanlığı seçimleri olması nedeniyle büyük önem taşıyor. Kuzey Makedonya’da 1 milyon 808 bin 131 vatandaşın Cumhurbaşkanlığı seçimleri için ülke genelinde ve Üsküp’te 80 ve yurt dışındaki 32 sanıkta oy kullanması bekleniyor.

Seçimlerde Makedonya Sosyal Demokratlar Birliği (SDSM), AlternAtivA, Türk Hareket Partisi (THP) ve Türk Demokratik Partisinin (TDP) de aralarında bulunduğu 31 siyasi partinin adayı Stevo Pendarovski, Arnavut kökenli AA partisinin adayı Blerim Reka, Ana muhalefetteki İç Makedon Devrimci Örgütü-Makedonya Ulusal Demokratik Birliği (VMRO-DPMNE) öncülüğünde oluşturulan ve aralarında Türk Milli Birlik Hareketinin (TMBH) de bulunduğu ittifakın desteklediği tek kadın aday Gordana Silyanovska Davkova yarışıyor.

Yunanistan’la yapılan bir anlaşmayla ismi Kuzey Makedonya olarak değiştirilen ülkede bugün yapılan cumhurbaşkanlığı seçimlerinin bir nevi bu anlaşmanın referandumu olarak yorumlandığı kaydedildi. İsim değişikliği sebebiyle geçtiğimiz sene yapılan referandum, yeterince katılım olmadığı için geçersiz sayıldı ancak Üsküp parlamentosu Yunanistan’la yapılan anlaşmayı onayladı. Yunanistan’ın Kuzey topraklarının isminin de Makedonya olması sebebiyle Kuzey Makedonya’nın toprak iddiasında bulunmaması maksadıyla isim değiştirme anlaşmasını Yunanistan hükümeti istedi. Ülkenin isim değişikliği halk arasında bölünmeye yol açtığından yapılan kamuoyu yoklamalarında iki cumhurbaşkanı adayının çoğunluğu elde edemediğini ortaya koyuyor. Yakın zamanda yapılan bir seçim anketine göre İktidardaki Merkeziyetçi Sosyal Demokrat Parti ve koalisyon ortağı etnik Arnavut Partisi DUI’nın desteklediği, isim değişikliğini savunan Stevo Pendarovski’nin seçmenlerin oylarının yüzde 28,8’ini almasının tahmin edildiğini gösterdi.

Pendarovski’nin asıl rakibi, milliyetçi muhalefet partisi VMRO-DPMNE’nin desteklediği isim değiştirme anlaşmasına şiddetle karşı çıkan üniversite profesörü Gordana Siljanovska-Davkova’nın ise yapılan anketlerde yüzde 26,8 oy alacağı tahmininde bulundu.

Anketler, Kuzey Makedonya’da ikinci en büyük etnik Arnavut partisi Besa’nın desteklediği Blerim Reka’nın ise seçmenlerin yüzde 7’sinin oyunu alabileceğini gösterdi. Hiçbir adayın oyların yüzde ellisinden çoğunu alamamış olması halinde cumhurbaşkanlığı seçiminin ikinci oylamasının 5 Mayıs’ta yapılacağı belirtildi.

İki dönem Cumhurbaşkanlığı yapan ve görevi sona eren Cumhurbaşkanı Gjeorge Isanov’un, Arnavutçanın daha geniş kullanımını öngören kanun dahil parlamentonun çıkardığı bazı kanunları imzalamaması bazı temel kanunların yürürlüğe girmesini geciktirdi. Bu da ülkede krize yol açtı. Ancak, parlamentonun üçte iki çoğunlukla kabul ettiği, ülkenin ismini Kuzey Makedonya olarak değiştiren anayasa değişikliğini cumhurbaşkanının veto etme hakkı bulunmuyor. Kuzey Makedonya’nın Avrupa Birliği ve NATO’ya girmesi için Yunanistan’ın onayı gerektiğinden Yunanistan bu onayı vermek için ülkenin isminin Kuzey Makedonya olarak değiştirilmesini şart koşmuştu.

Öte yandan Başbakan Zoran Zaev’in hükümeti Avrupa Birliği ile üyelik müzakerelerinin başlamasını umuyor. Ancak AB’nin daha fazla büyüme konusundaki endişesinin bu müzakerelere gölge düşürebileceği kaydedildi.