TCMB Banka Kredileri Eğilim Anketi
Anketten: '2016 yılının ilk çeyreğinde, işletmelere kullandırılan kredi talebinde önemli düzeyde artış olması, konut ve taşıt kredilerinde talebin temelde aynı kalması, diğer bireysel kredilerde ise talebin artması beklenmektedir' '2016 yılı ilk çeyreği için beklenti, yurt içi fonlama koşullarındaki sıkılaşmanın artarak, yurt dışı fonlama koşullarındaki sıkılaşmanın azalarak süreceği şeklindedir'.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Banka Kredileri Eğilim Anketi'ne göre, 2016 yılının ilk çeyreğinde, işletmelere kullandırılan kredi talebinde önemli düzeyde artış yaşanması bekleniyor.
TCMB tarafından, bankaların 2015'in son çeyreğine ilişkin değerlendirmelerini ve 2016'nın ilk çeyreğine yönelik beklentilerini içeren Ekim - Aralık 2015 dönemi Banka Kredileri Eğilim Anketi sonuçları yayımlandı.
Buna göre, Ekim-Aralık 2015 döneminde bankalar, işletmelere kullandırılan kredilere uygulanan standartları önemli ölçüde sıkılaştırmaya devam etti.
Standartların sıkılaştırılmasının ardındaki nedenler arasında, genel ekonomik faaliyetlere ilişkin beklentiler başta olmak üzere endüstri ya da firmalara ilişkin görünüm ve talep edilen teminatlara ilişkin riskler gösterildi. Standartları gevşetici yönde etkileyen ana faktörlerin de sermaye yeterliliğiyle ilgili kısıtlar, para ve tahvil piyasasına erişim olanağı ve bankanın likidite pozisyonunun olduğu bildirildi.
Bu yılın ilk çeyreği için beklenti ise standartlardaki sıkılaştırmanın süreceği yönünde oluştu.
Bireysel kredilere uygulanan standartların değişimi incelendiğinde, bireysel kredi türlerinden konut ve taşıt kredilerinde standartlar temelde aynı bırakılırken, diğer bireysel kredilerde sınırlı ölçüde gevşetildi. Diğer bireysel kredilere uygulanan standartların gevşetilmesinin ardındaki nedenler, diğer bankaların rekabeti, genel ekonomik faaliyetlere ilişkin beklentiler, tüketicilerin kredi itibarı ve fon maliyetleri/bilanço kısıtlamaları şeklinde sıralandı.
Gelecek çeyrek dönem için beklentinin, tüm bireysel kredi türlerinde standartların temelde aynı bırakılacağı yönünde olduğu belirtildi.
- Kredi talepleri
Geçen yılın son çeyreğine ilişkin kredi talepleri incelendiğinde, işletmelerin banka kredilerine olan talebindeki azalışın hem genelde, hem de tüm ölçek ve vadelerde sürdüğü görüldü.
Özellikle yabancı para cinsinden açılan kredilerdeki talep azalışı dikkati çekti. Konut kredileri ile diğer bireysel kredilerde de talep azalışı gerçekleşirken, taşıt kredilerine olan talepteki artışın sürdüğü gözlendi.
Bu yılın ilk çeyreğinde, işletmelere kullandırılan kredi talebinde önemli düzeyde artış yaşanması, konut ve taşıt kredilerinde talebin temelde aynı kalması, diğer bireysel kredilerde ise talebin artmasının beklendiği kaydedildi.
- Tüketici güveni ve bireysel tasarruflar konut kredisi talebini artırdı
Konut kredisi talebini; konut piyasasına ilişkin beklentiler, konut alımı dışındaki tüketim harcamaları, vergi ve fonlar, diğer bankalardan sağlanan krediler, diğer finansman kaynakları ile krediler üzerindeki vergi ve benzeri yükler azaltıcı yönde etkiledi. Söz konusu talebe tüketici güveni ve bireysel tasarruflar ise artış yönünde yansıdı.
Taşıt kredilerinde; taşıt alımı dışındaki tüketim harcamaları, bireysel tasarruflar, diğer finansman kaynakları, diğer bankalardan sağlanan krediler ile krediler üzerindeki vergi ve benzeri yükler talepte azalışa neden oldu. Taşıt piyasasına ilişkin beklentiler ve tüketici güveni ise talebi artıran faktörler oldu.
Diğer bireysel kredilerde ise menkul kıymet alımları, tüketici güveni, dayanıklı tüketim mallarına yapılan harcama, bireysel tasarruflar, diğer finansman kaynakları ve krediler üzerindeki vergi ve benzeri yükler talep azalışına yol açtı. Diğer bankalardan sağlanan krediler ise talebi artıran tek faktör olarak kayıtlara geçti.
- Koşul ve kurallar
İşletmelere kullandırılan kredilere uygulanan kredi koşul ve kurallarına bakıldığında, bankaların ortalama krediler ile daha riskli krediler üzerinden aldıkları kar marjlarını, faiz dışında alınan ücret ve komisyonları, teminat ihtiyacını, vade ile kredi ya da kredi limitinin büyüklüğüne ilişkin koşulları ve kredi sözleşmesi özel koşullarını sıkılaştırmaya devam ettiği görüldü.
Bireysel kredilere uygulanan koşul ve kurallar açısından bakıldığında, bireysel kredi türlerinden konut kredilerinde bankaların tüm koşul ve kuralları temelde aynı bıraktığı, taşıt kredilerinde daha riskli krediler üzerindeki kar marjlarını artırarak koşul ve kuralları sıkılaştırdığı, diğer bireysel kredilerde ise ortalama krediler üzerindeki kar marjını azaltarak koşul ve kuralları gevşetirken, daha riskli krediler üzerindeki kar marjını artırarak koşul ve kuralları sıkılaştırdığı gözlendi.
- Fonlama koşulları
Bankaların fon sağlama imkanlarının gelişimi incelendiğinde, yılın son çeyreğinde yurt içi fonlama koşullarındaki sıkılaşmanın azalarak sürdüğü, yurt dışı fonlama koşullarında ise hem fonlama maliyetinin hem de diğer koşul ve kurallarının etkisiyle bu dönemde sıkılaşmanın artarak devam ettiği görüldü.
Bu yılın ilk çeyreği için beklentinin, yurt içi fonlama koşullarındaki sıkılaşmanın artarak, yurt dışı fonlama koşullarındaki sıkılaşmanın ise azalarak süreceği şeklinde olduğu aktarıldı.
Kaynak: AA
TCMB tarafından, bankaların 2015'in son çeyreğine ilişkin değerlendirmelerini ve 2016'nın ilk çeyreğine yönelik beklentilerini içeren Ekim - Aralık 2015 dönemi Banka Kredileri Eğilim Anketi sonuçları yayımlandı.
Buna göre, Ekim-Aralık 2015 döneminde bankalar, işletmelere kullandırılan kredilere uygulanan standartları önemli ölçüde sıkılaştırmaya devam etti.
Standartların sıkılaştırılmasının ardındaki nedenler arasında, genel ekonomik faaliyetlere ilişkin beklentiler başta olmak üzere endüstri ya da firmalara ilişkin görünüm ve talep edilen teminatlara ilişkin riskler gösterildi. Standartları gevşetici yönde etkileyen ana faktörlerin de sermaye yeterliliğiyle ilgili kısıtlar, para ve tahvil piyasasına erişim olanağı ve bankanın likidite pozisyonunun olduğu bildirildi.
Bu yılın ilk çeyreği için beklenti ise standartlardaki sıkılaştırmanın süreceği yönünde oluştu.
Bireysel kredilere uygulanan standartların değişimi incelendiğinde, bireysel kredi türlerinden konut ve taşıt kredilerinde standartlar temelde aynı bırakılırken, diğer bireysel kredilerde sınırlı ölçüde gevşetildi. Diğer bireysel kredilere uygulanan standartların gevşetilmesinin ardındaki nedenler, diğer bankaların rekabeti, genel ekonomik faaliyetlere ilişkin beklentiler, tüketicilerin kredi itibarı ve fon maliyetleri/bilanço kısıtlamaları şeklinde sıralandı.
Gelecek çeyrek dönem için beklentinin, tüm bireysel kredi türlerinde standartların temelde aynı bırakılacağı yönünde olduğu belirtildi.
- Kredi talepleri
Geçen yılın son çeyreğine ilişkin kredi talepleri incelendiğinde, işletmelerin banka kredilerine olan talebindeki azalışın hem genelde, hem de tüm ölçek ve vadelerde sürdüğü görüldü.
Özellikle yabancı para cinsinden açılan kredilerdeki talep azalışı dikkati çekti. Konut kredileri ile diğer bireysel kredilerde de talep azalışı gerçekleşirken, taşıt kredilerine olan talepteki artışın sürdüğü gözlendi.
Bu yılın ilk çeyreğinde, işletmelere kullandırılan kredi talebinde önemli düzeyde artış yaşanması, konut ve taşıt kredilerinde talebin temelde aynı kalması, diğer bireysel kredilerde ise talebin artmasının beklendiği kaydedildi.
- Tüketici güveni ve bireysel tasarruflar konut kredisi talebini artırdı
Konut kredisi talebini; konut piyasasına ilişkin beklentiler, konut alımı dışındaki tüketim harcamaları, vergi ve fonlar, diğer bankalardan sağlanan krediler, diğer finansman kaynakları ile krediler üzerindeki vergi ve benzeri yükler azaltıcı yönde etkiledi. Söz konusu talebe tüketici güveni ve bireysel tasarruflar ise artış yönünde yansıdı.
Taşıt kredilerinde; taşıt alımı dışındaki tüketim harcamaları, bireysel tasarruflar, diğer finansman kaynakları, diğer bankalardan sağlanan krediler ile krediler üzerindeki vergi ve benzeri yükler talepte azalışa neden oldu. Taşıt piyasasına ilişkin beklentiler ve tüketici güveni ise talebi artıran faktörler oldu.
Diğer bireysel kredilerde ise menkul kıymet alımları, tüketici güveni, dayanıklı tüketim mallarına yapılan harcama, bireysel tasarruflar, diğer finansman kaynakları ve krediler üzerindeki vergi ve benzeri yükler talep azalışına yol açtı. Diğer bankalardan sağlanan krediler ise talebi artıran tek faktör olarak kayıtlara geçti.
- Koşul ve kurallar
İşletmelere kullandırılan kredilere uygulanan kredi koşul ve kurallarına bakıldığında, bankaların ortalama krediler ile daha riskli krediler üzerinden aldıkları kar marjlarını, faiz dışında alınan ücret ve komisyonları, teminat ihtiyacını, vade ile kredi ya da kredi limitinin büyüklüğüne ilişkin koşulları ve kredi sözleşmesi özel koşullarını sıkılaştırmaya devam ettiği görüldü.
Bireysel kredilere uygulanan koşul ve kurallar açısından bakıldığında, bireysel kredi türlerinden konut kredilerinde bankaların tüm koşul ve kuralları temelde aynı bıraktığı, taşıt kredilerinde daha riskli krediler üzerindeki kar marjlarını artırarak koşul ve kuralları sıkılaştırdığı, diğer bireysel kredilerde ise ortalama krediler üzerindeki kar marjını azaltarak koşul ve kuralları gevşetirken, daha riskli krediler üzerindeki kar marjını artırarak koşul ve kuralları sıkılaştırdığı gözlendi.
- Fonlama koşulları
Bankaların fon sağlama imkanlarının gelişimi incelendiğinde, yılın son çeyreğinde yurt içi fonlama koşullarındaki sıkılaşmanın azalarak sürdüğü, yurt dışı fonlama koşullarında ise hem fonlama maliyetinin hem de diğer koşul ve kurallarının etkisiyle bu dönemde sıkılaşmanın artarak devam ettiği görüldü.
Bu yılın ilk çeyreği için beklentinin, yurt içi fonlama koşullarındaki sıkılaşmanın artarak, yurt dışı fonlama koşullarındaki sıkılaşmanın ise azalarak süreceği şeklinde olduğu aktarıldı.