Kişiye Özel Tasarımlarla Mesleğini Yaşatmaya Çalışıyor
Manisa'da, kültür merkezindeki çarşıda 24 yıldır gümüş işçiliği yapan Arif Çayan, kişiye özel yaptığı el ürünü tasarımlarla geçimini sağlarken aynı zamanda kaybolmaya yüz tutan mesleğini yaşatmanın mücadelesini veriyor.
Sanata olan düşkünlüğü nedeniyle devlet memurluğundan ayrılıp kendi iş yerini açan Arif Çayan, gümüş işçiliği mesleğinin inceliklerini ve "kişiye özel tasarımlarını" AA muhabirine anlattı.
Gümüş işçiliğinin yoğun ve ince emek istediğini, meslek olarak değerlendirilse de bir sanat dalı olduğunu, bunu severek yaptığını dile getiren Çayan, günümüze uygun takıların yanı sıra Osmanlı motiflerini yansıtan tasarımlara çokça yer verdiğini aktardı.
Geleneksel yöntemlerle yapılan tüm mesleklerde olduğu gibi gümüş işçiliğinin de teknolojiye uyarlandığını ustaların yerini seri üretim yapan makinelerin aldığına dikkati çeken Çayan, farklı çalışmalar yaparak mesleklerini yaşatmaya çalıştıklarını kaydetti.
Çayan, "Teknoloji ürünü olan seri üretimlerin hiçbir zaman kişiye özel olanın önüne geçmez. Seri üretimi olanlar herkes tarafından kullanılıyor ama bir çok kişi aynı ürünün ya da tasarımın sadece kendisinin olmasını istiyor" dedi.
- Kişiye özel tasarımlar
Çayan, kullandığı ürünün tek ve farklı olmasını isteyen kişilerin özel sipariş ile takılarını yaptırdığını ifade etti.
Verilen özel siparişler ile yapılan takıların ikinci bir eşinin bulunmadığını vurgulayan Çayan, şöyle konuştu:
"Takı isteyen kişi bana takıda kullanacağı taşını ya da bir objesini getiriyor. Bende ona uygun olarak takı tasarımları yapıyorum. Böylece yapılan eserin bir eşi daha olmuyor. Ben artık sipariş üzerine iş yapıyorum. Siparişlerden kalan zamanda ise özel takılar yapıyorum. Yaptığım takıda her şey benim emeğimden gerçekleşiyor. Tüm malzemeleri kendi ellerimle üretiyorum."
- "Sanattan kopulduğu zaman teknoloji de ilerlemez"
Sanatın gelişmediği sürece teknolojinin de gelişemeyeceğini savunan Çayan, şunları söyledi:
"Biz zannederiz ki teknoloji her şeyi halleder. Halbuki durum bundan çok farklı. Sanattan kopulduğu zaman teknoloji de ilerlemez. Sanatla uğraşan insanlar zaten teknolojik yeniliklere açıktır. Bizim meslekte şu an teknoloji ağırlıklı olarak kullanılmakta ama geçmişe baktığımızda, teknoloji bu kadar ileri olmadığı halde bir sürü sanat harikası yaratılmış. Sadece el becerisi ve tekniklerle takı yapmışlar. Bu mucize gibi geliyor ama değil, insanoğlunun azmidir. Sanat bireyseldir, her bir kişi kendine münhasır tasarımlara imza atar. Biz insanları hep kalıplara sokmaya çalışıyoruz, bu çok yanlış."
Çayan, tasarımlarına kendisi de el sanatları ustası ve modacı olan eşi Şenay Çayan'ın da destek verdiğini sözlerine ekledi.
Kaynak: AA
Gümüş işçiliğinin yoğun ve ince emek istediğini, meslek olarak değerlendirilse de bir sanat dalı olduğunu, bunu severek yaptığını dile getiren Çayan, günümüze uygun takıların yanı sıra Osmanlı motiflerini yansıtan tasarımlara çokça yer verdiğini aktardı.
Geleneksel yöntemlerle yapılan tüm mesleklerde olduğu gibi gümüş işçiliğinin de teknolojiye uyarlandığını ustaların yerini seri üretim yapan makinelerin aldığına dikkati çeken Çayan, farklı çalışmalar yaparak mesleklerini yaşatmaya çalıştıklarını kaydetti.
Çayan, "Teknoloji ürünü olan seri üretimlerin hiçbir zaman kişiye özel olanın önüne geçmez. Seri üretimi olanlar herkes tarafından kullanılıyor ama bir çok kişi aynı ürünün ya da tasarımın sadece kendisinin olmasını istiyor" dedi.
- Kişiye özel tasarımlar
Çayan, kullandığı ürünün tek ve farklı olmasını isteyen kişilerin özel sipariş ile takılarını yaptırdığını ifade etti.
Verilen özel siparişler ile yapılan takıların ikinci bir eşinin bulunmadığını vurgulayan Çayan, şöyle konuştu:
"Takı isteyen kişi bana takıda kullanacağı taşını ya da bir objesini getiriyor. Bende ona uygun olarak takı tasarımları yapıyorum. Böylece yapılan eserin bir eşi daha olmuyor. Ben artık sipariş üzerine iş yapıyorum. Siparişlerden kalan zamanda ise özel takılar yapıyorum. Yaptığım takıda her şey benim emeğimden gerçekleşiyor. Tüm malzemeleri kendi ellerimle üretiyorum."
- "Sanattan kopulduğu zaman teknoloji de ilerlemez"
Sanatın gelişmediği sürece teknolojinin de gelişemeyeceğini savunan Çayan, şunları söyledi:
"Biz zannederiz ki teknoloji her şeyi halleder. Halbuki durum bundan çok farklı. Sanattan kopulduğu zaman teknoloji de ilerlemez. Sanatla uğraşan insanlar zaten teknolojik yeniliklere açıktır. Bizim meslekte şu an teknoloji ağırlıklı olarak kullanılmakta ama geçmişe baktığımızda, teknoloji bu kadar ileri olmadığı halde bir sürü sanat harikası yaratılmış. Sadece el becerisi ve tekniklerle takı yapmışlar. Bu mucize gibi geliyor ama değil, insanoğlunun azmidir. Sanat bireyseldir, her bir kişi kendine münhasır tasarımlara imza atar. Biz insanları hep kalıplara sokmaya çalışıyoruz, bu çok yanlış."
Çayan, tasarımlarına kendisi de el sanatları ustası ve modacı olan eşi Şenay Çayan'ın da destek verdiğini sözlerine ekledi.