İsraf ve Kaçak Elektriğin Cari Açığa Etkisi 700 Milyon Dolar
Dicle Elektrik Dağıtım AŞ (DEDAŞ) Sözcüsü Gökay Üstün, Türkiye'de elektrik üretiminin yarısından fazlasının ithal kaynaklarla yapıldığını belirterek, israf ve kaçak elektrik kullanımının Türkiye'nin cari açığa etkisinin yaklaşık 700 milyon dolar olduğunu kaydetti.
Üstün, bölgede uzun elektrik kesintileri ve yaşanan olaylarla ilişkin düzenlediği basın toplantısında, bölgede 7-8 saate varan kesintilerin nedeni hakkında bilgi verdi.
Özellikle yaz sıcakları sebebiyle aşırı tüketimin yaşandığını, klima ve tarımsal sulamadaki yoğunlukla birlikte ortaya çok büyük bir tüketim rakamı çıktığını, bu sebeple hatlara aşırı yük olduğunu ve arızaların yaşandığını anlatan Üstün, bölgede tüketimin özellikle tarımsal sulamanın gerçekleştiği Temmuz-Ağustos ve Ocak-Şubat aylarında en üst noktaya ulaştığını, haziran ayı başında 38 bin megavatlarda bulunan bölge içi tüketimin, bir anda 70 bin megavata ulaştığını kaydetti.
Bölgedeki tüketimin ana oyuncularının, tüketimin beşte birini yapan "sulamacılar" olduğunu, bölgede tüketimin Türkiye ortalamasının 2,2 katı olduğunu, Türkiye genelinde aylık abone başına ortalama tüketim 550 kilovat saat olarak hesaplanırken bölgede 1.234 kilovat saate çıktığını belirtti.
Gökay Üstün, Türkiye ortalaması abone başına tahsilat tutarının 162 lira iken bölgede 60 lira seviyesinde olduğunu belirterek, şunları kaydetti:
"Eğer bir kaynağın bedelini ödemezseniz, kendinizi o kaynağı tüketirken dizginleme gibi bir davranışınız gelişmez. Böyle olunca da elektrik tüketiminde çok büyük oranlarda tüketim ve israf ortaya çıkar. Bu israfın bedeli ise 2 milyar 720 milyon lira civarında... Bu rakamla 24 derslikli 420 okul, 75 yataklı 115 devlet hastanesi ve 300 öğrenci kapasiteli 150 öğrenci yurdu yapılabiliyor. DEDAŞ'ın sorumluluk alanı içinde yaklaşık 30 bin tarımsal sulama abonesi bulunuyor. Yani toplam abone sayısının yaklaşık yüzde 3'ü sizin elektriğinizin beşte birini kullanıyor. Sonra sulama, mesken tüketimiyle birlikte sistemin aşırı yüklenmesi ve bunun sonucu olarak da trafonun patlaması, elektrik iletim hattının erimesi ya da yanarak çökmesi gibi sorunların ortaya çıkmaması için sistem kendini kapatmak zorunda. Sonuç olarak elektrik kesintileri ve bu tepkiler karşınıza çıkıyor. Tepkilerin bu döneme denk gelme sebebi, evinde serinde oturmak isteyen insanlar ve parasını ödemeyen çiftçilerin tarlasını sulamak için suya ihtiyaç duymasından kaynaklanıyor."
Çiftçilerden aynı anda sulamaya çıkmamaları, tüketim yoğunluğunu dağıtmaları konusunda özel olarak ricada bulunduklarını ancak çiftçilerden tepki aldıklarını ve genel müdürlüklerinin basıldığını belirten Üstün, Diyarbakır, Şanlıurfa, Mardin, Batman, Siirt ve Şırnak'ı kapsayan 6 ilde toplam tüketimin yaklaşık yüzde 75'nini yani yaklaşık 14 milyar 450 milyon kilovat saat elektriğin, kaçak olarak kullanıldığını ifade etti.
Tahsil edilemeyen miktarın 4 milyar 900 milyon liraya ulaştığını belirten Üstün, şöyle devam etti:
"Kaçak elektriğin, 5'te 1'i yani 3 milyar 609 milyon kilovat saat elektrik tarımsal sulamada kullanılıyor. 6 ilde kaçak elektrik kullanım oranı, Keban ve Karakaya barajlarının yıllık ürettiği elektrik miktarının üzerinde. Dicle DEDAŞ, aldığı toplam elektrik bedelinin 1 yılda yaklaşık yüzde 18'ini tahsil edebiliyor. Dicle EDAŞ'ın özelleştirilmesinden sonra geçen 11 aylık dönemde, toplam 1,4 milyon elektrik abonesinin 344 bin adedinden yani tüm abonelerin yaklaşık yüzde 25'inden aylık hiçbir tahsilat yapılamıyor. Toplam 1,4 milyon elektrik abonesinin yaklaşık 1 milyon adedinden yani tüm abonelerin yüzde 72'sinden aylık 45 liranın altında tahsilat yapılamıyor. Dicle EDAŞ'ın özelleştirilmesinden sonra geçen 11 aylık dönemde, toplam 359 bin köy abonesinin 163 bin adedinden aylık hiçbir tahsilat yapılamıyor. Toplam 359 bin köy abonesinin yaklaşık 331 bin adedinden yani tüm köy abonelerinin yüzde 92'sinden aylık 45 liranın altında tahsilat yapılamıyor."
640 milyon liraya ulaşan faiz bedellerini silme kampanyasının ilk çalışmalardan biri olduğunu, yüksek meblağda elektrik tüketen her aboneye taksitlendirme yaklaşımına gidildiğini, her borçlu için özel anlaşmalar gerçekleştirilmeye çalışıldığını anlatan Üstün, 33 bin çiftçiyi kapsayan Helalleşme Kampanyası'na da değindi.
- 109 belediye 130 milyon lira borçlu
Kamu eliyle tolerans tanındığı için vatandaşın kaçak kullanmayı hak olarak gördüğüne işaret eden Üstün, "Sayaçlar okutulamadığından vatandaş bütçesinde elektrik giderine yer vermemiş. Bu nedenle alışkanlıkları değiştirmekte zorlanıyor. Elektrik dağıtımı yaptığımız 6 ilde 109 belediyenin DEDAŞ'a 130 milyon lira üzerinde elektrik borcu bulunuyor" dedi.
Türkiye'de elektrik üretiminin yarısından fazlasının ithal kaynaklarla yapıldığını aktaran Üstün, "Bu oran yıldan yıla farklılaşsa da yüzde 49 ila 55 arasında değişiyor. İsrafın ve kaçak elektrik kullanımının Türkiye'nin cari açığına etkisi 701 milyon dolar" dedi.
6 il, 59 ilçe ve 3 bin 337 köye elektrik dağıtımı gerçekleştirdiklerini, DEDAŞ'ın, Türkiye'de toplam elektrik tüketiminin yaklaşık yüzde 11,76'sının dağıtımını gerçekleştirdiğini kaydeden Üstün, yaklaşık 1 milyon 400 bin aboneye hizmet verdiklerini ve 28 Haziran 2013 tarihinden bu yana 97 milyon liralık yatırım gerçekleştirdiklerini vurguladı.
Gökay Üstün,konuşmasını, "Bu miktar yatırım programımızın hareketliliğine bağlı olarak belirli aylarda yıllık ortalama 100-150 milyon liraya kadar çıkacak. 300 bin adet sayaç değiştirdik ve yaklaşık 1 milyonun üzerinde abonenin kaçak taramasını yaptık. Otomasyon altyapısı ve teknolojinin daha etkin kullanımı için CBS denilen coğrafi bilgi sistemi, master plan, dağıtım şebekesinin izlenmesi ve ölçülmesi, 100 noktaya uzaktan kumanda ve kontrol, kompanzasyonların uzaktan kumanda ve kontrolü, uzaktan sayaç okuma sistemleri ve çağrı merkezi kurulumu için ciddi bir yatırım bütçesiyle çalışmalarımızı sürdürüyoruz" diye tamamladı.
Kaynak: AA
Özellikle yaz sıcakları sebebiyle aşırı tüketimin yaşandığını, klima ve tarımsal sulamadaki yoğunlukla birlikte ortaya çok büyük bir tüketim rakamı çıktığını, bu sebeple hatlara aşırı yük olduğunu ve arızaların yaşandığını anlatan Üstün, bölgede tüketimin özellikle tarımsal sulamanın gerçekleştiği Temmuz-Ağustos ve Ocak-Şubat aylarında en üst noktaya ulaştığını, haziran ayı başında 38 bin megavatlarda bulunan bölge içi tüketimin, bir anda 70 bin megavata ulaştığını kaydetti.
Bölgedeki tüketimin ana oyuncularının, tüketimin beşte birini yapan "sulamacılar" olduğunu, bölgede tüketimin Türkiye ortalamasının 2,2 katı olduğunu, Türkiye genelinde aylık abone başına ortalama tüketim 550 kilovat saat olarak hesaplanırken bölgede 1.234 kilovat saate çıktığını belirtti.
Gökay Üstün, Türkiye ortalaması abone başına tahsilat tutarının 162 lira iken bölgede 60 lira seviyesinde olduğunu belirterek, şunları kaydetti:
"Eğer bir kaynağın bedelini ödemezseniz, kendinizi o kaynağı tüketirken dizginleme gibi bir davranışınız gelişmez. Böyle olunca da elektrik tüketiminde çok büyük oranlarda tüketim ve israf ortaya çıkar. Bu israfın bedeli ise 2 milyar 720 milyon lira civarında... Bu rakamla 24 derslikli 420 okul, 75 yataklı 115 devlet hastanesi ve 300 öğrenci kapasiteli 150 öğrenci yurdu yapılabiliyor. DEDAŞ'ın sorumluluk alanı içinde yaklaşık 30 bin tarımsal sulama abonesi bulunuyor. Yani toplam abone sayısının yaklaşık yüzde 3'ü sizin elektriğinizin beşte birini kullanıyor. Sonra sulama, mesken tüketimiyle birlikte sistemin aşırı yüklenmesi ve bunun sonucu olarak da trafonun patlaması, elektrik iletim hattının erimesi ya da yanarak çökmesi gibi sorunların ortaya çıkmaması için sistem kendini kapatmak zorunda. Sonuç olarak elektrik kesintileri ve bu tepkiler karşınıza çıkıyor. Tepkilerin bu döneme denk gelme sebebi, evinde serinde oturmak isteyen insanlar ve parasını ödemeyen çiftçilerin tarlasını sulamak için suya ihtiyaç duymasından kaynaklanıyor."
Çiftçilerden aynı anda sulamaya çıkmamaları, tüketim yoğunluğunu dağıtmaları konusunda özel olarak ricada bulunduklarını ancak çiftçilerden tepki aldıklarını ve genel müdürlüklerinin basıldığını belirten Üstün, Diyarbakır, Şanlıurfa, Mardin, Batman, Siirt ve Şırnak'ı kapsayan 6 ilde toplam tüketimin yaklaşık yüzde 75'nini yani yaklaşık 14 milyar 450 milyon kilovat saat elektriğin, kaçak olarak kullanıldığını ifade etti.
Tahsil edilemeyen miktarın 4 milyar 900 milyon liraya ulaştığını belirten Üstün, şöyle devam etti:
"Kaçak elektriğin, 5'te 1'i yani 3 milyar 609 milyon kilovat saat elektrik tarımsal sulamada kullanılıyor. 6 ilde kaçak elektrik kullanım oranı, Keban ve Karakaya barajlarının yıllık ürettiği elektrik miktarının üzerinde. Dicle DEDAŞ, aldığı toplam elektrik bedelinin 1 yılda yaklaşık yüzde 18'ini tahsil edebiliyor. Dicle EDAŞ'ın özelleştirilmesinden sonra geçen 11 aylık dönemde, toplam 1,4 milyon elektrik abonesinin 344 bin adedinden yani tüm abonelerin yaklaşık yüzde 25'inden aylık hiçbir tahsilat yapılamıyor. Toplam 1,4 milyon elektrik abonesinin yaklaşık 1 milyon adedinden yani tüm abonelerin yüzde 72'sinden aylık 45 liranın altında tahsilat yapılamıyor. Dicle EDAŞ'ın özelleştirilmesinden sonra geçen 11 aylık dönemde, toplam 359 bin köy abonesinin 163 bin adedinden aylık hiçbir tahsilat yapılamıyor. Toplam 359 bin köy abonesinin yaklaşık 331 bin adedinden yani tüm köy abonelerinin yüzde 92'sinden aylık 45 liranın altında tahsilat yapılamıyor."
640 milyon liraya ulaşan faiz bedellerini silme kampanyasının ilk çalışmalardan biri olduğunu, yüksek meblağda elektrik tüketen her aboneye taksitlendirme yaklaşımına gidildiğini, her borçlu için özel anlaşmalar gerçekleştirilmeye çalışıldığını anlatan Üstün, 33 bin çiftçiyi kapsayan Helalleşme Kampanyası'na da değindi.
- 109 belediye 130 milyon lira borçlu
Kamu eliyle tolerans tanındığı için vatandaşın kaçak kullanmayı hak olarak gördüğüne işaret eden Üstün, "Sayaçlar okutulamadığından vatandaş bütçesinde elektrik giderine yer vermemiş. Bu nedenle alışkanlıkları değiştirmekte zorlanıyor. Elektrik dağıtımı yaptığımız 6 ilde 109 belediyenin DEDAŞ'a 130 milyon lira üzerinde elektrik borcu bulunuyor" dedi.
Türkiye'de elektrik üretiminin yarısından fazlasının ithal kaynaklarla yapıldığını aktaran Üstün, "Bu oran yıldan yıla farklılaşsa da yüzde 49 ila 55 arasında değişiyor. İsrafın ve kaçak elektrik kullanımının Türkiye'nin cari açığına etkisi 701 milyon dolar" dedi.
6 il, 59 ilçe ve 3 bin 337 köye elektrik dağıtımı gerçekleştirdiklerini, DEDAŞ'ın, Türkiye'de toplam elektrik tüketiminin yaklaşık yüzde 11,76'sının dağıtımını gerçekleştirdiğini kaydeden Üstün, yaklaşık 1 milyon 400 bin aboneye hizmet verdiklerini ve 28 Haziran 2013 tarihinden bu yana 97 milyon liralık yatırım gerçekleştirdiklerini vurguladı.
Gökay Üstün,konuşmasını, "Bu miktar yatırım programımızın hareketliliğine bağlı olarak belirli aylarda yıllık ortalama 100-150 milyon liraya kadar çıkacak. 300 bin adet sayaç değiştirdik ve yaklaşık 1 milyonun üzerinde abonenin kaçak taramasını yaptık. Otomasyon altyapısı ve teknolojinin daha etkin kullanımı için CBS denilen coğrafi bilgi sistemi, master plan, dağıtım şebekesinin izlenmesi ve ölçülmesi, 100 noktaya uzaktan kumanda ve kontrol, kompanzasyonların uzaktan kumanda ve kontrolü, uzaktan sayaç okuma sistemleri ve çağrı merkezi kurulumu için ciddi bir yatırım bütçesiyle çalışmalarımızı sürdürüyoruz" diye tamamladı.