Tlos Antik Kenti Unesco'nun Kalıcı Listesine Girme Peşinde
MUĞLA - UTKU UÇRAK - Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü'nün Dünya Mirası Geçici Listesi'nde yer alan Tlos Antik Kenti'nin, doğal mirasın korunmasına yönelik çalışmalarla kalıcı listeye girmeyi hedefleniyor.
Seydikemer ilçesine bağlı Yaka köyü sınırlarında bulunan ve geçmişi M.Ö. 6. bin yıla dayanan Tlos Antik Kenti'nde kazı çalışmaları sürüyor.
Akdeniz Üniversitesi Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi ve Tlos Antik Kenti Kazı Başkanı Prof. Dr. Taner Korkut başkanlığında devam eden kazılarda bulunan eserler, kentin geçmişine ışık tutuyor.
Kazı Başkanı Prof. Dr. Korkut, AA muhabirine yaptığı açıklamada, 1999 yılında hemen hemen tüm Likya bölgesindeki yerleşimler gibi Tlos'un da UNESCO'nun koruma altındaki dünya mirası geçici listesine dahil edildiğini söyledi.
Kalıcı listeye girmek için UNESCO'nun özel kriterleri olduğunu belirten Korkut, "Aslında esas kriter; burasının doğal ve kültürel dokusunun olması. O burada zaten mevcut. 1970-80 yıllarında bu özelliği taşıyan yerler kalıcı listeye giriyordu. Ama UNESCO şimdi şartlarını daha da ağırlaştırdı. İleriye yönelik korumalar için planlar istiyor" dedi.
UNESCO'un kalıcı listeye girmek için yönetim ve idari planlara yönelik şartlar aradığına vurgu yapan Korkut, Tlos Antik Kenti'nin mevcut haliyle şartları yerine getiremediğini aktardı. Korkut, kalıcı listeye girmek için biraz zaman gerektiğini, Tlos'un yeni bir kazı alanı olduğu için kentin her yerinde hummalı bir çalışma yürüttüklerini dile getirdi.
Kentte yapılan çalışmalarla ziyaretçi sayısının da arttığına işaret eden Korkut, şöyle konuştu:
"5 yıl önce buraya gelen insanların sayısı ile şimdi gelenlerin sayısı arasında önemli bir artış gözlemleniyor. Kentte, Kültür ve Turizm Bakanlığı ile koordineli kazı çalışmaları yürütülüyor. Bir çevre düzenlemesi projemiz var. Proje hazırlandı, koruma kurulu tarafından onaylandı. Bakanlığımız ödeneğini de ayırdı. Proje tamamlandığında Tlos bam başka bir çehre kazanacak. 'Kalıcı listeye daha rahat girebileceğiz' diye düşünüyorum."
Kazı çalışmalarını ne kadar hassas yürütüp, o kadar eseri gün yüzüne çıkartarak koruma altına alırlarsa, kalıcı listeye de o kadar rahat girilebileceklerini vurgulayan Korkut, yaptıkları çalışmanın asıl amacının kenti olduğu gibi koruyarak, gelecek kuşaklara tanıtmak olduğunu söyledi.
-Yaşam 6 bin yıldır devam ediyor
Korkut, Tlos'un batı Likya'nın önemli bir noktasındaki yerleşim yerlerinden olduğunu ve kent merkezinde yaşamın yaklaşık 6 bin yıldır devam ettiğini yaptıkları kazı çalışmalarıyla belgelediklerini ifade etti.
Girmeler Mağarası'ndaki çalışmalarlada, yerleşik hayata geçen insanların yaşamlarını M.Ö 9. bin yıllara kadar geri götürdüklerini kaydeden Korkut, "M.Ö. 2. binin öncesinde Hititler bunlara Likyalılar demişler. Hatta yazılı belgelerde Likyalı oldukları yazıyor. Ama 2. bin yıldaki isimleri nasıldı, nasıl adlandırılıyordu, onu bilmiyoruz. Tüm toplumlarda gözlemlenen zamansal değişiklikler burada da karşımıza çıkıyor. Ama aynı insanlar burada binlerce yıl yaşıyorlar. Hatta günümüzde burada yaşayan insanların bir kısmının Likyalı olduğunu rahatlıkla söyleyebilirim" diye konuştu.
Korkut, o zamanlarda kullanılan bir çok el aleti, gelenek ve kültürün günümüzle birliktelik gösterdiğine işaret ederek, kentte zorlandıkları tek konunun; uzun yıllar kendi kaderine terk edilip, meydana gelen depremlerde büyük hasar alması olduğunu bildirdi.
Depremlerle kentteki bütün görkemli yapıların yıkıldığını ve çok masraflı olduğu için bunların bir daha ayağa kaldırılamadığını anlatan Korkut, "Yaptığımız bu kazılarla geçmişle günümüz arasındaki boşluğu ne kadar çabuk doldurursak, o kadar çok onlara yaklaşmış oluyoruz. Bu bölgede kendi medeniyetini filizlendirmiş, egemen olmuş bir toplum var. Hiçbir zaman buradan bir yere gitmemişler" dedi.
Kaynak: AA
Akdeniz Üniversitesi Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi ve Tlos Antik Kenti Kazı Başkanı Prof. Dr. Taner Korkut başkanlığında devam eden kazılarda bulunan eserler, kentin geçmişine ışık tutuyor.
Kazı Başkanı Prof. Dr. Korkut, AA muhabirine yaptığı açıklamada, 1999 yılında hemen hemen tüm Likya bölgesindeki yerleşimler gibi Tlos'un da UNESCO'nun koruma altındaki dünya mirası geçici listesine dahil edildiğini söyledi.
Kalıcı listeye girmek için UNESCO'nun özel kriterleri olduğunu belirten Korkut, "Aslında esas kriter; burasının doğal ve kültürel dokusunun olması. O burada zaten mevcut. 1970-80 yıllarında bu özelliği taşıyan yerler kalıcı listeye giriyordu. Ama UNESCO şimdi şartlarını daha da ağırlaştırdı. İleriye yönelik korumalar için planlar istiyor" dedi.
UNESCO'un kalıcı listeye girmek için yönetim ve idari planlara yönelik şartlar aradığına vurgu yapan Korkut, Tlos Antik Kenti'nin mevcut haliyle şartları yerine getiremediğini aktardı. Korkut, kalıcı listeye girmek için biraz zaman gerektiğini, Tlos'un yeni bir kazı alanı olduğu için kentin her yerinde hummalı bir çalışma yürüttüklerini dile getirdi.
Kentte yapılan çalışmalarla ziyaretçi sayısının da arttığına işaret eden Korkut, şöyle konuştu:
"5 yıl önce buraya gelen insanların sayısı ile şimdi gelenlerin sayısı arasında önemli bir artış gözlemleniyor. Kentte, Kültür ve Turizm Bakanlığı ile koordineli kazı çalışmaları yürütülüyor. Bir çevre düzenlemesi projemiz var. Proje hazırlandı, koruma kurulu tarafından onaylandı. Bakanlığımız ödeneğini de ayırdı. Proje tamamlandığında Tlos bam başka bir çehre kazanacak. 'Kalıcı listeye daha rahat girebileceğiz' diye düşünüyorum."
Kazı çalışmalarını ne kadar hassas yürütüp, o kadar eseri gün yüzüne çıkartarak koruma altına alırlarsa, kalıcı listeye de o kadar rahat girilebileceklerini vurgulayan Korkut, yaptıkları çalışmanın asıl amacının kenti olduğu gibi koruyarak, gelecek kuşaklara tanıtmak olduğunu söyledi.
-Yaşam 6 bin yıldır devam ediyor
Korkut, Tlos'un batı Likya'nın önemli bir noktasındaki yerleşim yerlerinden olduğunu ve kent merkezinde yaşamın yaklaşık 6 bin yıldır devam ettiğini yaptıkları kazı çalışmalarıyla belgelediklerini ifade etti.
Girmeler Mağarası'ndaki çalışmalarlada, yerleşik hayata geçen insanların yaşamlarını M.Ö 9. bin yıllara kadar geri götürdüklerini kaydeden Korkut, "M.Ö. 2. binin öncesinde Hititler bunlara Likyalılar demişler. Hatta yazılı belgelerde Likyalı oldukları yazıyor. Ama 2. bin yıldaki isimleri nasıldı, nasıl adlandırılıyordu, onu bilmiyoruz. Tüm toplumlarda gözlemlenen zamansal değişiklikler burada da karşımıza çıkıyor. Ama aynı insanlar burada binlerce yıl yaşıyorlar. Hatta günümüzde burada yaşayan insanların bir kısmının Likyalı olduğunu rahatlıkla söyleyebilirim" diye konuştu.
Korkut, o zamanlarda kullanılan bir çok el aleti, gelenek ve kültürün günümüzle birliktelik gösterdiğine işaret ederek, kentte zorlandıkları tek konunun; uzun yıllar kendi kaderine terk edilip, meydana gelen depremlerde büyük hasar alması olduğunu bildirdi.
Depremlerle kentteki bütün görkemli yapıların yıkıldığını ve çok masraflı olduğu için bunların bir daha ayağa kaldırılamadığını anlatan Korkut, "Yaptığımız bu kazılarla geçmişle günümüz arasındaki boşluğu ne kadar çabuk doldurursak, o kadar çok onlara yaklaşmış oluyoruz. Bu bölgede kendi medeniyetini filizlendirmiş, egemen olmuş bir toplum var. Hiçbir zaman buradan bir yere gitmemişler" dedi.