Yeşil Cami‘nin Çinileri 1 Kilo Altınla Canlandı
Osmanlı sanatının Anadolu‘daki zirve eseri olan Yeşil Cami, yapılan restorasyon çalışmalarıyla eski ihtişamına kavuşturuluyor.
Harput Holding‘in sponsorluğundaki restorasyon çalışmalarında, en hassas işlerden birisi olan çinilerin altın varakla desenlenmesi işi devam ediyor. Türkiye‘de başka hiçbir binada örneği bulunmayan eşsiz İznik çinileri üzerine soğuk altın varakla yapılmış desenler, 6 asır sonra ilk defa restore edildi. Maddi değeri 80 bin lira olan 1 kilo altın varak, 8 kişilik özel ekibin 6 aylık emeği ile yüzlerce çininin üzerine ilk günkü güzelliğinde nakşedildi.
9 Eylül Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Sevim Çizer‘in çini konusundaki engin tecrübesini ekip başkanı olarak yansıttığı hummalı çalışmalar devam ediyor. 6 kişilik ekip, evvela 900 kase 23.75 ayar altın varağı cam kaselerde Arap zamkı ve saf su ile ezerek, nakış için hazır hale getirdi. Daha sonra yanlış temizlik veya halkın el ile dokunması sebebiyle yıpranan altın varaklı desenler milimetrik fırçalarla canlandırılmaya başlandı.
Hünkar mahfilindeki bütün çiniler, zemindeki desenlenmiş orijinal çiniler, caminin yapıldığı 1419 yılından bu tarafa ilk defa altın varaklı nakış restorasyonu gördü. Kubbelerdeki kalem işleri çeşitli restorasyonlarda 7 farklı şekilde sıva altından çıkarılmasına rağmen altın varaklı İznik çinilerine kimse şimdiye kadar dokunmaya cesaret edememişti.
DESENLER MİLİMETRİK FIRÇALARLA NAKŞEDİLDİ
Maddi değeri 80 bin lira olan 1 kilo varak altın, uzmanları tarafından 2.5 ayda ezildi. Daha sonra ehil nakkaşlar, tamamen kaybolan desenleri, zarar görmemiş yerlerdeki orijinal şekillerine uygun olarak milimetrik fırçalarla yeniden nakşetti. Hünkar mahfilindeki bütün derzler altın varakla canlandırıldı.
Usra İnşaat‘ın Nakkaş ekibinin sorumlusu Erdinç Gökçe, çinilerin üzerinde sır üstü soğuk altın tekniği kullanıldığına dikkat çekerek, "İyi niyetle yapılan yanlış temizlemeler veya el teması yüzünden zamanla desenlerin yüzde 90‘ı dökülmüş. Kaselerle satın alınan altın varağı, Arap zamkı ve saf su ile ezdik. Daha sonra 8 kişilik bir nakkaş ekibi ile milimetrik fırçalarla çinilerin varaklı desenlerini canlandırdı. Tamamen silinen desenler yeniden çizildi. Orijinallerine hiç dokunmadık. Satıh temizliğini de
yaptık. Bordür çinilerin bitiş kontörlerine varak geçtik. Çiçekli desenlerin tahrirleri (kontör) altın varak yapıldı. Eyvanlardaki altıgen çinilerin göbek motifleri altınla varaklandı. Kaybolan desenlerin serigrafi ipeğinden kalıplarını çıkarttık. Eksikler tamamlandı, deseni hiç olmayanlar tam yapıldı. 1 kilo altın varak kullandık. 23.75 ayar ezme altın kullandık. Bunları kase içinde milimetrik toz olarak aldık. 80 bin liralık altın ezildi, nakış için 2.5 ayda uygun kıvama getirilip, 8 kişinin 4 aylık
titiz çalışması ile orijinal İznik çinilerine nakşedildi. Bütün çinilerin üzerindeki eksikler, hünkar mahfilindeki bütün derzler ilk defa restore edildi" dedi.
Gökçe, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Yeşil Cami, 1412-19 yılları arasında yapıldı. Kalem işlerinde 3 ayrı dönem bilinen 4 ayrı boya kapatma operasyonu yapıldı. 7 kat iş yapılmış denilebilir. Ancak altın varaklı çinilerde ilk defa işlem yapıldı, eski ihtişamına kavuşturuldu. Çinilerin üzerinde büyük oranda sır kayıpları vardı. Kabarmalar vardı. Tek tek cımbızlarla sırlar yerlerine yapıştırıldı."
Yeşil Cami‘nin ana kubbesinde şu anda 4 farklı kalem işinden hangisinin canlandırılacağına ise Bursa Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu üyeleri önümüzdeki günlerde karar verecek. Bu karardan sonra ana kubbede de çalışmalar başlayacak. Ayrıca mihrap da elden geçirilecek.
DIŞ RESTORASYONA BAŞLANIYOR
Diğer taraftan Yeşil Cami‘nin dış kısımdaki restorasyona da Harput Holding‘in sponsorluğunun devam etmesi bekleniyor. Dış mekanda şadırvanın orijinaline uygun hale getirilmesi, bahçe düzenlemesi, elektrik tesisatının yenilenmesi, aydınlatma, drenaj giderlerinin açılması, su izolasyonları gibi yaklaşık 500 bin liralık daha harcama yapılması gerekiyor. Sponsor firmanın onay vermesi ile Ramazan Bayramı sonrasında caminin tamamen ibadete kapatılıp birkaç ayrı ekibin çalışmasıyla yıl sonuna kadar
restorasyonun bitirilmesi hedefleniyor.
Yeşil Cami‘nin mihrabından pencere korkuluklarına kadar her safhasında muhteşem bir sanat göze çarpıyor. Yeşil Cami‘nin Bursa‘da en az Ulucami kadar mimari bir şaheser olduğu belirtiliyor. İngiltere Kraliçesi Elizabeth de 2 yıl önce tarihi camiyi ziyaret etmişti. Çelebi Mehmet Han‘ın yaptırdığı cami, bir dönem saray olarak da kullanıldı.
Kaynak: İHA
9 Eylül Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Sevim Çizer‘in çini konusundaki engin tecrübesini ekip başkanı olarak yansıttığı hummalı çalışmalar devam ediyor. 6 kişilik ekip, evvela 900 kase 23.75 ayar altın varağı cam kaselerde Arap zamkı ve saf su ile ezerek, nakış için hazır hale getirdi. Daha sonra yanlış temizlik veya halkın el ile dokunması sebebiyle yıpranan altın varaklı desenler milimetrik fırçalarla canlandırılmaya başlandı.
Hünkar mahfilindeki bütün çiniler, zemindeki desenlenmiş orijinal çiniler, caminin yapıldığı 1419 yılından bu tarafa ilk defa altın varaklı nakış restorasyonu gördü. Kubbelerdeki kalem işleri çeşitli restorasyonlarda 7 farklı şekilde sıva altından çıkarılmasına rağmen altın varaklı İznik çinilerine kimse şimdiye kadar dokunmaya cesaret edememişti.
DESENLER MİLİMETRİK FIRÇALARLA NAKŞEDİLDİ
Maddi değeri 80 bin lira olan 1 kilo varak altın, uzmanları tarafından 2.5 ayda ezildi. Daha sonra ehil nakkaşlar, tamamen kaybolan desenleri, zarar görmemiş yerlerdeki orijinal şekillerine uygun olarak milimetrik fırçalarla yeniden nakşetti. Hünkar mahfilindeki bütün derzler altın varakla canlandırıldı.
Usra İnşaat‘ın Nakkaş ekibinin sorumlusu Erdinç Gökçe, çinilerin üzerinde sır üstü soğuk altın tekniği kullanıldığına dikkat çekerek, "İyi niyetle yapılan yanlış temizlemeler veya el teması yüzünden zamanla desenlerin yüzde 90‘ı dökülmüş. Kaselerle satın alınan altın varağı, Arap zamkı ve saf su ile ezdik. Daha sonra 8 kişilik bir nakkaş ekibi ile milimetrik fırçalarla çinilerin varaklı desenlerini canlandırdı. Tamamen silinen desenler yeniden çizildi. Orijinallerine hiç dokunmadık. Satıh temizliğini de
yaptık. Bordür çinilerin bitiş kontörlerine varak geçtik. Çiçekli desenlerin tahrirleri (kontör) altın varak yapıldı. Eyvanlardaki altıgen çinilerin göbek motifleri altınla varaklandı. Kaybolan desenlerin serigrafi ipeğinden kalıplarını çıkarttık. Eksikler tamamlandı, deseni hiç olmayanlar tam yapıldı. 1 kilo altın varak kullandık. 23.75 ayar ezme altın kullandık. Bunları kase içinde milimetrik toz olarak aldık. 80 bin liralık altın ezildi, nakış için 2.5 ayda uygun kıvama getirilip, 8 kişinin 4 aylık
titiz çalışması ile orijinal İznik çinilerine nakşedildi. Bütün çinilerin üzerindeki eksikler, hünkar mahfilindeki bütün derzler ilk defa restore edildi" dedi.
Gökçe, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Yeşil Cami, 1412-19 yılları arasında yapıldı. Kalem işlerinde 3 ayrı dönem bilinen 4 ayrı boya kapatma operasyonu yapıldı. 7 kat iş yapılmış denilebilir. Ancak altın varaklı çinilerde ilk defa işlem yapıldı, eski ihtişamına kavuşturuldu. Çinilerin üzerinde büyük oranda sır kayıpları vardı. Kabarmalar vardı. Tek tek cımbızlarla sırlar yerlerine yapıştırıldı."
Yeşil Cami‘nin ana kubbesinde şu anda 4 farklı kalem işinden hangisinin canlandırılacağına ise Bursa Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu üyeleri önümüzdeki günlerde karar verecek. Bu karardan sonra ana kubbede de çalışmalar başlayacak. Ayrıca mihrap da elden geçirilecek.
DIŞ RESTORASYONA BAŞLANIYOR
Diğer taraftan Yeşil Cami‘nin dış kısımdaki restorasyona da Harput Holding‘in sponsorluğunun devam etmesi bekleniyor. Dış mekanda şadırvanın orijinaline uygun hale getirilmesi, bahçe düzenlemesi, elektrik tesisatının yenilenmesi, aydınlatma, drenaj giderlerinin açılması, su izolasyonları gibi yaklaşık 500 bin liralık daha harcama yapılması gerekiyor. Sponsor firmanın onay vermesi ile Ramazan Bayramı sonrasında caminin tamamen ibadete kapatılıp birkaç ayrı ekibin çalışmasıyla yıl sonuna kadar
restorasyonun bitirilmesi hedefleniyor.
Yeşil Cami‘nin mihrabından pencere korkuluklarına kadar her safhasında muhteşem bir sanat göze çarpıyor. Yeşil Cami‘nin Bursa‘da en az Ulucami kadar mimari bir şaheser olduğu belirtiliyor. İngiltere Kraliçesi Elizabeth de 2 yıl önce tarihi camiyi ziyaret etmişti. Çelebi Mehmet Han‘ın yaptırdığı cami, bir dönem saray olarak da kullanıldı.