Mühendislerden Siyanür Barajında İnceleme
Kütahya‘da, setlerinden birinde çökme yaşanan siyanürlü su barajındaki çalışmalara ilişkin çeşitli odaların Bursa‘daki şubelerine bağlı mühendis ve hekimler tarafından inceleme yapıldı. Şirket sorumluları, basın mensuplarına tesisi gezdirerek çalışmalara ilişkin bilgi verdi.
İnşaat Mühendisleri, Ziraat Mühendisleri, Jeoloji Mühendisleri Odalarının Kütahya ve Bursa şubelerinin yanı sıra Türk Tabipler Birliği Bursa Şubesi temsilcilerinden oluşan heyet, Yıldızlar SSS Holding bünyesindeki Eti Gümüş A.Ş. yetkilileriyle görüşerek, çevrede incelemeler yaptı.
Heyete bilgi veren Eti Gümüş A.Ş. Genel Müdürü Ergun Kılıç, AA muhabirine yaptığı açıklamada, siyanür barajında sızma görüldüğü yönündeki iddiaların asılsız olduğunu söyledi.
Şu anda bir sızıntının söz konusu olmadığını belirten Kılıç, ‘‘Ana barajda herhangi bir çatlak veya dışarıya siyanürlü su sızması yoktur. Her gün numune alıyoruz. Valilik kanalıyla her ay Çevre ve Orman Bakanlığına düzenli olarak raporlar gönderiliyor. Bu sonuçlar karşılaştırıldığında da böyle bir konu olmadığını görülüyor‘‘ dedi.
5‘inci havuzun yapımına devam edildiğini anlatan Kılıç, havuzun inşasına iddia edildiği gibi çökme olayından sonra değil, geçen yıl nisan ayında başlandığını kaydetti.
Heyette yer alan Yüksek İnşaat Mühendisi Yavuz Özdemir ise tesiste 4 havuzun yer aldığı baraj bulunduğunu, ikinci ve üçüncü kademe arasındaki setin kısmen çökerek malzemenin bir bölümünün ikinci havuza aktığını anlattı.
Şu anda 4 havuzdan üçünün faal olduğunu belirten Özdemir, ‘‘Barajın etrafındaki ana setlerde herhangi bir yarılma, yırtılma, çökme, oturma gibi bir problem yok. İkinci havuzdaki malzemeleri pompayla kuru hale getirmeye çalışıyorlar ve kurumuş vaziyette. Bu tesisi ufak da olsa bir tehlike hissedildiği için durdurmuşlar. Tesisin çalışmalar tamamlandıktan sonra faaliyetine devam etmesinde hiçbir mahsur yok‘‘ diye konuştu.
Jeoloji Mühendisi Nedim Özhan ise barajdan çevreye sızdırmanın söz konusu olmadığını söyleyerek, alınması gereken önlemlerinin hepsinin alındığını belirlediklerini bildirdi.
-ÜRETİME BAŞLAMAK İÇİN 5‘İNCİ HAVUZUN TAMAMLANMASI BEKLENİYOR-
Basın mensuplarına üretim tesisi ve barajın çevresini gezdirerek yapılan çalışmalar hakkında bilgi veren Eti Gümüş A.Ş. Genel Müdür Yardımcısı Dr. Tarık Doğru, atık barajının, 1982 yılında Kanada merkezli firma tarafından yapıldığını ve 4 iç havuzdan oluştuğunu söyledi.
Barajın, madenin ömrü boyunca hizmet verebilecek kapasitede bulunduğunu ifade eden Doğru, şöyle konuştu:
‘‘Barajın, toplam 25 milyon ton atığı depolayabilecek bir hacmi var. Bu güne kadar 20 milyon tonluk bir hacim kullanılmış olup, 5 milyon tonluk kullanılabilecek hacim mevcuttur. Üretim planlaması göz önüne alınarak bu havuzların yan tarafına 3 milyon 600 bin metreküp hacme sahip bir havuz inşa edilmektedir. Bu barajın inşası 2009‘un son çeyreğinde planlanmış, 2010‘un ilk yarısında inşaata başlanmıştır. 20 gün içinde tamamlanarak hizmete sunulacak havuzların, ikinci ve üçüncü havuz arasındaki sette meydana gelen patlamadan dolayı sıyrılan malzemenin ikinci havuzda oluşan yükünün hafifletilmesini amaçlıyoruz.‘‘
Doğru, 1 ayda 30 ton gümüş ürettiklerini ve tesisin üretime kapalı kalacağı süre 1 ay olarak değerlendirilirse, maddi kayıplarının 30 milyon liradan fazla olacağını anlattı.
Çevrede, yağmur sularının tehlike oluşturabileceği endişesi bulunduğuna da değinen Doğru, ikinci havuzda biriken suların birinci havuza alındığını ve su seviyesini dengelemek için birinci havuzdan dördüncü havuza aktarılarak yağmur suyunun tehdit oluşturmasının engellendiğini sözlerine ekledi.
Yıldızlar SSS Holding Çevre Etki Değerlendirme (ÇED) Grup Başkanı Sertaç Nuri Gücüyener ise 5. havuzun yapımına setteki çökmeden sonra başlandığı ve burasının ÇED rapor bulunmadığı iddiasının gerçekleri yansıtmadığını belirtti.
Gücüyener, tesiste yaklaşık 25 yıldır çalışan işçilerinin bulunduğunu ve şimdiye kadar burada çalışıp siyanürden dolayı rahatsızlanan kimse olmadığını belirterek, fabrika yönetiminin çevre sağlığı ve güvenlik önlemleriyle ilgili hiçbir masraftan kaçınmadığını ifade etti.
Siyanürün buharlaşma yoluyla havaya karışarak canlıları zehirlemesi iddialarının doğru olmadığını savunan Gücüyener, ‘‘Zaten siyanür baraja atık halde bırakıldığında zamanla büyük oranda bozuluyor. Kesinlikle hava yoluyla canlılara zarar vermesi bilimsel olarak da mümkün değil‘‘ diye konuştu.
Edinilen bilgiye göre, Türkiye‘nin tek gümüş madeni işletmesi olan Eti Gümüş A.Ş‘de 890 kişi çalışıyor. İşletmenin sahip olduğu 21,5 milyon ton rezerv, 3 bin 827 ton metal gümüş rezervine eşdeğer olarak görünüyor.
Kaynak: AA
Heyete bilgi veren Eti Gümüş A.Ş. Genel Müdürü Ergun Kılıç, AA muhabirine yaptığı açıklamada, siyanür barajında sızma görüldüğü yönündeki iddiaların asılsız olduğunu söyledi.
Şu anda bir sızıntının söz konusu olmadığını belirten Kılıç, ‘‘Ana barajda herhangi bir çatlak veya dışarıya siyanürlü su sızması yoktur. Her gün numune alıyoruz. Valilik kanalıyla her ay Çevre ve Orman Bakanlığına düzenli olarak raporlar gönderiliyor. Bu sonuçlar karşılaştırıldığında da böyle bir konu olmadığını görülüyor‘‘ dedi.
5‘inci havuzun yapımına devam edildiğini anlatan Kılıç, havuzun inşasına iddia edildiği gibi çökme olayından sonra değil, geçen yıl nisan ayında başlandığını kaydetti.
Heyette yer alan Yüksek İnşaat Mühendisi Yavuz Özdemir ise tesiste 4 havuzun yer aldığı baraj bulunduğunu, ikinci ve üçüncü kademe arasındaki setin kısmen çökerek malzemenin bir bölümünün ikinci havuza aktığını anlattı.
Şu anda 4 havuzdan üçünün faal olduğunu belirten Özdemir, ‘‘Barajın etrafındaki ana setlerde herhangi bir yarılma, yırtılma, çökme, oturma gibi bir problem yok. İkinci havuzdaki malzemeleri pompayla kuru hale getirmeye çalışıyorlar ve kurumuş vaziyette. Bu tesisi ufak da olsa bir tehlike hissedildiği için durdurmuşlar. Tesisin çalışmalar tamamlandıktan sonra faaliyetine devam etmesinde hiçbir mahsur yok‘‘ diye konuştu.
Jeoloji Mühendisi Nedim Özhan ise barajdan çevreye sızdırmanın söz konusu olmadığını söyleyerek, alınması gereken önlemlerinin hepsinin alındığını belirlediklerini bildirdi.
-ÜRETİME BAŞLAMAK İÇİN 5‘İNCİ HAVUZUN TAMAMLANMASI BEKLENİYOR-
Basın mensuplarına üretim tesisi ve barajın çevresini gezdirerek yapılan çalışmalar hakkında bilgi veren Eti Gümüş A.Ş. Genel Müdür Yardımcısı Dr. Tarık Doğru, atık barajının, 1982 yılında Kanada merkezli firma tarafından yapıldığını ve 4 iç havuzdan oluştuğunu söyledi.
Barajın, madenin ömrü boyunca hizmet verebilecek kapasitede bulunduğunu ifade eden Doğru, şöyle konuştu:
‘‘Barajın, toplam 25 milyon ton atığı depolayabilecek bir hacmi var. Bu güne kadar 20 milyon tonluk bir hacim kullanılmış olup, 5 milyon tonluk kullanılabilecek hacim mevcuttur. Üretim planlaması göz önüne alınarak bu havuzların yan tarafına 3 milyon 600 bin metreküp hacme sahip bir havuz inşa edilmektedir. Bu barajın inşası 2009‘un son çeyreğinde planlanmış, 2010‘un ilk yarısında inşaata başlanmıştır. 20 gün içinde tamamlanarak hizmete sunulacak havuzların, ikinci ve üçüncü havuz arasındaki sette meydana gelen patlamadan dolayı sıyrılan malzemenin ikinci havuzda oluşan yükünün hafifletilmesini amaçlıyoruz.‘‘
Doğru, 1 ayda 30 ton gümüş ürettiklerini ve tesisin üretime kapalı kalacağı süre 1 ay olarak değerlendirilirse, maddi kayıplarının 30 milyon liradan fazla olacağını anlattı.
Çevrede, yağmur sularının tehlike oluşturabileceği endişesi bulunduğuna da değinen Doğru, ikinci havuzda biriken suların birinci havuza alındığını ve su seviyesini dengelemek için birinci havuzdan dördüncü havuza aktarılarak yağmur suyunun tehdit oluşturmasının engellendiğini sözlerine ekledi.
Yıldızlar SSS Holding Çevre Etki Değerlendirme (ÇED) Grup Başkanı Sertaç Nuri Gücüyener ise 5. havuzun yapımına setteki çökmeden sonra başlandığı ve burasının ÇED rapor bulunmadığı iddiasının gerçekleri yansıtmadığını belirtti.
Gücüyener, tesiste yaklaşık 25 yıldır çalışan işçilerinin bulunduğunu ve şimdiye kadar burada çalışıp siyanürden dolayı rahatsızlanan kimse olmadığını belirterek, fabrika yönetiminin çevre sağlığı ve güvenlik önlemleriyle ilgili hiçbir masraftan kaçınmadığını ifade etti.
Siyanürün buharlaşma yoluyla havaya karışarak canlıları zehirlemesi iddialarının doğru olmadığını savunan Gücüyener, ‘‘Zaten siyanür baraja atık halde bırakıldığında zamanla büyük oranda bozuluyor. Kesinlikle hava yoluyla canlılara zarar vermesi bilimsel olarak da mümkün değil‘‘ diye konuştu.
Edinilen bilgiye göre, Türkiye‘nin tek gümüş madeni işletmesi olan Eti Gümüş A.Ş‘de 890 kişi çalışıyor. İşletmenin sahip olduğu 21,5 milyon ton rezerv, 3 bin 827 ton metal gümüş rezervine eşdeğer olarak görünüyor.