İtü`nün Van Raporu: Yapılarda En Basit Mühendislik Kuralları Gözardı Edilmiş

Zekai Celep, Van’daki depremde binalarda meydana gelen hasarların basit mühendislik hatalarından kaynaklandığını belirtti. Celep, “Bu durum zincirleme bir hatadan kaynaklanıyor. Bu durumun oluşmasında hem mühendisin, mal sahibinin hem de meslek odalarını kusuru var. Toplum olarak hepimiz kusurluyuz.” dedi.

İTÜ Deprem Mühendisliği ve Afet Yönetim Enstitüsü tarafından hazırlanan ‘Van 2011 Depremi ve Sonuçları’ raporu açıklandı. Raporda yıkımların en büyük sebebi olarak kalitesiz beton kullanımı ve uygun donatı düzenin sağlanamaması olarak belirtildi.

İTÜ’den disiplinlerden akademisyenlerden oluşan inceleme heyetinin, 26-29 Ekim tarihleri arasında Van’da yaptığı çalışmalarından oluşan deprem raporu İTÜ’nün Ayazağa Kampüsü’nde düzenlenen basın toplantısıyla açıklandı.
İTÜ İnşaat Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Zekai Celep tarafından açıklanan rapora göre Van depreminde meydana gelen hasarların sebebi; basit mühendislik hataları ve taşıyıcı sistemin oluşturulmasında basit kuralların göz ardı edilmesi. Prof. Celep Van’daki yıkımların basit sebeplerden meydana geldiğini söyledi. Betornarme kalitesinin düşük olmasının en büyük problem olduğunu vurgulayan Celep, “Binalardaki hasar sebepleri hep bilindik. Bugüne kadarki depremlerde meydana gelen hasarların
sebeplerini Van’da da görmek mümkün. Benzer hasar sebeplerini İstanbul ve benzer yerlerde de görmek mümkün. Bu hasar sebeplerini özellikle bir guruba ya da belirli bir şahıs gurubuna yüklemek konusunda dikkatli olmak gerekiyor. Bu durum zincirleme bir hatadan kaynaklanıyor. Bu durumun oluşmasında hem mühendisin, mal sahibinin hem de meslek odalarını kusuru var. Toplum olarak hepimiz kusurluyuz.” dedi.
Yasal olarak rapor verme yetkilerinin olmadığını dile getiren Celep, bazı kamu binalarını incelediklerini ve sözlü olarak beyanatta bulunmakla yetindiklerini açıkladı.

Yrd. Doç. Beyza Taşkın ise, 9 Kasım’da meydana gelen 5,6 şiddetindeki depremde yıkılan Bayram Oteli’nin İTÜ tarafından incelendiği yönündeki iddialara tepki gösterdi. Yıkılan Bayram Otel ile ilgili bir raporlarının olmadığını söyleyen Taşkın şöyle konuştu: “Bayram Otel binası ile ilgili İTÜ’nün herhangi bir incelemesi söz konusu değil. Bunlar tamamen spekülatif. Bazı basın yayın organlarında bu yönde talihsiz açıklamalar var. Gerek bakanlık yetkilisinin açıklaması, gerekse köşe yazarlarının açıklamaları duyumlar üzerine kurulmuş. Biz hiçbir şekilde yetkili değiliz. Bayram Otel civarından geçtik. Ama biz Bayram Otel’in içine girmeye teşebbüs bile etmedik.”
İTÜ Deprem Mühendisliği ve Afet Yönetim Enstitüsü Müdürü Prof. Ertaç Ergüven başkanlığındaki bir gurup akademisyen tarafından hazırlanan ‘Van 2011 Depremi ve Sonuçları’ raporda şu ifadeler yer aldı: Beton üretiminde uygun granülometrinin kullanılmaması, kullanılan malzemede sadece dere çakılının kullanılması, kırma taşın bulunmaması beton dayanımının düşük olmasına neden olmuştur. Yıkımların diğer önemli sebepleri ise uygun donatı düzenin sağlanamaması ve yetersiz taşıyıcı sistem oluşturulmasıdır.”
Raporda, yıkımların diğer nedenleri olarak da şunlar gösterildi: “Taş ve biriket yapılarda kullanılan çamur harcını zamanla kaybolması sonucu duvar birimlerinin bağlantısız bırakılması, özellikle kırsal kesimde yaygın olan kerpiç yapılarda duvarlarda kullanılan kerpiçlerin hava şartlarının etkisiyle zamanla zayıflaması ve duvarlarda yeteri kadar rijitlemelerin bulunmaması.”